به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، شکاف عمیق میان نرخ مصوب تایر با قیمت کف بازار به‌رغم افزایش 55درصدی نرخ مصوب این کالا کم نشد و حالا از سومین افزایش قیمت خبر میرسد. در یکی دو هفته گذشته خروج تایر از دایره قیمت‌گذاری دستوری دولت به‌دلیل تامین مواداولیه با ارز نیمایی هم خبرساز شد.
درباره جزئیات این خبر با مصطفی تنها، سخنگوی انجمن تولیدکنندگان تایر، گفت‌وگو کرده‌ایم.
قرار بر این شده که قیمت‌گذاری تولیدات به تولیدکننده واگذار شود، این طرح در چه مرحله‌ای است؟
2هفته پیش عباس قبادی، معاون بازرگانی داخلی وزارت صنعت، نامه‌ای به سازمان حمایت نوشت که در آن موضوع تغییر مبنای نرخ‌گذاری مطرح شد اما سازمان حمایت نظری در مخالفت با این تصمیم ارائه کرد و نامه را بازگرداند. سرانجام بعد از شور و مشورت‌های داخلی وزارت صنعت این واگذاری صورت گرفت و قرار شد تولیدکنندگان خودشان قیمت کالاها را تعیین کنند اما این واگذاری با چند شرط صورت گرفته است. یکی از شروط این است که تولیدکننده‌ها اطلاعاتشان را در سامانه جامع تجارت درج و ضوابط سازمان حمایت را رعایت کنند. یکی از ضوابط سازمان حمایت 15درصد سود خالص برای تولیدکننده است. تولیدکنندگان افزایش قیمتی را مدنظر قرار داده بودند که در جلسه‌ای که با مسئولان وزارت صنعت برگزار شد، 50درصد افزایش قیمت مصوب شد و قرار بر این شد که فعلا از 50درصد بیشتر نشود.
ممکن است در آینده نزدیک مثلا تا پایان سال شاهد افزایشی بیش از این باشیم؟
قیمت مواداولیه ما بسیار شناور و به شکل عجیبی مرتب در حال افزایش است. یا باید همه قیمت‌ها ثابت باشد یا بالاخره همه متناسب با هم افزایش پیدا کنند یا باید سوبسید به تولید داده شود. به هرحال باید راهی پیدا شود که تولیدکننده بتواند فعالیت تولیدی خود را ادامه دهد، نمی‌شود از جیب تولیدکننده هزینه شود برای اینکه قیمت جنس ثابت بماند. از این گذشته به‌نظر میرسد بیشتر حساسیت‌ها به صنعت معطوف شده تا بازار. اگر این حساسیت و دقت و ظرافت و نگرانی که آقایان نسبت به قیمت مصوب تولیدکننده‌ها دارند نسبت به قیمت کف بازار وجود داشت، وضعیت ما از چیزی که الان هست خیلی بهتر بود.
هزینه‌های شما چقدر افزایش داشته است؟
یکی از مواداولیه پرکاربرد ما کائوچوی مصنوعی است که در بورس عرضه می‌شود و هرکسی بخواهد می‌تواند بررسی کند و ببیند که هر هفته 2هزار و 200تا 2هزار و 300تومان به قیمت هرکیلو از آن اضافه می‌شود. تاوان این ضرر را چه‌کسی باید بدهد؟ هر کیلو نخ را 120هزار تومان می‌خریدیم درحالی‌که الان 200هزار تومان شده. دوده را 8هزار و 400تومان می‌خریدیم در آخرین استعلامی که گرفتیم قیمت به 15هزار و 800تومان رسیده، بیدوایر یا سیم طوقه را 9هزار و 900تومان می‌خریدیم الان آخرین قیمتی که گرفتیم 23هزار و 850تومان بوده است. فاصله بین 9هزار تا 23هزار تومان را چرا باید تنها تولیدکننده بپردازد؟ تولیدکننده بنگاه خیریه نیست، ضربه‌گیر اقتصاد نیست. هزینه‌های ما خیلی بیشتر از 100درصد افزایش داشته و با این شرایط نمی‌شود قیمت‌ها را ثابت نگه داشت.
تأثیر افزایش 50درصدی قیمت بر بازار تایر را چه می‌دانید؟
الان قیمت تایر کف بازار 100درصد بالاتر از نرخ مصوب است، قیمت‌گذاری برمبنای نظر تولیدکننده این فاصله را کمتر و قیمت را واقعی خواهد کرد. اگر تولیدکننده بتواند متناسب با هزینه تولید، محصول را نرخ‌گذاری کند، به اعتقاد من ظرف مدت کوتاهی تولید به میزان زیادی افزایش پیدا می‌کند و تا پایان سال تایر تک‌نرخی خواهد شد. هم‌اکنون روی کاغذ یک قیمت وجود دارد که تولیدکننده ملزم است تایر را به آن قیمت عرضه کند و در بازار قیمت دیگری وجود دارد. عرضه بالا می‌تواند این مشکل را به‌طور کامل حل کند. 5سال پیش ما تایر را با التماس می‌فروختیم، یا خودمان مواد را نقد می‌خریدیم ولی از مشتری چک 3ماهه می‌گرفتیم. کارخانه‌ها با هم رقابت می‌کردند و تایر را زیر قیمت مصوب عرضه می‌کردند که بتوانند تولیداتشان را بفروشند. ماشین سراتو جایزه می‌گذاشتند برای بهترین نمایندگی که بیشترین خرید را در سال داشته و بیشترین سرویس را به مشتری داده و انواع مشوق‌ها را تعیین می‌کردند تا بتوانند بازار را در اختیار بگیرند. این شرایط می‌تواند باز هم ایجاد شود مشروط بر اینکه بگذارند تولیدکننده کارش را بکند. اینکه می‌گویند تحریم جنگ اقتصادی است، این جنگ اقتصادی را کارگر و تولیدکننده انجام می‌دهد یا مسئول دولتی؟ جنگ اقتصادی در عرصه تولید است، نه بازرگانی.
تایر از ابتدای امسال، با احتساب افزایش نرخ اخیر، 105درصد افزایش نرخ داشته، آیا هنوز 100درصد تفاوت بین قیمت رسمی و بازار وجود دارد؟
با افزایش 50درصدی نرخ، نیمی از این 100درصد جبران شده است. من حساب میزان افزایش قیمت را ندارم اما از ابتدای امسال تا به‌حال ارز مصرفی برای 35درصد مواداولیه خارجی 6برابر شده و از 4.200تبدیل شده به 27هزار تومان. مواداولیه داخلی ما هم تا 200درصد افزایش قیمت داشته در طول امسال و کائوچوی تولیدی پتروشیمی‌ها از حول و حوش 10هزار تومان به 40هزار تومان رسیده است. این نوع افزایش قیمت در دیگر مواداولیه هم وجود داشته و ما چاره دیگری جز افزایش قیمت محصول نداریم. این درست است که ما با مصرف‌کننده روبه‌رو هستیم اما پشت سر ما یک زنجیره تولید هست که در آن مواداولیه تولید می‌شود، به‌دست ما میرسد و به محصول تبدیل می‌شود. بیش از دستمزد و سود متعادل تولیدکننده چیزی به ما نمی‌رسد. اگر دیگر قیمت‌ها ثابت بماند ما هم می‌توانیم قیمت را ثابت نگه داریم اما متغیر بودن نرخ مواداولیه و تثبیت قیمت ما، چیزی جز ورشکستگی تولیدکننده و توقف تولید به‌دنبال ندارد. مسائل و مشکلات زیادی گریبان تولید را گرفته و عده‌ای ذره‌بین به‌دست گرفته‌اند و روی تولیدکننده متمرکز شده‌اند به جای اینکه بر بازار و منافع مصرف‌کننده تمرکزی داشته باشند.
اما فشار افزایش نرخ را مصرف‌کننده متحمل می‌شود...
رشد هزینه‌های تولید بیش از حدی بوده که بتوان بدون تغییر قیمت نهایی تولید را ادامه داد. یک توفان تورمی اقتصاد را درهم پیچیده، نمی‌شود هزینه این تورم را تولیدکننده بپردازد. تولید که جرم نیست که تاوان مشکلاتش را فقط تولیدکننده بدهد. کف بازار به ازای هر یک‌هزار تومان که به لاستیک‌ساز می‌دهند 2 هزار تومان روی قیمت لاستیک می‌کشند و به مصرف‌کننده می‌فروشند، چرا هیچ‌کس روی این موضوع حساس نیست؟ چرا کاری نمی‌کنند که قیمت برای مصرف‌کننده متعادل شود؟ چرا فشار را فقط به تولیدکننده وارد می‌کنند؟ ما به قیمت کارشناسی معتقدیم، کارشناسان میانگین قیمت هر کیلو تایر را برآورد می‌کنند و با احتساب یک سود منطقی، قیمت فروش را تعیین کنند. قیمت‌گذاری به اعتقاد ما باید به این شکل باشد و قیمت ثابت در شرایطی که همه‌‌چیز متغیر است، هزینه کردن از جیب تولیدکننده برای متعادل نگه داشتن بازار است.
با واگذاری تعیین نرخ به تولیدکننده، دیگر «نرخ مصوب» ی هم در کار نیست، درست است؟
قیمت‌گذاری با نظر تولیدکنندگان و با توافق وزارت صنعت خواهد بود. ظاهرا قرار شده که کالاها دیگر قیمت دولتی نداشته باشند و رعایت ضوابط مورد توجه باشد نه عدد و رقم. در شرایطی که قیمت‌ها شناور است، وقتی ما امروز درخواست افزایش قیمت می‌دهیم و مستندات خرید را به سازمان حمایت ارائه می‌کنیم، تا 2ماه‌و‌نیم طول می‌کشد که سازمان حمایت مستندات ما را بررسی و به آن رسیدگی کند و تا زمان اعلام نظر سازمان قیمت‌ها دوباره تغییر کرده و این فایده‌ای برای ما ندارد.
حذف قیمت‌گذاری دستوری تایر چه تأثیری بر تولید خواهد داشت؟
از اول امسال تا آخر مهرماه 29درصد افزایش تولید داشته‌ایم که نشان می‌دهد پتانسیل صنعت تایر برای تامین نیاز کشور و کاهش اتکا به واردات، بالاست. اگر بگذارند که قیمت برای تولیدکننده سودآور باشد، تولیدکننده قطعا تولید را افزایش خواهد داد و سرمایه‌گذاری در این صنعت نیز با توجه به سودآور بودن آن افزایش خواهد یافت. طرح توسعه یکی از کارخانه‌ها به‌دلیل شرایطی که هم‌اکنون بر تولید کشور حاکم است، متوقف شده به‌دلیل اینکه تولیدکننده معتقد است توسعه به صرفه نیست. بیش از هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری نکرده که تنها «زیان» تولید کند. درحالی‌که اگر تولید، با صرفه اقتصادی همراه باشد هم با تمام توان تولید می‌کند و هم برای توسعه بیشتر سرمایه‌گذاری خواهد کرد، این می‌تواند شکوفایی تولید را به همراه داشته باشد.
