اقتصاد آنلاین- فرزانه شهریاری، در آستانه برگزاری همایش شرکت‌های برتر ایران (بیست‌وچهارمین سال رتبه‌بندی IMI100) با مجید درویش رئیس مرکز رتبه‌بندی سازمان مدیریت صنعتی مجری برگزاری این همایش، راجع به شاخص‌ها، مزایا و نحوه شکل‌گیری این رتبه‌بندی گفت‌وگو کرده‌ایم:
شاخص‌های رتبه بندی IMI100 شرکت‌ها چیست؟ و شفافیت عملکرد شرکت‌ها به چه نحو صورت می‌گیرد؟
شاخص‌های رتبه‌بندی IMI100تماما مالی و اقتصادی است که در حقیقت کمّیت‌ها، از صورت‌های مالی حسابرسی شده شرکت‌ها گرفته می‌شود. بنابراین از شرکت‌هایی که مایل به حضور در این رتبه‌بندی هستند، صورت‌های مالی حسابرسی‌شده را درخواست می‌کنیم و اطلاعات این 33 شاخص را از این صورت‌های مالی به دست میاوریم. بنابراین تمام این شاخص‌ها کمّی و به استناد صورت های مالی هستند. اطلاعاتی که از صورت‌های مالی اخذ می‌شود در مقایسه با اطلاعات دیگر مستندتر است به دلیل اینکه حسابرسی می‌شود و به خاطر کمّی بودن شاخص‌ها هیچ گونه داوری و قضاوتی در این ارزیابی صورت نمی‌گیرد و رتبه‌بندی توسط نرم افزار صورت می‌گیرد.
سازمان بورس اطلاعات شرکت‌های بورسی را کنترل کرده و در سامانه کدال قرار داده است، اما دیگر شرکت‌ها خودشان به شما اطلاعات می‌دهند و چون حضور در این رتبه بندی اختیاری و با هزینه انجام می‌گیرد؛ ممکن است این شبهه به وجود بیاید که شاید با پرداخت پول بتوان رتبه بهتری را در IMI100 کسب کرد
بخش اعظم این شرکت‌ها، بورسی هستند بنابراین صورت‌های مالی که برای ما ارسال می‌شود باید مهر و تایید حسابرس و مجمع شرکت را داشته باشند.علاوه براین ما صورت‌های مالی شرکت‌های بورسی را در سامانه کدال چک می‌کنیم تا همه موارد باهم منطبق باشد. اما آن تعداد شرکتی هم که در بورس نیستند به استناد حسابرس مستقل تایید شده است؛ بنابراین شفافیت این روند بسیار بالا است و می‌توان به این خروجی و رتبه‌بندی اتکا کرد. ضمن اینکه در این خصوص و در طول این 24 سال هیچ گونه اعتراضی از هیچ شرکتی نداشته ایم.
تفاوت شاخص‌های ارزیابی در IMI100ایران با مدل جهانی فورچون 500 در چیست؟
24 سال پیش که این کار را شروع کردیم از فورچون 500 ایده گرفتیم و بنابراین روش و متد ما نیز همان است به این معنی که فورچون بر اساس شاخص درآمد شرکت‌ها، 500 شرکتی که بیشترین درآمد را دارند مشخص می‌کند. ما هم در رتبه‌بندی IMI100، 500شرکت نخست را بر اساس همین شاخص درآمدی مشخص می‌کنیم. گاهی از ما سوال می‌شود که چرا شاخص میزان فروش اینقدر مهم است، پاسخ این است: چون به ذات مهم است و شرکت‌های بزرگ و تاثیرگذار در اقتصاد را نشان می‌دهد. یعنی نتایج رتبه‌بندی ما هم نشان می‌دهد که شرکت‌ها علاوه براین که میزان فروششان بالا است در شاخص‌های دیگر هم اثرگذاری بالاتر دارند یعنی به طور مثال صادراتشان و میزان اشتغال‌زایی‌شان نسبت به دیگر شرکت‌ها خیلی بیشتر است.
و همان فلسفه‌ای که فورچون 500 را راه اندازی کرد، آی ام آی 100 را نیز ایجاد کرد. بنابراین وقتی این 100 شرکت بر اساس شاخص میزان فروش مشخص شدند، سپس بر اساس 32 شاخص دیگر با هم مقایسه شده و رتبه بندی می‌شوند. درمجموع شاخص‌های این رتبه‌بندی 33 مورد است که همه مالی و اقتصادی هستند مانند شاخص سود، اشتغالزایی، صادرات و...
چه پتانسیل و ظرفیتی در اقتصاد آنلاین باعث شد که در این دوره از این پایگاه خبری به عنوان اسپانسر رسانه‌ای خود استفاده کنید؟
ما اسپانسرهای مالی و البته رسانه‌ای زیادی داریم و در این همایش که با حضور مدیران ارشد 500 شرکت و برخی از مقامات کشوری برگزار می‌شود فرصت و بستر مناسبی برای حضور رسانه‌ها برای تبلیغات فراهم می‌آید و ما به شکل مکتوب از رسانه‌ها برای حضور در این همایش دعوت می‌کنیم تا هم از خدمات آن‌ها استفاده کنیم و هم فرصت تبلیغات و معرفی را به آن‌ها دهیم.
هدف از رتبه‌بندی IMI100چیست و تاکنون این اهداف چقدر تحقق یافته است؟
هدف ما این بوده است که شرکت‌های بزرگ و تاثیر گذار در اقتصاد ملی را معرفی و درمورد آن‌ها اطلاعات تولید کنیم که این اطلاعات هم برای مدیران شرکت‌ها و هم به گواه سال‌های گذشته برای سیاست گذاران مفید است تا عملکرد و افت وخیزهای شرکت ها را در طول یک سال رصد کنند و چون این شرکت‌ها در اقتصاد کشور تاثیرگذارند هرگونه تغییر مثل ورشکستگی آن‌ها می‌تواند اثری منفی روی اشتغال زایی، صادرات و تولید ملی داشته باشد. به همین دلیل است که دولت در کشورهای دیگر این گونه شرکت‌ها برایش مهم است و آن‌ها را رصد می‌کند. پس یکی از مهم‌ترین اهداف ما معرفی شرکت‌ها و کسب اطلاعات درباره آن‌ها است. ضمن اینکه خود این رنکینگ ایجاد رقابت می‌کند که امر مهمی در اقتصاد محسوب می‌شود و باعث شده تا شرکت‌ها تلاش کنند تا برندشان را ارتقا دهند.
تاکنون شرکت‌های استارتاپی در این رتبه‌بندی جایی داشتند؟
حضور شرکت‌های استارتاپی و دانش‌بنیان از 5 سال گذشته در این رتبه‌بندی آغاز شده است اما به دلیل اینکه از لحاظ شاخص درآمدی، میزان فروش کم‌تری دارند در این فهرست جایگاهی ندارند؛ اما حضورشان به تدریج و در طول زمان بیشتر شده است. بنابراین می‌توان گفت خوبی شفاف‌سازی این است که تصویری از اقتصاد کشور به ما می‌دهد.
لازم است بگویم اگر فهرست امسال را با فهرست بیست سال گذشته مقایسه کنیم متوجه خواهیم شد که کدام کسب و کارها در کدام رشته‌ها مثل بانک و خودروسازی رشد کرده و یا رو به نزول‌‌اند.
500 شرکت برتر این رتبه‌بندی از میان چند شرکت انتخاب می‌شوند؟
عمده شرکت‌های بزرگ در این رتبه‌بندی حضوری داوطلبانه دارند و اندک شرکت‌هایی هستند که آگاهنه و به دلیل اجتناب از شفاف سازی در مورد عملکردشان مایل به شرکت در این رتبه‌بندی نیستند... و البته شرکت‌هایی بوده و هستند که در دوره‌های مختلفی شرکت داشتند اما به دلیل افت عملکرد یک سال گذشته خود حاضر نمی‌شوند در رتبه‌بندی IMI100حضور داشته باشند. این 500 شرکت از تقریبا چیزی حدود 1000 شرکت که بالاترین میزان فروش را دارند، انتخاب می‌شوند.
