به گزارش خبرنگار اقتصاد آنلاین، دنیا روزهای عجیب و غریبی را به خود می بیند. گرمای جهانی همه قاره ها را در برگرفته و بسیاری از مردم روزهایی را که تاکنون تجربه آن را نداشته اند را به چشم می بینند.
آتش جنگ هم همچنان میان روسیه و اوکراین همچنان شعله می کشد و نه تنها اقتصاد دو کشور درگیر با جنگ را به خود مشغول کرده و با لطمات جدی مواجه ساخته است، بلکه دنیا را به دلیل موضوع امنیت غذایی به خود مشغول کرده است. در سوی دیگر اما، مذاکرات ایران با ۱+۵ هم در جریان است و هنوز هم به سرانجام نرسیده است.
ماه های متوالی است که نمایندگان ایران با کشورهای طرف مذاکرات هسته ای، در حال چانه زنی بوده و گاه به توافقات اولیه می رسند و گاه هم برای هم خط و نشان می کشند؛ اما زیر پوست مذاکرات مربوط به احیای برجام، ایران تجارت خارجی خود را روز به روز تقویت بیشتری می کند.
آنگونه که گزارش های رسمی نشان می دهند، اگر چه در ظاهر اتفاقی در حوزه احیای برجام به صورت ملموس شکل نگرفته، اما گشایش هایی را به خوبی می توان در عرصه های مختلف تجارت ایران با دنیا چه در حوزه نفت و چه در حوزه کالاهای صادراتی غیرنفتی مشاهده کرد؛ به نحوی که بر اساس آمارهای منتشر شده از سوی اتاق بازرگانی تهران، تراز تجاری ایران با کشورهای چین و ترکیه و حتی اتحادیه اروپا به نحو قابل ملاحظه ای بهبود یافته و در عین حال، افزایش توام صادرات نفتی و غیرنفتی به این مقاصد را می توان مشاهده کرد، هر چند که تراز تجاری ایران با هند اندکی تضعیف شده است.
آمارها نشان می دهد که در ۵ ماهه نخست سال ۲۰۲۲ اگرچه تراز تجاری ایران با کشور چین ۸۸ میلیون دلار منفی است، اما صادرات نفتی ایران به ۳۵۰ میلیون دلار رسیده و در عین حال، صادرات ۲ میلیارد و ۸۴۲ میلیون دلاری غیرنفتی به ثبت رسیده است.
در این میان، واردات ایران از چین هم به ۳ میلیارد و ۲۸۰ میلیون دلار رسیده که همین امر تراز تجاری را منفی کرده است؛ اما اگر همین اعداد و ارقام را با ۵ ماهه نخست سال ۲۰۲۱ میلادی مقایسه کنیم، آن زمان تراز تجاری ایران و چین ۴۱۱ میلیون دلار منفی بوده و در عین حال، صادرات غیرنفتی ایران هم اندکی کمتر از شرایط امروزی به ۲ میلیارد و ۵۲۸ میلیون دلار رسیده بود.
در آن روزها صادرات نفت ایران به چین ۷.۴ میلیون دلار بوده که در مقایسه با ۳۵۰ میلیون دلار کنونی، ۴۷ برابر شده است؛ ضمن اینکه صادرات هم در ۵ ماهه نخست سال ۲۰۲۱ میلادی ۲ میلیارد و ۵۳۵ میلیون دلار بوده که در ۵ ماهه نخست سال ۲۰۲۲ میلادی که ۳ میلیارد و ۱۹۲ میلیون دلار است، ۲۶ درصد رشد را تجربه کرده است.
واردات از چین هم ۲ میلیارد و ۹۴۶ میلیون دلار در ۵ ماهه نخست سال ۲۰۲۱ به ثبت رسیده که با رشد ۱۱ درصدی به ۳ میلیارد و ۲۸۰ میلیون دلار رسیده است. در این میان، افزایش قابل توجه صادرات نفتی و افت ۱۰ درصدی صادرات غیرنفتی ایران به چین در ماه می ۲۰۲۲ نسبت به ماه قبل هم کاملا مشهود است.
مروری بر همین آمارها از سوی ترکیه هم نشان می دهد که در ۵ ماهه نخست سال ۲۰۲۲ میلادی، تراز تجاری ایران با ترکیه ۴۴۴ میلیون دلار مثبت بوده و فروش نفت ایران به این کشور هم ۸۰ درصد رشد کرده است؛ به نحوی که در ایران در ۵ ماهه نخست سال ۲۰۲۲ میلادی ۲۹.۸ میلیون دلار به ترکیه نفت فروخته که در مقایسه با ۱۶.۶ میلیون دلار مدت مشابه سال قبل، رشد ۸۰ درصدی به ثبت رسیده است.
اما در حوزه صادرات غیرنفتی در ۵ ماهه نخست سال جاری میلادی، صادرات ایران به ترکیه به ۱ میلیارد و ۳۶۷ میلیون دلار رسیده که در مقایسه با ۸۴۱ میلیون دلار مدت مشابه سال قبل، ۶۳ درصد رشد را نشان می دهد.
واردات ایران از ترکیه در این مدت ۹۵۳ میلیون دلار بوده که با ۲۱.۲ درصد رشد مواجه بوده، ضمن اینکه کل صادرات هم به ۱ میلیارد و ۳۹۷ میلیون دلار رسیده که ۶۳ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد کرده است.
مهمتر از همه آمار صادرات نفت ایران به اروپا است؛ به نحوی که ایران در ۵ ماهه نخست سال جاری میلادی ۳.۵ میلیون یورو به اروپا نفت فروخته که نسبت به ۱.۱ میلیون یورو سال قبل، ۳.۲ برابر شده است. همچنین در حوزه صادرات غیرنفتی نیز کل صادرات ایران به این اتحادیه در ۵ ماهه نخست سال جاری میلادی ۳۵۸میلیون یورو بوده که از رشد ۳۶.۹ درصدی برخوردار است.
در عین حال ایران از اروپا ۱ میلیارد و ۶۱۰ میلیون دلار کالا وارد کرده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، رشد ۶.۵ درصدی داشته است. همچنین تراز تجاری ایران با اتحادیه اروپا هم به میزان یک میلیارد و ۱۴۶ میلیون یورو منفی بوده است.
گزارش کلی حکایت از آن دارد که صادرات ۴۶۴ میلیون یورویی ایران به اتحادیه اروپا در مقابل صادرات ۱۳ میلیارد یورویی سعودی به این اتحادیه ناچیز است؛ چرا که عربستان ۲۸ برابر ایران به اتحادیه اروپا کالا صادر می کند؛ ضمن اینکه در عین حال ترکیه نیز ۸۷ برابر ایران به این اتحادیه صادرات داشته؛ به نحوی که صادرات ماهانه ترکیه به اتحادیه اروپا به ۸ میلیارد یورو در ۵ ماهه نخست سال ۲۰۲۲ رسیده است.
به هر حال هر چند که هنوز هم روابط تجاری ایران با شرکای قدیمی خود به حد مطلوبی نرسیده، اما این روند با رشد مستمر در ماه های گذشته همراه بوده که به نظر می رسد نشان از بهبود فضا و نوع نگاه مثبت بخش خصوصی و صادرکنندگان به فعالیت های حمایت از صادرات دولت است؛ هر چند هنوز هم بخشی مشکلات پابرجا است و همراهی لازم از سوی برخی دستگاه ها با صادرکنندگان صورت نمی گیرد.
