به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایسنا، شاهدان عینی می گویند انفجار حوالی ساعت 3:30 دقیقه بامداد رخ‌داده است. برخی از ساکنان ساختمان می‌گویند با صدای انفجاری مهیب از خواب بیدار شده‌اند و بلافاصله بعد از صدای انفجار، صدای شکستن شیشه‌ها را شنیده‌اند.
سعید، یکی ساکنان ساختمان نیلوفر 5 در خصوص این حادثه می‌گوید: "صدای انفجار آن‌قدر زیاد بود که در لحظه اول فکرم کردم یکی از نیروگاه‌های اتمی اطراف اصفهان دچار حادثه شده است. پنجره را باز کردم و روبه‌رو را نگاه کردم اما چیزی نمی‌دیدم و هنوز گیج بودم. سرم را به سمت پایین خم کردم و دیدم سه طبقه پایین‌تر از من که طبقه دهم هستم دود غلیظی از یکی از واحدها خارج می‌شود. هنوز آتشی دیده نمی‌شد و فقط نور کمی از آتش قابل تشخیص بود. از ساختمان خارج شدم و بعد از چهار تا پنج دقیقه، نخستین ماشین آتش‌نشانی از ایستگاه شهرک شهید کشوری به محل رسید..."
در گزارشی که روابط عمومی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اصفهان روز بعد در اختیار رسانه‌ها قرار داد، آمده است: "در ساعت 3:39 دقیقه حریق ساختمان 10 طبقه 80 واحدی واقع در شهرک شهید کشوری به سامانه 125 اطلاع داده شد و بلافاصله ستاد فرماندهی، 9 ایستگاه را به صورت اکیپ کامل، 2 دستگاه نردبان، یک دستگاه خودرو تنفسی، 7 دستگاه اطفائیه سنگین و فوق سنگین، یک دستگاه خودرو نور رسان به همراه مدیران و افسران کشیک به محل حادثه اعزام کرد که اکیپ ایستگاه 23 واقع در شهرک شهید کشوری در کمتر از سه دقیقه در ساعت 3:41 دقیقه در محل حاضر شد.
عدم کارایی سیستم اعلام حریق در ساختمان و انفجار توام با حریق شدید موجود در مجتمع مسکونی و مهم‌تر خود ایمن نبودن ساختمان می‌توانست خسارات جبران ناپذیری را به بار آورد و با توجه به حادث شدن در شب می‌توانست تکرار حادثه ساختمان گرنفل در لندن با حدود 140 کشته و مجروح و سه روز اطفاء حریق باشد اما به لطف خدا و حضور به‌موقع نیروهای آتش‌نشانی در محل و عکس‌العمل سریع آنان از سرایت به سایر طبقات دیگر و هم‌چنین ساختمان مجاور جلوگیری به عمل آمد."
علی که از ساکنان ساختمان نیلوفر 5 است و بامداد دوشنبه شاهد حادثه بوده است، می‌گوید: "اولین خودرو آتش‌نشانی یک خودرو کاملاً پیش‌پا افتاده بود که به هیچ عنوان به نظر نمی‌رسید توان اطفا این حریق را داشته باشد و دو نفر از ماموران آن برای دیدن وضعیت به طبقه بالا رفتند.
پیش از افزایش میزان حریق، مردم خانمی را که در خانه دچار حادثه شده بود بیرون کشیده بودند. از چند دقیقه بعد آرام آرام خودروهای دیگر آتش‌نشانی نیز آمدند اما هیچ‌کدام در عملیات استفاده نشدند. شاید چهارمین خودرویی که به محل رسید نزدیک در ساختمان ایستاد تا شلنگ آب را به طبقه بالا برساند."
آتشپاد بهزاد بزرگ زاد، مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی اصفهان اعتراض شماری از ساکنان ساختمان نیلوفر را بی مورد می‌داند و می‌گوید: "شماری از افراد در حوادث در شرایط اضطراب و یا مالباخته هستند و نباید بر مبنای توهم و احساس برخی صحبت کنیم بلکه باید بر اساس مستندات صحبت کنیم. در سازمان جعبه سیاهی وجود دارد که مورد وثوق مراجع قضایی و زمان امداد رسانی مشخص است.
خودروهای آتش‌نشان در کمتر از پنج دقیقه به محل رسیده‌اند و بر اساس گزارش‌ها تمام شیشه‌ها خورد و درهای واحدهای طبقات بالا و پایین حتی درهای ضد سرقت منهدم شده بودند. انفجار توام با حریق بوده است و فضای کامل یک واحد مسکونی را در بر گرفته است و شعله‌ها زبانه می‌کشد.
حادثه در نیمه شب رخ‌داده و بنابراین لازم است رفتار ساکنان حلاجی شود، سردگی اضطراب و نگرانی در میان افراد وجود دارد. ثانیه‌ها برای افرادی که در شرایط اضطرار هستند طولانی می‌گذرد.
ایستگاه آتش‌نشانی شهید کشوری مجهز به خودروهای سنگین و نیمه سنگین است. ماشین‌های نیمه سنگین آتش‌نشانی امکان اطفا حریق در یک ساختمان 20 طبقه را هم دارند. اما فضا و شرایط متفاوت است. انفجاری صورت گرفته است و محوطه، راه پله‌ها و لابی طبقات پر از خورده شیشه است که لوله‌های برزنتی را پاره می‌کند و این مسئله اجتناب ناپذیر است."
محمد نیز بامداد دوشنبه در محوطه ساختمان حضور داشته است. " جالب است که نیروی کافی برای بالا بردن شلنگ‌ها وجود نداشت و شش نفر از اهالی به ماموران آتش‌نشانی کمک کردند تا شلنگ‌ها را سرهم کنند و به طبقه بالا که آتش اتفاق افتاده بود برسانند. این موضوع را می‌توانید از دیگر سکنه هم بپرسید.
درست است که اولین خودرو آتش‌نشانی طی 5 دقیقه به محل رسید اما عملیات در واقع بعد از 20 دقیقه آغاز شد. در طول این 20 دقیقه خانه در حال سوختن و آتش شدت گرفته بود.
به گزارش شاهدان عینی بارها شلنگ‌های آتش‌نشانی پاره و مانع از آغاز عملیات شده است. سعید با اشاره به این موضوع می‌گوید: بعد از آنکه پمپ خودروهای آتش‌نشانی را روشن کردند تا عملیات اطفا بعد از 25 دقیقه آغاز شود شلنگ آتش‌نشانی یک بار در طبقه دوم و یک بار در طبقه چهارم ترکید و اگرچه نگهبان ساختمان و یک نفر از اهالی با دست قسمت‌هایی از شلنگ را که پاره شده بود نگه‌داشته بودند اما باز هم فشار برای رسیدن آب به طبقه ششم کافی نبود.
افراد حاضر در صحنه می‌گویند در حدود 50 دقیقه بعد هشت خودروی آتش‌نشانی در محل حاضر بود اما هیچ‌کدام کاری انجام نمی‌داند تا اینکه نردبان آتش‌نشانی آمد تا از بیرون به داخل واحد ساختمان آب پمپ کند. گرچه این نردبان کوتاه بود و به طبقه ششم نمی‌رسید. با این حال شلنگ آتش‌نشانی را به وسیله آن به سمت بالا فرستادند و اما دوباره شلنگ پاره شد که فیلم این صحنه هم وجود دارد.
به نظر می‌رسد نردبان اصلی آتش‌نشانی بعد از حدود 50 دقیقه به محل حادثه رسیده باشد. این شاهد عینی درباره این موضوع اظهار می‌کند: بعد از آنکه آتش فروکش کرده بود و فقط حرارت و دود آن باقی مانده بود، نردبان اصلی را به بالا فرستادن و خیلی نمایشی اقدام به خاموش کردن آتشی کردند که وجود نداشت.
بزرگ زاد در خصوص نحوه امداد رسانی می‌گوید: ساختمان پلاسکو و گرنفل لندن تا چندین روز آتش پنهان داشتند، باید تحلیل‌های صحیحی از این مسئله داشته باشیم. یخچال و گاز واحد آپارتمانی که حادثه در آن اتفاق افتاده است از شدت حرارت ذوب شده است یعنی حرارت محیط بیش از 1200 درجه سانتی بوده است. انتقال این حرارت بدون شعله کافی است تا طبقات بالا دچار حریق شوند. ساکنان طبقات بالا می‌گویند سه تا چهار ساعت پس از اطفا حریق به دلیل گرما نمی‌توانستند وارد واحدهای مسکونی خود شوند.
موارد مشابه آتش‌سوزی در ساختمان‌های بلند مانند پلاسکو، ساختمان گرنفل، برج سلمان در مشهد همه ساختمان دچار حریق شده است و این شاهکار آتش‌نشانی اصفهان است که مانع سرایت آتش به سایر طبقات ساختمان شده است. انفجار اتفاق افتاده است و بیش از هزار درجه سانتی‌گراد حرارت وجود داشته است، چطور می‌گویند که آتش خود به خود خاموش شده است؟
تک تک واحدها وجب به وجب برسی شده، هیچ‌یک از ساکنان ساختمان آسیب ندیده‌اند و حریق در کمتر از 30 دقیقه خاموش شده است. شاهکار آتش‌نشانی را نمی‌توان برای چند نفری که می‌خواهند شانتاژ خبری کنند و نگاهشان تخصصی نیست، زیر سؤال برد.
لوله‌های آتش‌نشانی 350 تا 400 لیتر آب در دقیقه انتقال می‌دهد فرض کنید 10 لیتر آب از پارگی لوله خارج شود این مشکلی را در روند آب‌رسانی به حریق ایجاد نمی‌کند. اگر آب به مکان حریق نرسیده پس چطور آتش خاموش شده است. حریق روز دوشنبه باید تمام بنایی که هیچ‌گونه حفاظت و امکانات ایمنی نداشته در برمی‌گرفته است و این هنر آتش‌نشانی اصفهان است که در کمتر از نیم ساعت خاموش شده است. جواب اهمال در ایمن نبودن ساختمان را آتش‌نشانی نباید بدهد.
اگر در طبقه 20 یک ساختمان که هیچ جای دنیا نردبان در دسترس به این ارتفاع وجود ندارد آتش‌سوزی اتفاق بیفتد، چطور اطفا حریق باید صورت گیرد؟ عملیات اطفا حریق باید از داخل ساختمان صورت گیرد. یکی از نیروهای آتش‌نشانی در جریان حریق ساختمان نیلوفر دود زده شده و هر دو پای فرمانده عملیات شکسته است، این درست نیست که نیروهای آتش‌نشان برای نجات جان و مال مردم از خود گذشتی می‌کنند و درنهایت این برخورد صورت گیرد.
مراقب باشید حق بچه‌های آتش‌نشانی از بین نرود..."
شامگاه چهارشنبه مرکز صداوسیمای اصفهان برنامه‌ای برای بررسی این خبر با حضور نماینده‌ای از معاونت شهرسازی اصفهان، رییس سازمان نظام مهندسی اصفهان، معاون عملیات آتش‌نشانی اصفهان، یکی از اعضای سابق شورای شهر اصفهان و یک کارشناس برنامه‌ریزی و مدیریت شهرسازی برگزار کرد که مباحث قابل توجه تری از نحوه امداد رسانی نیروهای آتش‌نشانی در آن مطرح شد.
به گفته مهدویان فر، نماینده معاونت شهرسازی اصفهان، ساختمان‌های شهرک شهید کشوری دارای پروانه ساخت، مدارک و نقشه‌های تأییدشده توسط نهادهای زی ربط است و پایان کار برای این ساختمان‌ها در زمان بهره‌برداری صادر می‌شود.
اما از سوی دیگر عموشاهی، رییس سازمان نظام مهندسی اصفهان تصریح می‌کند: ساختمان‌های شهرک شهید کشوری پرونده‌ای در سازمان نظام مهندسی ندارند و اطلاعی از کیفیت ساخت‌وساز این ساختمان‌ها در دست نیست، اطلاعات شهرداری می‌گوید ساختمان مذکور مجوز پایان ساخت نیز نداشته است.
اگرچه او تأیید می‌کند هر مرحله از ساخت ساختمان باید با توسط سازمان نظام مهندسی تأیید شود اما این مجتمع سابقه‌ای در نظام مهندسی ندارد. قانون می‌گوید در ساخت هر بنایی تمام ضوابط مقررات ملی ساختمان باید رعایت شود اما ما نمی‌دانیم که چه ساختمانی که در کدام نقطه شهر ساخته می‌شود. در هر حال ساخت و بهره‌برداری از ساختمان کافی نیست بلکه بحث نگهداری هم مطرح است و مجوزهای بهره‌برداری باید هر چند سال یک‌بار باید تمدید و بازبینی شود. به شدت دل‌نگران وقوع حوادث در اصفهان هستیم.
جانثاری، عضو سابق شورای شهر اصفهان نیز در این برنامه می‌گوید: در چند سال گذشته ایجاد گشت فنی ساختمان و پلیس ساختمان مطرح شد تا بر روند ساخت و بهره‌برداری از ساختمان‌ها نظارت شود. دوستان آتش‌نشانی پس از سکونت مالکان در ساختمان نمی‌تواند برای سرکشی وارد آن شوند مگر با حکم دادستانی. اگر مشکلی در هنگام ساخت اتفاق افتد پلیس ساختمان می‌تواند با یک اهرم نظارتی با آن برخورد کند. متاسفانه در برخی از ساختمان‌هایی که طبق اصول نیز ساخته شده تجهیزات پس از مدتی کارایی لازم را ندارد.
اگرچه به گفته جانثاری شهرداری می‌تواند از اسکان افراد در ساختمان‌های بدون پایان کار را بگیرد اما مهدویان فر می‌گوید: شهید کشوری مجری ساخت دارد. قانون، شهرداری، مالکان، مجریان ساخت و ناظران را درگیر این موضوع می‌کند. به استاند چه قانونی شهرداری می‌تواند جلوی اسکان مردم در ساختمان‌های بدون پایان کار بگیرد؟ تنها اهرم قانونی شهرداری کمیسیون ماده 100 است که در صورت تخلف ساختمانی می‌تواند از آن استفاده کند اما نمی‌توان با استاد به آن جلوی سکونت افراد در ساختمان را گرفت.
در این بین زنگی آبادی، کارشناس مدیریت برنامه‌ریزی شهری به کلیت ساخت شهرک شهید کشوری اعتراض می‌کند. "شهرک فاقد هرگونه استانداردهای لازم برای ساخت‌وساز است. سازه شهرک روی گسل‌های فراوان، بارگذاری آن بیش از اندازه و کاملاً خلاف اصول شهرسازی و معماری است."
او تاکید می‌کند: ارتش نباید وارد ساخت‌وساز شود، من اطلاع دارم {در جریان ساخت این شهرک} ارتش با "شینوک" برای مقابله با مامورن شهرداری اقدام کرده است. ساخت شهرک بدون مجوز و پروانه بهره‌برداری آغاز شده است. وقتی مجوز ساخت وجود ندارد نظارتی نیز صورت نمی‌گیرد در نتیجه نباید انتظار ساخت ساختمان‌های استاندارد را داشته باشید و با ساختمان‌هایی مواجه می‌شویم که هنوز چند سال از ساخت آن نگذشته اما ترک‌های عجیبی دارد.
زنگی آبادی تصریح می‌کند: فاصله‌های بسیار کم آپارتمان‌ها، ارتفاع بیش از اندازه، بارگذاری غیرمتعارف و عدم توجه به امکانات مورد نیاز شهرکت موجب شده یک شهرسازی غیراصولی اتفاق بیفتد. ما با جان آدم‌ها طرف هستیم و نباید برای کسب سود وارد فضاهایی شویم که جان مردم را به خطر بیندازد. از متولیان شهید کشوری بپرسید که چه جوابی برای عدم اقدام به کسب پروانه ساخت دارند؟ چرا خودتان را استثنا می‌دانید. دوستان نظامی و ارتشی شما هم باید مثل سایر مردم برای ساخت بناها پروانه ساختمانی داشته باشید.
"مجتمع مسکونی آبشار، 130 هکتار از اراضی مجتمع بزرگ آبشار را در برمی گیرد که با هدف ساخت بیش از 11000 واحد مسکونی در هفت فاز اجرایی طراحی گردید." این بخشی از اطلاعاتی است که در سایت مربوط به شرکتی تهت عنوان "عمران آبشار اسپادانا" در قالب اطلاعات مدیریت طرح و مجری مجتمع بزرگ آبشار پروژه شهید کشوری اصفهان عنوان شده است.
در ذیل تصاویر سه بعدی از طرح عنوان شده "ساختمان‌های مجتمع مسکونی آبشار عمدتاً در قالب برج‌های بلند مرتبه و توسط گروه‌های طراحی مجرب و با بهره گیری از شیوه‌های نوین صنعت ساختمان اجرا شده‌اند. عملیات اجرایی فازهای 1 و 2 و 3 با ظرفیت بیش از 1000 واحد مسکونی و فازهای 4 و 5 با ظرفیت بیش از 2100 واحد مسکونی به پایان رسیده و در حال بهره‌برداری است." برج‌های نیلوفر نیز در این قرار دارند.
به گفته ساکنان مجتمع نیلوفر این سومین انفجاری است که در این ساختمان‌ها رخ می‌دهد. آتش‌نشانی اصفهان تأیید می‌کند به دلیل محوطه‌سازی و فنس کشی امکان دسترسی به ساختمان مجاور وجود ندارد.
اگرچه به تأیید مهدویان فر و جانثاری پروژه شهید کشوری طرح مصوب دارد و طرح و جانمایی آن توسط شورای عالی معماری و شهرسازی کشور تأیید شده است. اما زنگی آبادی تصریح می‌کند که به اتفاق مدیرکل راه و شهرسازی، معاون عمرانی وقت استانداری، معاون شهرسازی شهردار، و چند مدیر شهرداری از این شهرک بازدید کرده است و مشکلات را گفته است.
زنگی آبادی می‌گوید: خود مدیران شهرداری می‌گویند پروانه ساختمانی برای ساختمان‌های این شهرک صادر نشده است. الان دو بحث مطرح است یکی شهرک شهید کشوری که طرح مصوب دارد و دومی اما ساختمان‌هایی که آنجا ساخته شده و فاقد پروانه است.
مهدویان فر در پاسخ به زنگی آبادی می‌گوید: بله معدود پرونده‌هایی بوده که در سال‌های اولیه شکلی گیری شهید کشوری ساخته شده اما از سال 89 به این طرف ساختمانی بدون پروانه در شهید کشوری ساخته نشده است.
"مردم را نگران نکنید مردم را هوشیار کنید" این را نماینده شهرداری می‌گوید! و ادامه می‌دهد: ساختمان‌های زیادی در شهر ساخته می‌شوند که پایان کار ندارند و مردم زیادی در آن‌ها ساکن هستند بنابراین باید به مردم این هوشیاری را بدهیم که اگر احساس ایمنی نمی‌کنند، به عنوان بهره‌برداری‌های اصلی که درنهایت همه ضرر و زیان متوجه آن‌ها خواهد شد می‌توانند طبق ماده 35 قانون نظام مهندسی به راه و شهرسازی شکایت کنند. تا این نهاد با استفاده از قانون، مجریان را مکلف به اقدام برای دریافت پایان کار کند.
ساختمان‌های بلند جنوب اصفهان در سپاهان شهر، شهرک‌های امیریه و ولیعصر، در جنوب غربی میرزا کوچک خان، در شمال فلاطوری و آل محمد، در شرق عطشاران و ساختمان‌های آموزش‌وپرورش در بزرگراه اقارب پرست و شمار زیادی از ساختمان‌های پراکنده در هسته مرکزی شهر که نشان می‌دهد یازد هزار واحد مسکونی شهرک شهید کشوری که به طور میانگین 33 هزار نفر در آن ساکن هستند و یا ساکن خواهند شد، تنها مشتی از خوار خطر در اصفهان است.
اگرچه رضوانی، معاون عملیات آتش‌نشانی اصفهان تأیید می‌کند که سازمان متبوعش حداقل‌ها را برای مقابله به خطرات احتمالی در شهر اصفهان دارد و باوجود ساختمان‌های بلند و پراکنده، نردبان‌های بلند را در مکان‌هایی با دسترسی به تمام نقاط شهر جانمایی کرده‌اند، اما آیا می‌توان دوباره با اطفا سریع حریق، مانند آنچه در ساختمان نیلوفر اتفاق افتاد امید داشت؟
به گفته مهدویان فر "ساختمان‌های زیاد بدون پروانه‌ای هستند که مردم زیادی در آن سکونت دارند"؛ اما در یک مورد ساده هیچ ارگانی، مسئولیت جان بیش از 400 ساکن ساختمان نیلوفر 5 را بر عهده نمی‌گیرد! که به گفته خودشان در یک کارگاه ساختمانی در حال زندگی هستند! مسئولیت جان هزاران شهروند اصفهانی با مدیرانی است که حوادث تقصیر آن‌ها نیست؛ شاید تقصیر دستشان یا آستینشان است، باید با قطعیت گفت ما امروز تنها به لطف خدا زنده‌ایم..."
در پایان مجری مرکز صداوسیمای اصفهان که در طول برنامه مدام به شهرداری اصفهان برای جلوگیری از ساخت‌وساز خلاف ایراد می‌گیرد! از شهروندان می‌خواهد با بله و خیر به این سؤال کلی پاسخ دهند: "آیا استانداردهای ایمنی و خدمات امدادی در توسعه بافت شهری اصفهان به خوبی پیش‌بینی اجرا و نظارت می‌شود؟ و اصرار دارد نتیجه آن بسیار آن مهم است!"
