۰ نفر

اقتصادآنلاین بررسی کرد؛

پیش بینی قیمت خودرو؛ چرا قیمت ها در بازار خودرو کاهش نمی یابد؟

۱۹ شهریور ۱۴۰۱، ۶:۲۴
کد خبر: 666770
پیش بینی قیمت خودرو؛ چرا قیمت ها در بازار خودرو کاهش نمی یابد؟

قیمت خودرو باید کاهش یابد و قیمت های کنونی در بازار آزاد، واقعی نیست. عبارتی که احتمالا این روزها از سوی مسئولان زیاد شنیده باشید. اما آنچه عملا در بازار دیده می شود، نوسان های جزئی قیمت است. قیمت ایران خودرو و قیمت سایپا در بازار هر چند در یک ماه گذشته نزولی بوده اما این روند محدود به کاهش چند میلیونی بوده است و نتوانسته افزایش قیمت های چند ماه ابتدایی سال را جبران کند. این در حالیست که فروش خودرو در سامانه یکپارچه هم نتواست به تشدید کاهش قیمت ها منجر شود. آیا واقعاً قیمت خودرو در بازار غیرواقعی است و چرا قیمت ها کاهش قابل توجهی را تجربه نمی کند؟

به گزارش اقتصاد آنلاین؛ بازار خودرو را می توان یکی از ملتهب ترین بازارهای اقتصاد ایران طی چند سال گذشته دانست؛ تنها کافیست که قیمت برخی از مدل‌های پرفروش بازار را با هم مرور کنیم؛ قیمت پژو پارس LX در فروردین ماه سال ۱۳۹۷ حدود ۴۴ میلیون تومان بود که این عدد در پایان مرداد ماه سال ۱۴۰۱ به ۳۶۵ میلیون تومان رسیده است. این به معنای افزایش بیش از ۸ برابری قیمت این خودرو در این مدت است. تقریبا می توان این افزایش قیمت را در تمامی مدل های پر فروش داخلی مشاهده کرد؛ قیمت پژو ۲۰۶ تیپ ۲ در این مدت با افزایش حدود ۸ برابری از ۳۷ میلیون تومان در فروردین ۱۳۹۷ به ۲۹۶ میلیون تومان در مرداد ۱۴۰۱ رسیده است. قیمت تیبا ۲ هم در این مدت افزایش بیش از ۷ برابری را ثبت کرده است.

این در حالی است که بر اساس گزارش مرکز آمار، میانگین قیمت تمام کالاها و خدمات یا همان تورم کلی اقتصاد در این مدت حدود ۳۵۵ درصد بوده است؛ به بیان دیگر تمام کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای کشور به طور میانگین افزایش قیمت حدود ۴.۵ برابری تجربه کرده است.

پرسش مهمی که در اینجا مطرح می شود این است که آیا افزایش قیمت خودرو بیش از تورم کلی اقتصاد،‌ به معنای شکل گیری حباب قیمتی در بازار خودرو است؟ برای آنکه بتوان تا حدودی به این پرسش پاسخ داد، باید معیاری را به عنوان قیمت تعادلی در نظر گرفت. با توجه به اینکه خودرو به عنوان یک کالای تجارت پذیر محسوب می‌شود، معمولا می توان از معیار قیمت دلاری استفاده کرد.

قیمت دلاری خودرو

برای بدست آوردن قیمت دلاری تعادلی خودرو باید یک بازه زمانی را به عنوان پایه لحاظ کرد. به بیان دیگر، ابتدا یک بازه زمانی که اقتصاد ایران در تعادل نسبی قرار داشته و می توان تا حدودی بیان کرد که چه در بازار خودرو و چه در بازار ارز،‌ حباب مثبت یا منفی وجود نداشته است را در نظر می گیریم. سپس  بر اساس قیمت خودرو و دلار در آن بازه زمانی،‌ میانگین قیمت دلاری خودرو را به عنوان قیمت تعادلی منظور می کنیم. بر این اساس در این گزارش سال‌های ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵ را برای محاسبه حدودی قیمت دلاری خودرو در نظر می گیریم.

 همچنین برای اینکه خطای محاسباتی تا حدودی کاهش پیدا کند، مدل‌هایی را در نظر می گیریم که در طول این سال ها همچنان خط تولیدشان ادامه دارد تا خطای محاسباتی ناشی از تغییرات قیمت به دلیل کاهش عرضه به حداقل برسد. بر پایه این ایده،‌ در این گزارش، خودروهای پژو پارس LX، پژو ۲۰۶ تیپ۲ و تیبا۲ را به عنوان خودروهای نمونه در نظر می گیریم.

حالا می توان بر اساس قیمت دلار و قیمت خودروهای منتخب در سال هایی که به عنوان پایه در نظر گرفته شده است،‌ قیمت تعادلی دلاری را محاسبه کرد. سپس بر اساس قیمت دلار و قیمت روز خودرو،‌ قیمت دلاری روز خودروهای منتخب را محاسبه می کنیم.

اگر قیمت روز دلاری خودروها بیش تر از قیمت تعادلی دلاری باشد،‌ می توان گفت که قیمت خودرو بیش از قیمت تعادلی است و می توان انتظار داشت با بهبود شرایط اقتصادی و کاهش نااطمینانی‌های سیاسی،‌ قیمت خودرو کاهش پیدا کند. در نقطه مقابل اگر قیمت روز دلاری خودرو نسبت به قیمت دلاری تعادلی کم تر باشد و یا تفاوت معنی داری نداشته باشد، می توان نتیجه گرفت که قیمت خودرو در بازار آزاد بر اساس واقعیات اقتصاد کشور بوده و احتمالا نباید انتظار کاهش قیمت را در صورت ادامه شرایط کنونی داشت.

اما در اینجا یک نکته وجود دارد. در این روش قیمت تعادلی دلاری خودروها در تمام این سال‌ها ثابت در نظر گرفته می شود. این در حالی است که صنعت خودروسازی با افزایش هزینه روبرو است؛ هزینه اول مربوط به تورم کلی اقتصاد است؛ این هزینه با توجه به معیار دلاری قیمت تعادلی در نظر گرفته می شود. اما هزینه دوم به تورم صنعت خودرو در مقیاس جهانی باز می گردد. به طور مشخص طی دو سال گذشته، صنعت خودروسازی در جهان به دلیل شرایط کلی اقتصاد جهانی همچون کمبود ریزتراشه‌ها با افزایش قیمت روبرو بوده است.

بر اساس این رویکرد قیمت دلاری تعادلی خودروها باید بر اساس تورم صنعت خودروسازی جهان افزایش پیدا کند. برای این کار از شاخص قیمت خودروهای صفر کیلومتر آمریکا استفاده می کنیم. با توجه به وزن اقتصاد آمریکا، شاخص قیمت خودروهای صفر کیلومتر این کشور می توان تا حدودی تغییرات هزینه‌ای تولید خودرو در جهان را نشان دهد.

بنابراین ما در اینجا سه قیمت تعادلی دلاری را محاسبه می کنیم:

۱- قیمت تعادلی ثابت: بر اساس قیمت دلار و قیمت خودرو در سال‌های پایه، قیمت دلاری تعادلی را محاسبه می کنیم و این قیمت را در تمام سال‌ها یکسان در نظر می‌گیریم.

۲-قیمت تعادلی بر اساس تورم جهانی صنعت خودرو: در این رویکرد، ‌قیمت تعادلی ثابت را بر اساس تغییرات شاخص قیمت خودروهای صفر کیلومتر آمریکا به عنوان معیاری از تورم صنعت خودروسازی جهان تغییر می دهیم.

۳-قیمت تعادلی میانگین: این قیمت به عنوان میانگین دو قیمت تعادلی ثابت و قیمت تعادلی براساس تورم جهانی صنعت خودرو محاسبه می شود تا تورش و خطای محاسباتی دو رویکرد مدنظر به حداقل برسد.

قیمت تعادلی ثابت

بر اساس رویکرد قیمت تعادلی ثابت،‌ میانگین قیمت دلاری پژو پارس LX حدود ۱۱هزار دلار تخمین زده می‌شود. بر اساس قیمت های ۱۶ شهریور ۱۴۰۱،‌ قیمت دلاری پژو پارس LX به حدود ۱۲هزار و ۲۵۰ دلار رسیده است. به بیان دیگر قیمت این خودرو نسبت به قیمت تعادلی ثابت ۱۰ درصد بیش تر است. نمودار زیر روند قیمت دلاری و قیمت تعادلی ثابت را از سال ۱۳۹۶ نشان می‌دهد.

قیمت خودرو

همچنین بر اساس این رویکرد، ‌قیمت دلاری تعادلی ثابت پژو ۲۰۶ تیپ۲ برابر با۹٬۵۰۰ دلار می شود. این درحالی است که قیمت روز دلاری این خودرو براساس قیمت های ۱۶ شهریور ۱۴۰۱ حدود ۹٬۸۰۰ دلار بوده است. به بیان دیگر قیمت روز پژو ۲۰ تیپ۲، اختلاف ۳ درصدی نسبت به قیمت تعادلی ثابت در قیمت های فعلی دلار دارد.

قیمت تعادلی دلاری ثابت تیبا ۲ نیز حدود ۷٬۵۰۰ دلار برآورد می شود. قیمت روز دلاری این خودرو در ۱۶ شهریور ۱۴۰۱ حدود ۶٬۸۰۰ دلار بوده است؛ به بیان دیگر، قیمت روز دلاری این خودرو نسبت به قیمت تعادلی حدود ۱۰ درصد کم تر بوده است.

قیمت خودرو

قیمت تعادلی بر اساس تورم جهانی صنعت خودرو

همانگونه که پیش‌تر اشاره شد، در این رویکرد قیمت تعادلی دلاری بدست آمده بر اساس سال پایه را با توجه به تغییرات شاخص قیمت خودروهای صفر کیلومتر (به عنوان شاخصی از تغییرات هزینه صنعت خودرو) تغییر می دهیم؛ بر مبنای چنین ایده ای، قیمت تعادلی پژو پارس در ۱۶ شهریور ۱۴۰۱ حدود ۱۲٬۸۱۸ دلار برآورد می گردد. با توجه به اینکه قیمت روز پژو پارس ۱۲٬۲۶۰ دلار بدست آمده، قیمت روز این خودرو ۴.۴ درصد کم‌تر از قیمت تعادلی است. 

قیمت خودرو

بر مبنای این رویکرد،‌ قیمت تعادلی پژو ۲۰۶ تیپ ۲ در میانه شهریور ۱۴۰۱ حدود ۱۱٬۰۷۰ دلار تخمین زده می شود. با در نظر گرفتن قیمت دلار و قیمت روز پژو ۲۰۶ تیپ۲، قیمت روز دلاری این خودرو در حدود ۹٬۸۰۸ دلار است. به بیان دیگر، قیمت روز این خودرو بیش از ۱۱ درصد کم‌تر از قیمت تعادلی است.

همچنین قیمت تعادلی دلاری تیبا ۲ براساس این رویکرد در نیمه اول شهریور ماه ۱۴۰۱ حدود ۸٬۷۴۰ دلار برآورد می شود. این درحالی است که قیمت روز دلاری این خودرو در نیمه اول شهریور ماه برابر با ۶٬۷۹۳ دلار بوده است. به بیان دیگر، قیمت روز این خودرو بیش از ۲۲ درصد کم‌تر از قیمت تعادلی بر اساس این رویکرد می باشد.

قیمت خودرو

قیمت تعادلی میانگین

اگر میانگین دو قیمت تعادلی بدست آمده را به عنوان یک معیار مستقل در نظر بگیریم،‌ قیمت دلاری تعادلی پژو پارسLX در نیمه اول شهریور ماه برابر با ۱۱٬۹۰۹ دلار برآورد می شود. این بدان معناست که قیمت دلاری روز این خودرو  ۲.۹ درصد بیش تر از قیمت تعادلی است که نمی تواند تفاوت معناداری به حساب بیاید. نمودار زیر روند قیمت تعادلی دلاری پژو پارس بر مبنای این رویکرد را از ابتدای سال ۱۳۹۶ را نشان می دهد:

قیمت خودرو

بر مبنای این رویکرد،‌ قیمت دلاری تعادلی پژو ۲۰۶ تیپ۲ در نیمه اول شهریور ماه حدود ۱۰٬۲۸۵ دلار برآورد می شود؛ این بدان معنی است که قیمت روز دلاری این خودرو، ۴.۶ درصد کم‌تر از قیمت تعادلی می‌باشد.

قیمت تعادلی دلاری تیبا۲ نیز بر اساس این ایده در نیمه اول شهریور ماه ۱۴۰۱ حدود ۸٬۱۲۰ دلار تخمین زده می شود. در این صورت، قیمت روز این خودرو ۱۶.۳ درصد کم‌تر از قیمت تعادلی می باشد.

قیمت خودرو

پیش بینی قیمت خودرو؛ قیمت خودرو حباب دارد؟

پیش از اینکه به پیش بینی قیمت خودرو بپردازیم، یک نکته مهم را در اینجا یادآوری می‌کنیم. برآورد و تحلیل های اقتصادی همواره با درصدی از خطا همراه است. در این گزارش نیز، برخی از جنبه های مهم بازار خودرو چه از سمت عرضه و چه از سمت تقاضا در نظر گرفته نشده است. بنابراین اعداد بدست آمده در این گزارش نیز همراه با درصدی از خطا است و برای تصمیم گیری درست حتما باید سایر جنبه های بازار خودرو را در نظر گرفت.

با توجه به توضیحات فوق،‌ آنچه که از اعداد و ارقام بدست آمده به نظر می رسد،‌ عدم حباب قیمت در بازار خودرو در قیمت های فعلی دلار است. بر این اساس به نظر می رسد که در صورت باقی ماندن دلار در قیمت های فعلی،‌کاهش قیمت خودرو نیز دور از انتظار باشد و فرضیه حباب قیمتی را نمی توان قبول کرد. در حقیقت دلیل اصلی اینکه قیمت خودرو بر خلاف انتظارها کاهشی نمی شود و تنها شاهد نوسان‌های اندک آن هستیم؛ همین موضوع است.