به گزارش خبرنگار اقتصادآنلاین، نفت و صنایع وابسته به آن یکی از مهمترین مسائل زندگی امروزی است که به طور گسترده بر تمام حوزه‌ها، که مهمترینِ آن‌ها سیاست و اقتصاد است، سایه افکنده. وجود نفت برای بسیاری از صنایع حیاتی است و جهان برای بقای خود، به شدت نیازمند آن است. بخش عظیمی از مصرف انرژی در جهان، از طریق نفت تأمین می‌شود. تولید، توزیع، پالایش، و خرده‌فروشی نفت در مجموع بزرگترین صنعت جهان از لحاظ ارزش دلاری است.
بدین ترتیب شرکت‌های مهمی در این صنعت مشغول به کار هستند؛ شرکت‌هایی که در لیست بزرگترین شرکت‌های صنعت نفت و گاز جهان قرار می‌گیرند، آن‌هایی هستند که درآمد سالیانه‌شان بالغ بر 25میلیارد دلار باشد.
در این گزارش نگاهی کوتاه به تاریخچه و فعالیت تعدادی از مهمترین شرکت‌های نفت و گاز بین‌المللی خواهیم داشت:
«شل پی‌ال‌سی» کل زنجیره‌ی صنایع نفت و گاز را در بر می‌گیرد
دفتر مرکزی این شرکتِ چندملیتی در شهر لندن است که ریشه‌ی تأسیس آن به سال ۱۸۹۰ برمی‌گردد. این شرکت امروزه به عنوان یکی از بزرگترین شرکت‌های جهان به‌شمار می‌آید. شرکت شل در سال ۲۰۱۱ درآمدی بالغ بر ۴۷۰ میلیارد دلار کسب کرد و به‌عنوان دومین شرکت بزرگ جهان بر پایه میزان درآمد شناخته شد. این شرکت همچنین، یکی از شش شرکت بزرگ نفتی جهان است، که با عنوان «سوپرمیجر» شناخته می‌شوند.
حوزه فعالیت‌های شرکت شل، کل زنجیره‌ی صنایع نفت و گاز را در بر می‌گیرد، از عملیات اکتشاف، توسعه و تولید نفت خام و گاز طبیعی، تا پالایش، انتقال و پخش فراورده‌های نفتی، همچنین تولید محصولات پتروشیمی و مواد شیمیایی. این شرکت در دهه‌های گذشته، به زمینه تولید و توزیع برق نیز وارد شده و هم‌اکنون بزرگترین عرضه‌کننده انرژی‌های تجدیدپذیر در جهان به‌شمار می‌آید، که تولید و توزیع سوخت‌های زیستی، انرژی بادی، انرژی خورشیدی و هیدروژنی را در برمی‌گیرد.
بخش بالادستی بین‌المللی، بخش بالادستی آمریکا، بخش پایین‌دستی و بخش پروژه‌ها و فناوری، عمده‌ی فعالیت‌های عملیات اجرایی این شرکت هستند.
این شرکت علاوه بر نفت و گاز، در حوزه‌های دیگر همچون انرژی هسته‌ای، زغال سنگ، فلزات، تولید برق، انرژی‌های نو و تجدیدچذیر، نیروگاه‌های بادی، هیدروژنی، انرژی خورشیدی و جنگل‌داری نیز فعالیت می‌کند.
«اکسان‌موبیل کورپوریشن»، بزرگترین پالایشگاه جهان
این شرکت به‌عنوان دومین شرکت بزرگ جهان بر پایه میزان درآمد سالانه، شناخته می‌شود که ستاد مرکزی آن در شهر ایروینگ، تگزاس واقع شده است.
اکسان موبیل دارای سی‌وهفت پالایشگاه نفت در بیست‌ویک کشور است که با ظرفیت پالایش روزانه ۶٫۳ میلیون بشکه نفت، بزرگترین پالایشگر جهان، محسوب می‌شود که محصولات تولیدی آن، با سه برند «موبیل»، «اکسان» و «اسو» عرضه می‌شوند.
اکسان‌موبیل، نوآوری و فناوری‌ای را بکار می‌بندد، تا انرژی و محصولات پتروشیمی را، برای رفع نیاز جهانی در حال رشد، عرضه کند.
بخش بالادستی، بخش پایین‌دستی و صنایع پتروشیمی، حوزه‌ی فعالیت‌های عملیاتی این شرکت را تشکیل می‌دهند. شرکت اکسان‌موبیل، به داشتن جایگاه نخست، در حوزه انرژی متعهد است. برای دستیابی به این هدف، بایستی به صورت پیوسته نتایج مالی و عملیاتی درخشانی داشته باشد و در عین حال، به استانداردهای بالای اخلاقی پایبند بماند.
این شرکت پیوسته در تلاش است، تا کارایی و بهره‌وری را از طریق یادگیری، مشارکت و پیاده‌سازی بهترین روش‌ها، بهبود بخشد. شرکت در ارزیابی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در کارخانجات، ساختارمند و گزینشی عمل می‌کند، به دنبال توسعه فناوری‌هایی اختصاصی است، که برایش مزیت رقابتی ایجاد می‌کند.
«بی‌پی (بریتیش پترولیوم)»، بزرگترین تأمین کننده‌ی انرژی در جهان
شرکت بی‌پی که در اوج ناامیدی از کشف نفت در ایران متولد شد، در آغاز قرن ۲۱ میلادی، پس از حدود صد سال فعالیت در این صنعت، با راه‌اندازی خط لوله جیحان-تفلیس-باکو (آذربایجان، گرجستان و ترکیه) و سایر پروژه‌های عظیم بالادستی آنگولا، روسیه و خلیج مکزیک، به یکی از بزرگترین شرکت‌های انرژی در جهان تبدیل شده و سعی دارد با فعالیت بر روی انرژی‌های جایگزین، موقعیت خود را در آینده نیز حفظ کند.
دفتر مرکزی این شرکت در شهر لندن واقع شده که در سال ۲۰۱۱ به‌عنوان چهارمین شرکت جهان بر پایه میزان درآمد و سومین تأمین‌کننده‌ی بزرگ انرژی در جهان شناخته شد.
این شرکت در زمینه اکتشاف و تولید، پالایش، توزیع و بازاریابی نفت خام، گاز طبیعی و میعانات گازی، همچنین تولید محصولات پتروشیمی و طیف وسیعی از مواد شیمیایی فعالیت می‌کند. همچنین در حوزه تولید انرژی‌های تجدیدپذیر، سوخت‌های زیستی و تولید برق با استفاده از انرژی بادی و خورشیدی نیز فعال است.
این شرکت محصولات خود را در هشتاد کشور عرضه می‌کند و بزرگترین شعبه بین‌المللی بی‌پی در ایالات متحده مستقر است که به‌عنوان دومین تولیدکننده‌ی نفت و گاز در ایالات متحده محسوب می‌شود. بی‌پی هم‌اکنون در هفتاد کشور جهان فعالیت می‌کند.
در سال ۱۹۷۲ دولت بریتانیا آخرین سهام خود در بی‌پی را به فروش گذاشت و بی‌پی کاملاً خصوصی شد و از سوی دیگر بی‌پی نیز، با فروش سهام متفرقه خود، مانند معادن و موادغذایی، که جزء فعالیت‌های محوری آن نبود، به یک شرکت کاملاً نفتی تبدیل شد.
کانون توجه بی‌پی تا شش دهه اول فعالیتش، منطقه خاورمیانه بود، اما از دهه ۱۹۶۰ به بعد، کانون توجه آن به سوی غرب، آمریکا و خود انگلیس معطوف شد.
«ساینوپک»، پنجمین شرکت بزرگ جهان بر پایه درآمد سالیانه
ساختمان مرکزی این شرکت نفت و گاز چینی، در پکن قرار دارد که بعد از شرکت‌های وال‌مارت، رویال داچ شل، اکسان‌موبیل و شرکت ملی نفت چین، به‌عنوان پنجمین شرکت بزرگ جهان بر پایه میزان درآمد سالیانه شناخته می‌شود.
حوزه‌ی فعالیت ساینوپک در شاخه‌های مختلف صنعت نفت است، که عبارتند از: اکتشاف نفت، استخراج نفت، بازاریابی و فروش؛ نفت خام و گاز طبیعی، همچنین تولید مواد پتروشیمیایی و نیز تولید طیف وسیعی از مواد شیمیایی؛ از قبیل کودهای شیمیایی و محصولات شیمیایی دیگر است.
این شرکت همچنین در زمینه ساخت خط لوله، ذخیره‌سازی و حمل و نقل نفت خام و گاز طبیعی، صادرات، واردات نفت و گاز و فراورده‌های نفتی، احداث انواع پالایشگاه، کارخانجات صنایع شیمیایی و صنایع پتروشیمی، همچنین پالایش و تولید انواع فراورده‌های نفت و گاز اشتغال دارد.
ساینوپک در کشورهای مختلف دنیا دفاتر و دارایی‌های فراوانی دارد. همچنین دارای میادین نفتی و گازی همچنین پالایشگاه و مخازن ذخیره‌سازی اختصاصی، در چندین کشور است. این شرکت چینی، در کشورهایی مانند: گابن، عربستان سعودی، سودان، اتیوپی، کانادا، برزیل و چند کشور دیگر، به صورت مستقیم فعالیت می‌کند.
«سعودی آرامکو»، مالک بزرگترین میدان نفتی جهان
این شرکت از لحاظ مالکیت ذخایر، یکی از با ارزش‌ترین شرکت‌های جهان محسوب می‌شود و ارزش بازار آن میان ۴ تا ۵ تریلیون دلار آمریکا برآورد شده که این شرکت را با ارزش‌ترین شرکت کنونی جهان می‌کند. دفتر مرکزی شرکت آرامکو، در شهر ظهران در خاور عربستان سعودی قرار دارد.
زمان آغاز به کار شرکت سعودی آرامکو به سال ۱۹۳۳ برمی‌گردد؛ در آن هنگام دولت عربستان سعودی با انعقاد قراردادی انحصاری با شرکت استاندارد اویل کالیفرنیا (شورون)، امتیاز اکتشاف نفت در عربستان سعودی را به آن شرکت واگذار کرد.
شرکت سعودی آرامکو، مسئولیت ۹۹٪ درصد از ذخایر اثبات شده‌ی نفت خام کشور عربستان سعودی را که میزان آن به ۲۵۹ میلیارد بشکه می‌رسد، بر عهده دارد. این شرکت شرکت مالک اصلی میدان نفتی غوار است که بزرگترین میدان نفتی جهان به‌شمار می‌آید.
عمده‌ی فعالیت این شرکت در تولید نفت خام و گاز طبیعی است.
«توتال‌انرژیز» دارای دامنه‌ای گسترده از فرآورده‌های نفتی و مواد شیمایی است
این شرکت که دفتر مرکزی آن در غرب شهر پاریس قرار دارد، یکی از شش شرکت بزرگ نفتی جهان است که که در ۳۰ کشور شعبه دارد. این شرکت فرانسوی در زمینه‌ی اکتشاف و تولید نفت خام و گاز طبیعی، همچنین تولید برق و نیز انتقال، پالایش و بازاریابی نفت خام و گاز طبیعی فعالیت می‌کند.
توتال‌انرژیز دامنه گسترده‌ای از فرآورده‌های نفتی و مواد شیمیایی را در کارخانجات خود، در مقیاس عمده تولید و به سراسر جهان عرضه می‌کند. این شرکت توانسته زنجیره‌ی ارزش را از استخراج نفت و گاز تا تبدیل آن به فرآورده‌های نفتی، روغن‌ها، نیروی برق، محصولات پتروشیمی، پلیمرها و مواد شیمیایی پایین‌دستی مانند روغن‌موتور، لاستیک و چسب تکمیل کند.
اکتشاف نفت خام، استخراج نفت خام، اکتشاف گاز طبیعی، تولید گاز طبیعی، تولید برق، تولید انرژی خورشیدی، تولید انرژی بادی، و تولید انرژی هسته‌ای از مهمترین فعالیت‌های بخش بالادستیِ این شرکت هستند.
