غرب می تواند روسیه را تحریم کند؟

اقتصاد آنلاین – اکرم شعبانی؛ به گزارش اکونومیست، تشدید فشار فروش در بازارهای دارایی روسیه، چهارمین بحران مالی این کشور را در ۲۵ سال گذشته رقم زد. اولین بحران به سال ۱۹۹۸ باز می گردد، جاییکه عدم توانایی بازپرداخت بدهی توسط روسیه و توقف حمایت از پولی ملی به بحران انجامید. یک دهه پس از آن و در بحبوحه بحران مالی جهانی، پوتین دستور حمله به گرجستان را صادر کرد تا این کشور دومین بجران مالی خود را تجربه کرد. سال ۲۰۱۴ و پس از الحاق کریمه به روسیه منجر شد تا سرمایه گذاران از این کشور فرار کنند.

(نمودار بحران‌های مالی روسیه در ۲۵ سال گذشته)

از زمانی که نیروهای روسیه به دستور پوتین پشت مرزهای روسیه صف آرایی کند، ارزش روبل در برابر دلار، ۳۳ درصد کاهش یافت. سرعت سقوط روبل نسبت به سال‌های ۲۰۰۸ و ۲۰۱۴ سریع‌تر بوده اگرچه کاهش آن تاکنون به اندازه سال ۲۰۱۴ نیست. مشکلات مالی روسیه نیز به اندازه سال ۱۹۹۸ که روبل سقوط ۷۰ درصدی داشت، شدید نیست. اما اگر بازهم دولت روسیه نتواند بدهی های خود را پرداخت کند باید منتظر نتایج ویرانگری بود.

(نمودار ذخایر ارزی روسیه در کشورهای دیگر)

البته باید توجه داشت که پوتین سال‌هاست که خود را برای چنین شرایطی آماده کرده است. از سال ۲۰۱۵، ارزش ذخایر بانک مرکزی روسیه ۷۱ درصد افزایش یافته که بیشتر آن به صورت طلا و یا یوآن چین بوده است. این بانک همچنین سهم ذخایر خود را در آمریکا و فرانسه کاهش داده است. با این وجود، ۷۰ درصد این ذخایر در کشورهایی قرار دارد که علیه روسیه اعلام تحریم کرده‌اند و توانایی روسیه برای حمایت از روبل را محدود می‌کند. اگر دولت صادرکنندگان را مجبور به فروش ۸۰ درصد ارز خارجی خود نمی‌کرد و خارجی‌ها را از فروش دارایی‌های روسیه منع نمی‌کرد، روبل حتی بیش از این تضعیف می‌شد.

 (نمودار افزایش قیمت انرژی و کامودیتی‌ها از ابتدای فوریه)

تنها مشکل روسیه این است که قیمت‌های صادراتی کالاهای این کشور افزایش یافته است. دولت‌های اروپایی فعلا بخش انرژی روسیه را وارد بخش های تحریمی نکردند و به مشتریان اجازه داده‌اند به خرید گاز طبیعی – که قیمت آن بیش از دو برابر افزایش یافته – از روسیه ادامه دهند. درآمد حاصل از نفت و گاز یک سوم بودجه دولت روسیه را در سال ۲۰۲۱ تامین کرد که برای دو سال هزینه‌های نظامی به میزان پیش از آغاز جنگ کافی است.

در تئوری، شرکت‌های انرژی باید از قیمت‌های بالاتر سود ببرند. بازار سهام روسیه در هفته جاری بسته شده است. با این حال، ارزش سهام چهار شرکت نفت و گاز روسیه در بورس لندن که  مجموع آنها، یک سوم ارزش بازار بورس مسکو را تشکیل می‌دهد، پیش از توقف معاملات، ۹۷ درصد کاهش یافت.