اقتصادآنلاین – فاطمه جوادی؛ رضا فاطمی‌امین، وزیر صمت اخیرا در گفتگویی تلویزیونی درباره مسائل مرتبط با این وزارتخانه صحبت کرد؛ او در بخشی از این برنامه به بحث تحریمها هم پرداخت و از شکست تحریمها سخن گفت.
فاطمی‌امین گفت که «به هر طریق انتقال پول با تهاتر و روش‌های دیگر انجام می‌شود و تقریبا تحریمها را شکست داده‌ایم البته تحریمها کار را سخت کرده اما در میان مدت به نفع ما خواهد بود.»
وزیر صمت درحالی مدعی شکست تحریمها است که تاثیر اصلی تحریمها را با افزایش مداوم قیمت ارز، کاهش بی‌سابقه ارزش ریال و تاثیر آن بر سایر حوزه‌های اقتصادی و در نهایت کوچک شدن سفره مردم شاهد هستیم. فاطمی‌امین تحریمها را در میان‌مدت به نفع کشور هم دانسته است.
مسعود دانشمند، کارشناس اقتصادی در واکنش به موضع فاطمی‌امین مبنی بر شکست تحریمها به اقتصادآنلاین گفت: وزیر صمت ابتدا به این سوالات پاسخ دهد که آیا FATF و سوئیفت حل شده، آیا در حال حاضر هر کالایی بخواهند می‌توانند وارد کنند و آیا شرکت‌هایی که در تحریم بودند از تحریم خارج شده‌اند؟ هر ادعایی را می‌توان مطرح کرد، اما باید در عمل و اجرا دید، از این شوخی‌ها زیاد می‌گویند، شما جدی نگیرید. بانک مرکزی از طریق واسطه مذاکراتی را انجام می‌دهد تا بلکه پول‌هایی آزاد شود. فرض کنید ۷ میلیارد ما را هم آزاد کردند، دولت تا زمانی که FATF را حل نکند، نمی‌تواند با این پول‌ها کاری انجام دهد و باید از طریق واسطه جنس بخرد.
دانشمند در خصوص تهاتر گفت: تهاتر یعنی در تبادلات بازرگانی بدون نیاز به نقل و انتقال پول یک کالایی مثلا از آلمان بخریم و در مقابل کالا بدهیم و یک حساب و کتابی داشته باشیم تا کم و زیاد را محاسبه و تعادل ایجاد کنیم. ما الان که نفت، پتروشیمی، سیمان و فولادمان تحریم است، چه کالایی داریم که به آلمانی‌ها بدهیم و در مقابل کالایی دریافت کنیم. به روسیه هم جنس بدهیم، می‌گوید خیلی ممنونم، حالا که جنس ندارم بدهم، طلب شما را بعدا می‌دهم. چین هم می‌گوید پول شما این جا باشد، جنسی اگر خواستید و مازاد داشتیم، به شما می‌دهیم. نزدیک به ۴۰ میلیارد دلار از چین پول طلبکار هستیم بابت کالاهایی که به این کشور داده‌ایم.
وی افزود: یک شاخصی مانند دلار هم باید در تهاتر داشته باشیم تا وزن کردن کالاها میسر باشد. باید یک معیاری داشته باشیم تا مثلا بگوییم یک طرف یک میلیارد دلار و طرف دیگر ۹۵۰ میلیون دلار کالا داده و حالا باید آن ۵۰ تایی که کم است، جبران شود.
این کارشناس اقتصادی گفت: نهادی مانند بانک مرکزی و یا وزارت صنعت ما باید با مسئولان کشور مقابل بنشینند و توافق کنند، مقدار و سطح تبادل تهاتری را مشخص و به تجار اعلام کنند تا آنها زیر آن چتر جنس بخرند. همینجوری که نمی‌توان گفت که با کشوری تهاتر می‌کنیم، قرار تهاتر را دولت‌ها می‌گذارند. به نظرم بانک مرکزی مناسب‌ترین بخش برای انجام تهاتر است، قبل از انقلاب یک اداره تهاتر زیرمجموعه بانک مرکزی داشتیم که الان هم باید به همان فرمول برگردیم. دولت ابتدا با کشورهای دیگر توافق کند و چارچوب را ببندد و سپس بانک مرکزی به اطلاع تجار برساند.
دانشمند درخصوص صحبت‌های وزیر صمت مبنی بر رفت‌و‌آمد هیات‌های تجاری آفریقایی و روسی به ایران گفت: این کشورها به ما بعضی از کالاهای مصرفی را می‌دهند؛ درحالی که بنیان صنایع ایران سیستم غربی و عمدتا انگلیسی، آلمانی و آمریکایی است. وقتی ماشین‌آلات نساجی ما آلمانی و سوییسی است، به قطعات آنها از این کشورها نیاز داریم و یا اکثر نیروگاه‌های برقی ما آلمانی هستند و باید تکنولوژی و قطعات آلمانی و یا تحت لیسانس آن مانند چک و اتریش را دریافت کنیم. آفریقای جنوبی چه چیزی دارد به ما بدهد، چین هم همین کالاها و خودروهای بنجلی است که در بازار می‌بینید و روسیه هم به درد ما نمی‌خورد، چون سیستم صنایع ما اصولا روسی نیست. ایران برای مواد اولیه خط تولید و قطعات ماشین‌آلات به غرب متکی است، چون سیستم غربی است.
