اقتصادآنلاین - پویا دادجو؛ بازار خودرو و به طور کلی صنعت خودروسازی شرایط سختی را پشت سر می‌گذارد. رشد عجیب قیمت طی سال‌های گذشته، خرید خودرو را برای بسیاری از افراد ناممکن کرده است. از سوی دیگر اصرار بر قیمت گذاری دستوری منجر به اختلاف چند ده میلیونی میان قیمت کارخانه و بازار و تشدید تقاضا در این بازار شده‌است؛ تقاضایی سوداگرانه که برای کسب سود شکل گرفته است. ممنوعیت چند ساله واردات هم بر آتش این وضعیت نابسامان افزوده است.
در این میان تنها راهکار سیاستگذاران برای بهبود شرایط، افزایش تولید است؛ راهکاری که با توجه به قیمت گذاری دستوری و ایجاد انواع محدودیت‌ها و انحصار خودروسازان داخلی راه به جایی نخواهد برد. با این وجود همین راهکار اشتباه نیز عملی نمی‌شود. وزارت صمت ابتدای سال گذشته از هدف‌گذاری تولید یک میلیون و ۲۵۰ هزار دستگاه خودرو در سال ۱۴۰۰ خبر داد. فاطمی امین نیز در ابتدای آبان سال گذشته دو وعده خودرویی از جنس تولید داده بود. اول افزایش ۱۰۰ هزار دستگاهی تولید خودرو برای سال گذشته و همچنین آغاز موج جدید افزایش محسوس تولید خودرو از ۲ هفته آینده. اما آیا این وعده ها محقق شده است؟
بر اساس آخرین آمار منتشر شده از سوی وزارت صمت تولید انواع سواری در یازده ماهه سال ۱۴۰۰ برابر با ۸۱۱ هزار و ۷۰۰ دستگاه بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش بیش از ۲ درصدی را نشان می دهد. همچنین تولید وانت در این مدت برابر با حدود ۷۳ هزار دستگاه بوده که کاهش ۲.۳۵ درصد را نشان می‌دهد. بنابراین در مجموع ۸۸۴ هزار و ۶۳۷ خودرو سواری و وانت در یازده ماهه سال گذشته تولید شده که فاصله بیش از ۳۶۵ هزار دستگاهی را با هدف گذاری وزارت صمت در ابتدای سال ۱۴۰۰ نشان می‌دهد. همچنین به نظر نمی رسد تولید خودروسازان در اسفند ماه به گونه ای باشد که شاهد افزایش ۱۰۰ هزار دستگاهی تولید باشیم. نمودار زیر تولید خودرو در یازده ماهه سال را از سال ۱۳۹۴ نشان می‌دهد:
همانگونه که مشخص است از سال ۱۳۹۷ و همزمان با تشدید تحریم‌های اقتصادی، تولید خودرو به شدت کاهش پیدا کرده است و همچنان هم ادامه دارد.
اما آیا همانگونه که فاطمی امین وعده داده بود، از آبان ماه شاهد افزایش قابل تولید خودرو بودیم؟
بر اساس آمارها میانگین تولید ماهانه انوع خودرو از آبان تا بهمن سال گذشته حدود ۸۴ هزار دستگاه بوده است. این در حالی است که میانگین تولید خودرو از اردیبهشت تا مهر ماه برابر با ۸۱ هزار و ۶۰۰ دستگاه بوده‌است. (آمار فروردین به دلیل کاهش تولید به خاطر تعطیلات لحاظ نشده‌است)، به بیان دیگر میانگین تولید خودرو از آبان ماه تنها حدود ۳ درصد بوده که نمی توان آن را جهش قابل توجه دانست. نمودار زیر تولید ماهانه خودرو در یازده ماهه سال گذشته را نشان می‌دهد:
آمارها به خوبی نشان می‌دهد که هیچ یک از وعده ها در زمینه تولید خودرو در سال گذشته محقق نشده‌است؛ وعده هایی که فقط برای مصاحبه های تلویزیونی کاربرد دارد. نکته دردناک این است که این وعده‌ها نه تنها محقق نمی‌شود بلکه در صورت تحقق نیز راه حل برون رفت صنعت خودروسازی از این منجلاب نیست؛ تا زمانی که انحصار در این صنعت وجود دارد و قیمت گذاری دستوری ادامه پیدا کند، حتی بر فرض تحقق وعده های تولید خودرو هم هیچ تغییری در بازار خودرو صورت نخواهد گرفت.
