در حال حاضر تجارت گل یکی از منابع مهم درآمدی برای کشورهای گوناگون به شمار می‌رود، تا جایی که سال گذشته ارزش تجارت گل و گیاه در جهان ۲۵میلیارد دلار بوده است که از این میزان، ایران فقط ۶۰میلیون دلار سهم برده است. هر چند گفته می‌شود ایران قابلیت صادرات بیش از یک میلیارد دلار گل و گیاهان زینتی را دارد اما متاسفانه در این مسیر موانع بی‌شماری پیش روی تولیدکنندگان قرار گرفته است که می‌توان با درنظر گرفتن تسهیلات ویژه برای آنها این مسیر را هموار کرد. هرچند شرایط جوی و اقلیمی و کیفیت خاک در ایران موجب شده ما همواره در تولید محصولات کشاورزی ازجمله گل و گیاه زبانزد خاص و عام باشیم اما هزینه‌های بالای تولید، قیمت تمام‌شده بالا و نداشتن زیرساخت‌های مناسب برای صادرات موجب شده کشورهای دیگر چندان تمایلی به خرید گل و گیاه از ایران نداشته باشند، البته در این میان نباید از ناتوانی در تولید حجم انبوه گل و گیاه در کشور هم غفلت کرد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از صمت ، رییس پژوهشکده ملی گل و گیاهان زینتی محلات می‌گوید: مطابق آمار گمرک، حدود ۵هزار و ۵۰۰ هکتار زمین برای کاشت گل‌های زینتی در کشور اختصاص داده شده است که از این مقدار، حدود ۲هزار و ۲۰۰ هکتار برای گل‌های گلخانه‌ای استفاده می‌شود. پژمان آزادی بیان می‌کند: از لحاظ کمی می‌توان گفت که از سطح زیر کشت قابل توجهی برخوردار هستیم اما متاسفانه در حوزه صادرات جایگاه مناسبی نداریم. مطابق آمار ارائه شده، سال گذشته حدود ۴۰میلیون دلار صادرات در حوزه گل و گیاهان زینتی داشتیم. وی در ادامه اظهار می‌کند: وقتی به میزان تولید گل و گیاه کشورهایی مانند کنیا و اتیوپی در افریقا و کلمبیا و اکوادور در امریکای جنوبی توجه می‌کنیم می‌بینیم که این کشورها بالای ۵۰۰میلیون دلار صادرات گل‌های زینتی دارند و این مسئله بهترین گواه برای ضعیف بودن جایگاه کشور ما در تولید و صادرات گل‌های زینتی است.
آزادی تصریح می‌کند: پژوهشگران پژوهشکده ملی گل و گیاهان زینتی محلات، در حوزه ظرفیت کشور ما در بحث گیاهان زینتی بررسی‌های مختلفی انجام داده‌اند. داده‌های ما گواه این مطلب است که ما قابلیت صادرات یک میلیارد دلار گل و گیاهان زینتی از کشور را داریم اما موانع بی‌شماری پیش روی ما قرار دارد.
تولید خرد در کشور
وی درباره موانع اجرایی شدن این قابلیت می‌گوید: متاسفانه موانع متعدد است؛ نخست اینکه سطح تولید در کشور ما خرد است و بیشتر تولیدکنندگان ما در سطح کوچک کار می‌کنند و در حقیقت سرمایه‌گذاری مناسبی در حوزه گل و گیاهان زینتی انجام نشده است. رییس پژوهشکده ملی گل و گیاهان زینتی محلات می‌گوید: با افزایش سطح زیر کشت می‌توانیم گل و گیاه را به شکل رقابتی تولید کنیم. وقتی سطح زیر کشت بیشتر شود بازاررسانی و بازاریابی توجیه پیدا می‌کند اما متاسفانه تعداد محدودی برای افزایش سطح زیر کشت اقدام کرده‌اند.
آزادی در ادامه اظهار می‌کند: در حوزه صادرات نیز باید یک‌سری قوانین و مقررات تسهیل شوند. به نظر من اعطای وام به گلخانه‌داران و کسانی که در کار حمل‌ونقل گل هستند باید با سهولت بیشتری انجام شود تا آنها بتوانند با کیفیت بالایی گل‌ها را حمل‌ونقل کنند. رییس پژوهشکده ملی گل و گیاهان زینتی محلات می‌گوید: اما از دید من مهم‌ترین شاخصی که امروز می‌تواند ما را از این وضعیت بیرون کند سرمایه‌گذاری خارجی است. ما امیدوار هستیم این سرمایه‌گذاری انجام شود تا بتوانیم با کمک سرمایه‌گذاران خارجی به بازارهای مختلف جهان راه پیدا کنیم.
تولید داخلی کفاف نیاز داخلی
رییس اتحادیه فروشندگان گل می‌گوید: ایران، صادرات گل شاخه بریده یا گل شاخه‌ای ندارد. اما این سخن به این معنا نیست که ما گل شاخه‌ای را وارد می‌کنیم. تولید داخلی کفاف نیازهای ما را می‌دهد. البته ما توان صادرات داریم اما متاسفانه هنوز برنامه‌ها و پیش‌زمینه‌های صادرات در کشور فراهم نشده است. اکبر شاهرخی بیان می‌کند: ما فقط گل‌های زینتی صادر می‌کنیم. از شمال ایران به کشورهایی مانند روسیه، باکو، آذربایجان و ارمنستان کمتر از ۱۰درصد گل‌های زینتی صادر می‌کنیم. وی می‌گوید: در ایران گل به‌صورت انبوه تولید نمی‌شود. ما زمانی می‌توانیم برای صادرات گل با کشور خارجی قرارداد منعقد کنیم که بتوانیم نیازهای یک سال آنها را تامین کنیم اما هنوز به این مرحله نرسیده‌ایم.
تولید انبوه نداریم
وی در ادامه اظهار می‌کند: شاید بتوانیم نیاز یک ماه یک کشور را تامین کنیم اما کشورهایی که می‌خواهند گل و گیاه وارد کنند قرارداد یک ماهه نمی‌بندند آنها قرارداد یک ساله با قیمت ثابت منعقد می‌کنند. اینگونه نیست که نوسانات بازار تاثیری بر قیمت بگذارد اما در ایران زمانی‌که تولید کم شود گل گران می‌شود. شاهرخی درباره وضعیت این روزهای بازار گل و گیاه می‌گوید: فروش گل این روزها قابل توجه است اما این فروش مقطعی است چراکه با نزدیک شدن به ماه‌های محرم و صفر فروش گل به صفر می‌رسد. در واقع عزاداری‌ها تاثیر قابل‌توجهی بر بازار گل خواهند گذاشت.
وی درباره چگونگی تعیین قیمت گل می‌گوید: قیمت‌ها بر مبنای تولید آن ماه محاسبه می‌شود. گل تنها کالایی است که نمی‌توان آن را انبار و یا احتکار کرد و قیمت‌ها بر مبنای عرضه و تقاضا تعیین می‌شوند. رییس اتحادیه فروشندگان گل می‌گوید: در حال حاضر رز ایرانی شاخه‌ای ۳هزار تومان و رز هلندی ۵ تا ۸هزار تومان است. البته یک نوع رز در بازار شاخه‌ای ۵۰۰ تومان به فروش می‌رسد که این رز در جاده بهشت زهرا عرضه می‌شود و مغازه‌داران آن را عرضه نمی‌کنند. خوشبختانه مردم به کیفیت گل اهمیت می‌دهند و بهترین‌ها را خریداری می‌کنند.
شرکت‌های مجازی بدون مجوز
شاهرخی در ادامه درباره معضل اتحادیه گل‌فروشان می‌گوید: در حال حاضر معضل اصلی اتحادیه ما فعالیت شرکت‌های مجازی است. مکان این شرکت‌ها مشخص نیست؛ آنها تنها یک شماره تلفن به مشتری‌های خود می‌دهند و بعد از آنکه به تعبیری کلاهبرداری کردند، خط خود را تغییر می‌دهند. ما شکایت زیادی داریم اما نمی‌توانیم کاری انجام بدهیم. وقتی پایگاه مشخصی نیست ما نمی‌توانیم از لحاظ قانونی کاری از پیش ببریم. وی در ادامه اظهار می‌کند: در حال حاضر ۷۰۰ مغازه گل‌فروشی زیرمجموعه اتحادیه ماست، البته شمیرانات و شهر ری هم از اتحادیه ما جدا شده است.
رییس اتحادیه فروشندگان گل می‌گوید: همه تولیدکنندگان در شهرهای دیگر برای عرضه گل‌های خود در ایران، آنها را به بازار گل امام رضا(ع) و شهید محلاتی تهران می‌آورند و از این مکان‌ها به شهرستان‌های دیگر پخش می‌کنند چراکه قیمت گل در تهران مشخص می‌شود. وی در ادامه درباره شهرهایی که گل تولید می‌کنند اظهار می‌کند: در تهران، پاکدشت، ورامین، دماوند، محلات، اصفهان و یزد گل به میزان قابل توجهی تولید می‌شود.
سرانه مصرف گل در ایران
شاهرخی در ادامه می‌گوید: قیمت گل در تهران مشخص می‌شود. باغداران نمی‌دانند قیمت گل چقدر خواهد شد. وی در ادامه اظهار می‌کند: گل انرژی منفی را از بین می‌برد. متاسفانه سرانه مصرف گل در ایران سالانه ۸ شاخه است در صورتی که در اروپا ۳۰۰ شاخه است.
رییس اتحادیه فروشندگان گل در پایان می‌گوید: عروس‌هایی که مهریه آنها گل است، وقتی می‌خواهند جدا شوند، برای استعلام قیمت گل به اتحادیه مراجعه می‌کنند. این عروس‌ها بارها به من گفته‌اند که اگر هر اختلافی پیش می‌آمد برای ما گل می‌آورد اختلاف بالا نمی‌گرفت. متاسفانه برای گل هدیه دادن به یکدیگر چندان فرهنگ‌سازی نکرده‌ایم.
نکته پایانی
با توجه به آمار ارائه شده، ایران صادرات گل شاخه‌ای ندارد و فقط گل‌های زینتی به کشورهایی مانند روسیه و ارمنستان و آذربایجان صادر می‌کند که این میزان صادرات چندان قابل توجه نیست. اما بنا به اعتقاد کارشناسان با تشویق سرمایه‌گذاری خارجی در ایران می‌توانیم امیدوار باشیم که بتوانیم با کمک آنها به بازارهای مختلف جهانی راه پیدا کنیم.
