۰ نفر

رمزگشایی از نقوش بازمانده از یونان باستان

۱۷ تیر ۱۳۹۸، ۲۳:۳۳
کد خبر: 365353
رمزگشایی از نقوش بازمانده از یونان باستان

شاید باورکردنی نباشد اما هزاران سال پیش، یونانی‌های باستان از ظهور ربات‌ها و توسعه هوش مصنوعی مطلع بودند و نسبت به رشد تکنولوژی چندان خوشبین نبودند.

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از انتخاب، فارین پالیسی در مقاله ای به بررسی یک ماجرای جالب پرداخته است. ماجرایی که نشان می دهد انسان از دوران باستان به هوش مصنوعی و رباتیک علاقه مند بوده است. این بررسی بر اساس یک جام باستانی انجام شده که اکنون در موزه ای در بریتانیا نگهداری می شود.

نقش برجسته روی این جام حاوی تصویری از یک زن است که به بازدید کننده جام نگاه می کند، او ظاهری شق و رق و شبیه یک ربات دارد. به نظر می رسد این زن نمایانگر تصویری از پاندورا (نخستین زن روی زمین از دید افسانه های باستانی یونان) است. این نقش برجسته روی یک جام بزرگ طراحی شده که هزاران سال قبل رنگ آمیزی شده است.این ظاهر رباتیک در شرایطی ارائه شده که بشر در آن دوره هیچ نوع ابزار یا علم قابل قبولی را برای ساخت یک ربات واقعی در اختیار نداشت. با همه این ها یونانیان آن دوران تصور می کردند که امکان زندگی مصنوعی یا مبتنی بر هوش مصنوعی وجود دارد.

داستان های اساطیری و قهرمان محور یونان باستان همواره زیبا و جذاب محسوب می شوند. در این میان داستان پاندورا نیز بسیار جالب است. براساس اسطوره های یونان، پاندورا درواقع یک مجازت بود. هفائستوس او را به دستور زئوس از آب و گِل ساخت تا پرومتئوس که با انسان‌ها دوستی می‌کرد را مجازات کند. خدایان به او نعمت‌های فراوانی بخشیدند؛ آفرودیته به او زیبایی بخشید، آپولو موسیقی، هرمس اعتقادات دینی و هر خدای المپین دیگری نیز به همین ترتیب هدیه‌ای به پاندورا داد؛ از این رو در پایان هرمس نام پاندورا به معنی «تمام نعمت‌ها» را روی او می‌گذارد. پرومتئوس او را از زئوس نپذیرفت، اما برادرش اپیمتئوس او را به همسری برگزید.

در نهایت پاندروا در جعبه‌ای که گفته شده بود هرگز نگشاید، گشود و مصیبت‌ها بر روی زمین پراکنده شد. تنها امید در جعبه باقی‌ماند تا تسلی بخش نوع بشر باشد.

اما بد نیست یک نگاه دیگر به این داستان افسانه ای داشته باشیم. پاندورا توسط نیروهایی فراطبیعی ساخته شده است. پیش از او هیچ موجودی مشابهش وجود نداشت. او  هیچ پدر و مادر، دوران کودکی  یا خاطراتی نداشت. او خواسته و احساسی نداشت، هیچ نگرشی نسبت به گذشته و آینده خود نداشت و اساسا او توسط دیگران ساخته شده بود تا یک عملکرد دیکته شده را اجرا کند. این ویژگی ها تا حد زیادی به تعریف ربات ها شبیه است.

بسیاری از نقوش حک شده روی جام ها و  گلدان باستانی یونان روی موضوع پاندورا تاکید دارند. در برخی از این گلدان ها داستان طراحی پاندورا و در برخی دیگر روش استفاده از آن برای اهداف اولیه نشان داده می شود. یکی از جالب ترین تصاویر پاندورا همین نقش برجسته است که در موزه بریتانیا نگهداری می شود و پاندورا را در جمع اطرافیانش مثل یک عروسک مکانیکی نشان می دهند و گویی خدایان یونان باستان مهندسان هوش مصنوعی او هستند.

در نقاشی های یونانی، یک چهره کاملا براق، نمایانگر جسمی بی روح است. درواقع این یک تکنیک برای نشان دادن چهره های مرده و بی جان، مانند ماسک های تئاتر و مجسمه ها است. حالت چشمها نیز می تواند نشان دهنده  زنده یا مرده بودن نقوش باشد. در نهایت وجود این علائم در پاندورا نشان دهنده اعتقاد یونانیان باستان به مصنوعی بودن آن است.

اما یک چیز پیچیده تر و گمراه کننده نیز در تصویر پاندورا وجود دارد. نشانه های صورت که احساسات را نشان می دهند مانند لبخند ها نیز در مورد گلدانهای یونان باستان بسیار نادر محسوب می شوند و با این وجود پاندورا در این جام یک لبخند گسترده دارد. بنابراین مهمترین سوالی که مطرح می شود این است که لبخند او چه پیامی می فرستد؟

در برخی از تفاسیر این افسانه، پاندورا، مانند حوا، اولین زن روی زمین شناخته می شود. درست مانند حوا، پاندورا نیز با یک کنجکاوی بیجا همه چیز را در هم ریخت و آسایش ابدی بشر را از بین برد. شکل ظاهری پاندورا بسیار خونسرد به نظر می رسد و به اعتقاد مورخان لبخند او نیز سرد یا به عبارتی "لبخندی آرام" است.

با همه این تفاسیر اگرچه بشر امروزی تصور می کند در سده های اخیر دست به اکتشاف و خلق هوش مصنوعی زده است اما به نظر می رسد بیش از دو هزار و پانصد سال پیش نیز شرایط مذکور وجود داشته است.