اقتصاد آنلاین – مهسا نجاتی؛ بازار نفت با اینکه در هفته گذشته نیز شاهد نوساناتی بود، اما عمدتا تحت تاثیر دوعامل، یعنی محدودیت عرضه و افزایش تقاضای ناشی از بحران انرژی، رشد قابل توجهی را تجربه کرد.
در ابتدای هفته، اوپک پلاس برای تصمیم‌گیری در خصوص وضعیت تولید خود در شرایط افزایش تقاضا، نشستی را برگزار کرد. از آنجا که تقاضا در برخی نقاط جهان سریع‌تر از حد انتظار بهبود یافته، این گروه با فشار از سوی برخی کشورها برای افزایش تولید به منظور کاهش قیمت‌ها مواجه شد.
سازمان کشورهای صادرکننده نفت و متحدان آن از جمله روسیه، بدون توجه به درخواست‌های ایالات متحده و هند برای افزایش تولید به دلیل بهبود اقتصادها از بیماری همه‌گیر کووید-۱۹، روز دوشنبه اعلام کرد که توافق افزایش تدریجی عرضه را حفظ می‌کند.
روز دوشنبه، اوپک پلاس توافق کرد که به پیمان ماه جولای خود برای افزایش تولید به میزان ۴۰۰هزار بشکه در روز حداقل تا آوریل ۲۰۲۲ پایبند بماند و به محدودیت عرضه ۵.۸میلیون بشکه‌ای خود به تدریج پایان دهد. این موضوع باعث شد قیمت شاخص‌های اصلی نفت به بالاترین سطح خود در طول چند سال اخیر برسد.
به رغم فشارها برای افزایش تولید، اوپک پلاس نگران بود که موج چهارم شیوع ویروس کرونا در سطح جهان، به تقاضا آسیب برساند. در همین حال، الکساندر نواک، معاون نخست‌وزیر روسیه، پس از مذاکرات اذعان داشت که به نظر وی، بازار در حال حاضر متعادل است.
تحلیلگران سیتی در یادداشتی اذعان داشتند: "بیانیه گروه تولیدکنندگان، که رویکرد آن باید کاهش نوسانات بازار باشد، با نوسانات بالای ناشی از محدودیت در بازار، در تضاد است؛ به خصوص زمانی که موجودی ذخایر از نظر تاریخی پایین است."
منابع نزدیک به گروه اوپک پلاس خاطرنشان کردند که تصمیم این گروه برای افزایش جزئی و تدریجی تولید نفت، به رغم افزایش قیمت امسال، تا حدی ناشی از نگرانی مبنی بر تضعیف تقاضا و قیمت‌ها بود.
از طرفی، در سمت تقاضا، قیمت گاز اخیرا به میزان قابل توجهی افزایش یافت و باعث شد برخی مناطق برای تولید برق از نفت و فرآورده‌های آن استفاده کنند. این موضوع نیز به رالی بازار نفت کمک چشمگیری کرد.
از این رو، با توجه به بحران انرژی در سراسر جهان، افزایش عرضه اوپک پلاس بسیار کمتر از انتظار بازار بود. بدون تعجب، گمانه‌زنی‌هایی وجود دارد که در صورت افزایش تقاضا این سازمان مجبور به اقدام پیش از نشست برنامه‌ریزی شده بعدی خواهد شد.
در اواخر ماه گذشته، کمیته فنی مشترک اوپک پلاس اعلام کرد امسال انتظار کسری عرضه به میزان ۱.۱میلیون بشکه در روز را دارد که می‌تواند در سال آینده به ۱.۴میلیون بشکه در روز مازاد عرضه تبدیل شود.
ادوارد مویا، تحلیلگر ارشد بازار در OANDA اذعان داشت: "کاتالیزورهای بسیاری برای نگه داشتن محدودیت بازار وجود دارد." مویا به بازگشت فعالیت‌های اقتصادی و کاهش محدودیت‌های ویروس کرونا به عنوان نشانه‌ای برای افزایش تقاضای سوخت اشاره کرد و از طرفی ابراز نگرانی کرد که در صورت پیش رو بودن زمستانی سرد، منابع گاز بیشتر تحت فشار خواهد بود.
تحلیلگران بر این باورند که افزایش قیمت گاز و تغییر سوخت مصرفی از گاز به نفت، در حال حاضر اصلی‌ترین عامل جهش قیمت‌ها است.
یکی از تحلیلگران ای‌ان‌زد در یادداشتی خاطرنشان کرد: "تسریع در تغییر سوخت از گاز به نفت، می‌تواند تقاضای نفت خام مورد استفاده برای تولید برق در فصل زمستان در نیمکره شمالی را افزایش دهد." وی همچنین افزود که ذخایر میعانات ایالات متحده، شامل گازوییل و نفت گرمایشی در آستانه زمستان، در پایین‌ترین سطح خود از سال 2000 قرار دارد.
ای‌ان‌زد، چشم‌انداز خود برای تقاضای نفت خام در سه ماهه چهارم سال 2021 را به میزان 450هزار بشکه در روز افزایش داد.
در همین حال، با توجه به کسری موجودی در بازار، دولت آمریکا اعلام کرد که بازارهای انرژی را زیر نظر دارد، اما اقدامی فوری برای کاهش قیمت‌ها، مانند برداشت از ذخایر استراتژیک نفت خود را در نظر ندارد.
پس از اینکه خبرنگار بلومبرگ در یک پست توییتری نوشت که وزارت انرژی ایالات متحده به دنبال برداشت از ذخایر استراتژیک خود نیست و همچنین قصد ممنوعیت صادرات را ندارد، قیمت نفت افزایش یافت.
اما یک منبع وزارت انرژی ایالات متحده به رویترز گفت که این موضوع صحت ندارد و افزود، در شرایط محدودیت عرضه انرژی، همیشه همه گزینه‌ها روی میز است.
تحلیلگران RBC در یادداشتی اظهار کردند: "یک جهش قیمتی دیگر می‌تواند بحث در خصوص چنین اقدامی را به منظور جلوگیری از رشد بیشتر قیمت انرژی مجددا احیا کند."
از طرفی، از آنجا که بازارهای انرژی در مواجهه با بهبود تقاضای سوخت دچار محدودیت شده‌اند، افراد بسیاری می‌ترسند که زمستانی سرد، منابع گاز طبیعی را بیشتر تحت فشار قرار دهد.چین به معدنچیان مغولستان اعلام کرده که تولید زغال‌سنگ را افزایش دهند تا از این طریق، بتواند از بحران انرژی خود بکاهد.
عوامل بازدارنده رشد قیمت نفت
در ابتدا، موسسه نفت آمریکا روز سه‌شنبه گزارش کرد که موجودی نفت ایالات متحده در هفته منتهی به ۱اکتبر ۹۵۱هزار بشکه افزایش یافته است. در همین حال، موجودی ذخایر بنزین و سوخت نیز افزایش پیدا کرده است.
همچنین، ای‌ان‌زد در یادداشتی اظهار کرد: "بر اساس داده‌های اداره اطلاعات انرژی، ذخایر تجاری نفت خام در هفته گذشته افزایش یافت. همچنین با افزایش ذخایر بنزین، نگرانی‌ها از تقاضای ضعیف‌تر بیشتر شد."
اداره اطلاعات انرژی آمریکا اعلام کرد که موجودی ذخایر نفت خام ایالات متحده در هفته گذشته 2.3میلیون بشکه افزایش یافته، در حالی که انتظار می‌رفت میزان آن 418هزار بشکه کاهش یابد. همچنین ذخایر بنزین افزایش یافت، در حالی که موجودی میعانات اندکی کاهش را نشان داد.
بررسی قیمت نفت
در ساعات پایانی معاملات آخرین روز هفته یعنی جمعه، برنت 44سنت معادل 0.5درصد افزایش یافت و به 82دلار و 39سنت در هر بشکه رسید. در اوایل هفته گذشته، این شاخص جهانی به قیمت 83دلار و 47سنت در هر بشکه صعود کرد که بالاترین قیمت آن در سه سال اخیر بود.
همچنین معاملات آتی نفت خام وست تگزاس اینترمیدیت آمریکا با 1.05دلار معادل 1.3درصد رشد، به قیمت 79دلار و 35سنت در هر بشکه مورد معامله قرار گرفت. این شاخص نفتی نیز در بالاترین قیمت خود از تاریخ 31اکتبر 2014 بسته شد.
ضمن اینکه معاملات آتی بنزین آمریکا نیز روز جمعه به بالاترین قیمت خود از اکتبر 2014 رسید.
از این رو، از آنجا که بحران انرژی جهانی باعث افزایش قیمت نفت آمریکا به بالاترین سطح خود در طول هفت سال اخیر شد، و همچنین بزرگترین مصرف‌کننده برق، در حال حاضر برای برآورده کردن تقاضا دچار چالش شده، رشد 4درصدی هفتگی برای بازار ثبت شد.
کپیتال اکونومیکس اظهار کرد: "ما انتظار داریم که عادی‌سازی تدریجی در رشد تقاضا و بازگشت مجدد عرضه، از سه ماهه چهارم بر قیمت نفت تاثیر بگذارد."
کپیتال در یادداشت خود خاطرنشان کرد: "در سال جاری، تقاضا از عرضه پیشی گرفته و باعث صعود قیمت‌ها به بالاترین سطح خود در طول چند سال اخیر شده، اما ما انتظار داریم که این روند با افزایش تولید اوپک پلاس معکوس شود."
آوتار ساندو، مدیر ارشد کامودیتی در کارگزاری فیلیپ فیوچرز اظهار داشت: "در کوتاه‌مدت، ممکن است بازار نفت نوسانی باشد. اگرچه روند اصلی هنوز پابرجاست و افت قیمت قابل توجه، فرصت خرید را فراهم خواهد کرد."
لازم به ذکر است که قیمت نفت در سال جاری بیش از ۵۰درصد افزایش یافت. این افزایش قیمت، فشار تورمی برای کشورهای مصرف‌کننده نفت خام که نگران بهبود از بیماری همه‌گیر هستند را بیشتر می‌کند.
در مجموع، همانطور که ذکر شد، اصلی‌ترین عوامل تاثیرگذار بر رشد قیمت‌ها در هفته گذشته، تصمیم اوپک پلاس مبنی بر پایبند ماندن خود بر برنامه افزایش عرضه تدریجی، و همچنین بحران انرژی در جهان به دنبال گران شدن قیمت گاز طبیعی و افزایش تقاضای نفت بود. با این حال، باید منتظر اخبار هفته آینده باشیم تا ببینیم که کشورهایی مانند ایالات متحده برای مرتفع کردن این بحران، اقدامی مانند برداشت از ذخایر استراتژیک را در پیش خواهند گرفت یا خیر.
