به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، با خروج کامل آمریکا و ائتلاف ناتو از افغانستان، بار دیگر همه نگاه‌ها به فرودگاه کابل معطوف شده است؛ پایگاهی استراتژیک که شاید طی سال‌های آینده به دروازه نفوذ ترکیه در افغانستان و حتی آسیای میانه تبدیل شود.
اگرچه طالبان در هفته‌های گذشته به صراحت با هرگونه حضور نیروهای خارجی (از جمله کشور مسلمان و ترکیه) در خاک افغانستان مخالفت کرده، اما با توجه به موقعیت ویژه فرودگاه کابل برای ثبات سیاسی و اقتصادی افغانستان به سادگی نمی‌توان این پرونده را مختومه به شمار آورد. در این زمینه کافی است بدانیم بر اساس ارزیابی‌های سازمان ملل، دست‌کم 18میلیون شهروند افغانستانی (معادل بیش از نیمی از جمعیت این کشور) به کمک‌های غذایی و دارویی بین‌المللی برای ادامه زندگی خود نیازمندند؛ کمک‌هایی که بخش عمده آن تنها از طریق فرودگاه کابل وارد افغانستان می‌شود. به این ترتیب طالبان در سایه عدم دسترسی به توانایی‌ها و امکانات فنی لازم به سادگی نمی‌تواند با درخواست‌های کشوری نظیر ترکیه برای کمک به اداره فرودگاه کابل مخالفت کند.
ترکیه دارنده دومین ارتش بزرگ عضو ناتو، از ابتدای جنگ افغانستان، ائتلاف آمریکا را همراهی کرد. این کشور ظرف سال‌های2002الی2003 بیش از 2هزار نیروی نظامی به افغانستان اعزام کرد. با این وجود بخش عمده ماموریت‌های نظامیان ترکیه مربوط به تامین خدمات لجستیک و آموزش نیروهای افغانستانی بود؛ به گونه‌ای که هرگز وارد عملیات‌های جنگی علیه طالبان نشد. در این میان، مهم‌ترین بخش از خدمات نظامیان ترکیه در فرودگاه کابل متمرکز بود؛ خدماتی که به تدریج از سال2005 توسعه یافته و به اداره و تامین امنیت کامل فرودگاه تا سال2020 تبدیل شد. طی 4سال گذشته و همزمان با علنی شدن برنامه آمریکا برای خروج از افغانستان، به تدریج زمزمه‌هایی از سوی مقامات ارشد دولت ترکیه مبنی بر برنامه این کشور برای حضور پر رنگ‌تر در آینده افغانستان شنیده شد. تلاش ترکیه برای میزبانی از مذاکرات صلح میان طالبان و دولت اشرف غنی را می‌توان یکی از مهم ترین نشانه‌های سیاست این کشور برای افزایش نفوذ در کابل به شمار آورد؛ تلاش‌هایی که البته با خودداری از سفر هیات طالبان به استانبول بی نتیجه ماند.
تمام اینها در حالی است که قدرت‌های غربی نیز از برنامه آنکارا برای آینده افغانستان حمایت می‌کنند؛ برای مثال ینس استولتنبرگ، دبیرکل پیمان ناتو، نقش ترکیه در آینده افغانستان را «کلیدی» توصیف کرده و یا وزرای خارجه آمریکا و آلمان از باقی ماندن نیروهای ترکیه در فرودگاه کابل استقبال کرده‌اند.
نشریه فارین پالیسی در این باره می‌نویسد: بسیاری از قدرت‌های غربی تصور می‌کنند ترکیه به عنوان کشوری با اکثریت مسلمان، ظرفیت‌های بالاتری برای تعامل با طالبان و باقی ماندن در معادلات داخلی افغانستان دارد. البته مواضع طالبان تاکنون درباره حضور نیروهای خارجی، حتی از سوی کشور مسلمانی همچون ترکیه کاملا قاطع و شفاف بوده است. سهیل شاهین، سخنگوی گروه طالبان در این باره به شبکه بی‌بی‌سی می‌گوید: ما خواهان روابط خوب و برادرانه با کشور ترکیه هستیم، اما پس از پایان اشغال خاک افغانستان توسط ائتلاف، جایی برای نیروهای خارجی در این کشور تحت عناوینی نظیر آموزش، خدمات، مستشار و... وجود نخواهد داشت.
در پی این اظهارات، به تدریج لحن و لهجه مقامات ترکیه نیز نسبت به مسائل افغانستان تغییر کرده است؛ برای مثال رجب طیب اردوغان که به صراحت از برنامه کشورش برای اداره فرودگاه کابل سخن می‌گفت هفته گذشته اعلام کرد تنها یک گروه فنی با تعدادی محدود از کارشناسان ترکیه‌ای در کابل باقی مانده‌اند. با این حال امیدهای ترکیه و شاید حتی غرب برای حضور در افغانستان هنوز از بین نرفته است. در این زمینه باید توجه داشت قطر، به عنوان نزدیک‌ترین کشور منطقه به گروه طالبان که از تنها دفتر سیاسی برون مرزی این گروه میزبانی می‌کند نیز از باقی ماندن نیروهای ترکیه در فرودگاه کابل استقبال کرده است. بر اساس گزارش روزنامه حریت، تماس‌ها و رایزنی‌های دولت ترکیه با طالبان از طریق 3 کانال به طور فشرده در جریان است: دفتر سیاسی در دوحه، شاخه نظامی در پاکستان و گفت‌وگوهای مستقیم سازمان اطلاعات ترکیه با نمایندگان گروه طالبان. روزنامه حریت پیش بینی کرده ترکیه در آینده‌ای نه چندان دور موفق شود نقشی هرچند محدود برای حضور خود در افغانستان در عصر طالبان تعریف کند.
