اقتصاد آنلاین ـ پرستو بهرامی‌راد: اتاق مستطیل شکل مذاکرات هتل کوبورگ در سکوت سنگینی فرو رفته است. چندین هفته است که تیم‌های مذاکره کننده به پایتخت‌های خود بازگشته‌اند؛ اما هنوز خبری مبنی برتوافق به گوش نمی‌رسد. این شرایط پرونده برجام را سرگردان در راهروهای هتل کوبورگ نگه داشته است.
در حالی که شرایط برای پرونده احیای برجام در سکوت سنگینی به سر می‌برد، شب گذشته انریکه مورا، مسئول هماهنگ‌کننده مذاکرات در توییتر خود اعلام کرد که شنبه به تهران سفر می کند. او هدف از این سفر را رفع شکاف‌های باقی مانده در مذاکرات وین عنوان کرد و نوشت: ما باید این مذاکره را به نتیجه برسانیم. زیرا خیلی چیزها در معرض خطر است.
طبق اعلام وزارت امور خارجه ایران قرار است مورا با علی باقری‌کنی، مذاکره کننده ارشد ایران در روز یکشنبه دیدار داشته باشد. همچنین ممکن است دیدارهایی میان او و برخی مقام‌های ارشد ایران نیز صورت گیرد که هنوز مشخص نیست که این دیدارها رسانه‌ای می‌شود یا خیر.
طبق شنیده‌ها انریکه مورا پس از سفر به ایران، روز دوشنبه جهت گفت‌وگو با مقام‌های آمریکایی راهی واشنگتن می‌شود. به خوبی شاهد تلاش اروپایی ها برای میانجی گری در خصوص حل اختلافات باقی مانده هستیم.
همزمان با سفر جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفته است که به حصول توافق در زمینه گفت‌وگوهای هسته‌ای با ایران بسیار نزدیک هستیم.
بعد از ماه‌ها مذاکرات طولانی همه منتظر یک توافق و احیای دوباره پرونده برجام هستند و هتل کوبورگ منتظر گرفتن عکس یادگاری وزرای خارجه ۵+۱ است. با این حال هنوز مطرح می‌شود که اختلافاتی باقی مانده است. در این شرایط حساس که پرونده احیای برجام روزهای بلاتکلیفی را می‌گذراند، مسائل باقی مانده از اهمیت بسیار زیادی برخوردار هستند. چون این مسائل می‌تواند زیر میز مذاکرات بزند و ماه‌ها مذاکره را به خط پایان بدون هیچگونه توافقی برساند.
اختلافات روی میز مذاکرات وین
انریکه مورا زمانی که تیم‌های مذاکره کننده به پایتخت‌های خود بازگشتند اعلام کرد که دیگر وقت گرفتن تصمیمات سیاسی پایتخت‌ها است. از سوی دیگر او و مقامات دیگر از عامل خارجی در بحث بن بست مذاکرات سخن گفتند.
بسیاری روسیه را در شرایطی که در حال جنگ با اوکراین است عامل اختلافات مذاکرات وین مطرح کردند. از سوی دیگر بحث تضمین روسیه از آمریکا در خصوص روابط تجاری و اقتصادی با ایران مطرح شد. این مسائل دست به دست داد که مشخص کند روسیه سعی دارد از برگ ایران برای باج گیری از غربی‌ها استفاده کند. با این حال آمریکایی‌ها بارها اعلام کردند که با روسیه در خصوص مذاکرات وین همکاری دارند. روسیه نیز سعی دارد نشان دهد که باعث به بن بست رسیدن مذاکرات نیست.
نکته بعدی که این روزها بسیار مطرح می‌شود که عامل طولانی شدن مذاکرات و مورد اختلافی ایران و آمریکا شده، بحث خروج نام سپاه پاسداران و افراد و نهادهای مربوطه از لیست تحریم‌ها است. این مورد اختلافی در خود آمریکا نیز سر و صدای بسیاری ایجاد کرده است. کنگره و سنای آمریکا نیز بارها از دولت جو بایدن خواسته‌اند که این درخواست را نپذیرد.
با این حال در روزهای نخست سال ۱۴۰۱ جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید اعلام کرد که آمریکا باید تصمیمات سخت بگیرد. از سوی دیگر حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران گفته است که ایران آخرین پیشنهادات خود را برای رسیدن به توافق از طریق هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا به طرف آمریکایی ارائه و به صراحت اعلام کرده که از خطوط قرمز خود عبور نخواهد کرد.
در همین خصوص نیز هادی محمدی، خبرنگار نزدیک به وزارت خارجه در توییتر خود نوشت: ۱۰روز قبل که از وزیرخارجه در مورد اختلافات باقی مانده در وین پرسیدم گفت از ۴موضوع اختلافی میان ایران و آمریکا، ۲مورد باقی مانده، حالا به نظر می‌رسد مورد دیگری هم حل شده و احتمالا تنها اختلاف،خروج برخی افراد و نهادها از فهرست تحریم آمریکا باشد.
هر روز اخبار ضد و نقیضی در خصوص مذاکرات وین مخابره می‌شود که نشان از افت و خیز در این مذاکرات دارد. یک روز رسیدن به توافق بسیار ملموس می‌شود و روز دیگر به بن بست مذاکرات به خوبی احساس می‌شود.
با این حال شرایط اقتصادی و منطقه‌ای ایران باعث می‌شود که دولت ابراهیم رئیسی و همچنین هسته سخت قدرت در ایران مایل به شکل‌گیری توافق در مذاکرات وین باشند. از سوی دیگر دولت جو بایدن برای اینکه حزبش دست پرتری در انتخابات کنگره داشته باشد به توافق احیای برجام نیاز دارد. از سوی دیگر غربی ها نگران گریز هسته‌ای ایران هستند و توافق در مذاکرات وین را در شرایطی که جنگ اوکراین مسائل را برای آنها پیچیده کرده است نیاز دارند.
از یک سو توافق احیای برجام نگرانی آنها را از پیشرفت هسته‌ای آنها مرتفع می‌کند و از طرف دیگر با رفع تحریم‌های ایران نفت و منابع گازی ایران وارد چرخه فروش به صورت گسترده‌تری می‌شود و امکان دارد قیمت این منابع که به دلیل جنگ اوکراین افزایش چشمگیری داشته است، کاهش پیدا کند.
به نظر می‌رسد سفر انریکه مورا به تهران و بعد از آن به واشنگتن تیر آخری برای توافق در وین باشد. با این حال باید دید که میز مذاکره با تمام پستی و بلندی‌ها چه برنامه‌ای برای پرونده احیای برجام دارد.
