به گزارش خبرنگار اقتصادآنلاین؛ پتروفرهنگ، بزرگترین هدلینگ موسسه صندوق ذخیره فرهنگیان است. این شرکت در سال 87 باهدف سرمایه‌گذاری در حوزه نفت و گاز و پتروشیمی تاسیس شد. متانول بیشترین سهم در سبد محصولات پتروفرهنگ را دارد. این هلدینگ سهام‌دار پتروشیمی‌هایی همانند کیمیای پارس خاورمیانه و سبلان و دنا و سیراف انرژی است که این مسئله در سال‌های اخیر موجب بروز مشکلات بسیاری برای پتروفرهنگ شده است. پس از وقوع جنگ روسیه و اوکراین، قیمت محصول متانول ایران در بازار چین کاهش یافت و همین مسئله موجب زیان‌ده شدن متانول‌سازهای ایران شد. با علی‌رضا بابازاده، مدیرعامل هلدینگ پتروفرهنگ گفت‌وگوی کوتاهی درباره‌ی پرونده متانول‌سازها و دیگر مشکلات این هلدینگ داشته‌ایم که باهم میخوانیم.
عمده‌ی سهام پتروفرهنگ به پتروشیمی‌های متانول‌ساز تعلق دارد، آیا برنامه‌ای برای سوددهی آنها دارید؟
در چند سال اخیر یک اشتباهی در پتروفرهنگ رخ داده، آن هم خرید سهم بالایی از محصول متانول در سبد سهام این هلدینگ است. پس از بررسی کارشناسی به این نتیجه رسیده‌ایم که بخشی از سهام در حوزه متانول را برای فروش عرضه کنیم و در ازای آنها سهام از محصولات دیگر پتروشیمی به سبد سهام پتروفرهنگ اضافه کنیم. مقدمات این کار انجام شده و به‌زودی شاهد واگذاری و فروش سهام برخی از پتروشیمی‌های متانول‌ساز خواهیم بود.
از نظر شما چالش‌های اصلی صنعت پتروشیمی چیست؟
در چند سال اخیر قیمت خوراک افزایش بی‌سابقه‌ای داشته است. قیمت خوراک و مالیات بر ارزش افزوده کمر صنعت متانول را شکست. محصولات پتروشیمی را نیمه‌خام به‌شمار می‌روند و به همین دلیل مشمول مالیات بر ارزش افزوده می‌شوند درحالی‌که در گذشته نیمه‌خام نبودند. قیمت یوتیلیتی نیز به‌صورت سرسام‌آوری افزایش یافته در برخی موارد 3 برابر شده است. هنگامی‌که شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران در یوتیلیتی ذی‌نفع است، علاقه‌ای به کاهش قیمت یوتیلتی ندارد و پشتیبان افزایش قیمت است.
شنیده‌ها حاکی از آن است که پتروشیمی دماوند به هلدینگ پتروفرهنگ خسارت وارد کرده است، این ماجرا حقیقت دارد؟
بله، طبق برآورد ما بیش از 200 میلیون دلار به هلدینگ خسارت وارد کرده است. این اتفاق به‌دلیل خاموشی و تعطیلی‌های بسیار در پتروشیمی دماوند رخ داده است. خوراک اکسیژن هلدینگ از طریق پتروشیمی دماوند تامین می‌شود. به‌دلیل همین تعطیلی‌ها، اکسیژنی که باید به پتروشیمی‌های هلدینگ پتروفرهنگ تحویل داده شود، پایین‌تر از ظرفیت ما بوده و همین مسئله موجب ضرر 200 میلیون دلار شده است. نکته قابل توجه اینجاست که ما نمی‌توانیم از این پتروشیمی به‌دلیل نوع قرارداد تحمیلی که داریم، شکایت کنیم. بارها به شرکت ملی پتروشیمی ایران اعلام کرده‌ایم که اجازه بدهند بحث اکسیژن هلدینگ را خودمان تامین کنیم، اما اعلام کرده‌اند که باید از پتروشیمی دماوند اکسیژن را تامین کنید چراکه آنها در این حوزه سرمایه‌گذاری کرده‌اند. درصورت عدم تحویل اکسیژن هم ما نمی‌توانیم از آنها خسارت بگیریم. هنگامی‌که قرارداد و قیمت را تحمیلی کردند، زیان‌ده شدیم.به‌طور کلی خروجی اقتصادی که هیچ پارامتری از اقتصاد آزاد و رقابتی در صنعت وجود ندارد؛ محصولی تولید می‌شود که گران است اما به‌دلیل تحریم از همه‌ی کشورهای جهان ارزان‌تر فروخته می‌شود.
دولت ادعا کرده است که از متانول‌سازها حمایت کرده، این موضوع صحت دارد؟
خیر دولت حمایتی نکرده است. اگر دولت ما را رها می‌کرد ما قطعا می‌توانستیم خودمان را مدیریت کنیم. کاری به متانول نداشته باشد می‌توانیم مدیریت کنیم.
مسئولان در وزارت نفت بارها گفته‌اند که پتروشیمی‌ها خوراک را ارزان می‌خرند و اینکه قادر به رقابت در بازار جهانی نیستند، از بی‌عرضگی آنهاست. نظر شما چیست؟
پتروشیمی‌های ایران خوراک از گران‌تر از همه‌ی کشورهای جهان می‌خرند و این ادعای دولت اشتباه است. اما در بحث اینکه می‌گویند پتروشیمی‌ها عرضه‌ی رقابت ندارند. یک پرسش مطرح است، عرضه‌ی دولت کجاست که نتوانسته در این 20 سال 5 درصد از مصرف گاز خانگی را کم کند؟ بیش از 80 درصد گاز کشور در بخش خانگی مصرف می‌شود. دولت در این سال‌ها تمامی ابزارها برای اجرای بهینه‌سازی انرژی را داشته است اما حتی موفق به کاهش 5 درصد از بخش گاز خانگی را نشده است. در زمان‌های ناترازی گاز و اوج مصرف تنها راه‌حل دولت قطع گاز پتروشیمی‌هاست درحالی‌که پتروشیمی‌ها تنها 5 درصد از گاز کشور را مصرف می‌کنند.
قطع گاز پتروشیمی‌ها چه پیامدهایی برای صنعت و کشور دارد؟
درحدود نیمی از ارز کشور توسط پتروشیمی‌ها تامین می‌شود. بستن پیچ گاز پتروشیمی‌ها به‌معنی بستن پیچ ارز و اقتصاد کشور است. درحال حاضر برای کنترل بازار ارز به ارزی که از طریق پتروشیمی‌ها به سامانه نیما تزریق می‌شود، روی آورده‌اند.
باتوجه به زیان‌ده بودن متانول‌سازها چرا همچنان شاهد صدور مجوز پتروشیمی متانولی هستیم؟
پتروشیمی جدیدی احداث نشده، تمام پتروشیمی‌های جدید کاغذی هستند. بدان معنا که یک زمین به همراه یک مجوز کاغذی است. برای احداث پتروشیمی نیازمند تامین اعتبار هستیم که باتوجه به شرایط تحریم، حتی دولت نیز قادر به تامین اعتبار و تجهیزات برای توسعه میادین نفت و گاز خود نیست. حال تصور کنید بخش خصوصی چگونه می‌تواند سرمایه‌گذار جذب کند.
آینده صنعت پتروشیمی را چگونه می‌بینید؟
اگر دولت در عملکرد و کارکردش تجدید نظر نکرند نه‌تنها متانول‌سازها بلکه وضعیت تمامی پتروشیمی‌ها اسفناک خواهد شد.
