اقتصاد آنلاین – مهسا نجاتی؛ با توجه به افزایش روزافزون سرمایه‌گذاری و طرفداران بازار رمزارزها اقتصاد آنلاین در گفت‌وگویی با عباس آشتیانی مدیرعامل انجمن بلاکچین ایران، به مشکلات و نگرانی‌های مرتبط با این حوزه پرداخته است.
مدیرعامل انجمن بلاکچین ایران در خصوص نگرانی از تحریم‌های رمزارزی و بلاک شدن کیف پول ایرانی‌ها گفت: اولین کسی که در رسانه‌ها در این مورد هشدار داد من بودم. در بیانیه‌ای که انجمن بلاکچین منتشر کرد، در خصوص خطر تحریم تتر و موارد دیگر توضیح دادیم. از این رو، اعتقاد داریم که این اتفاق خواهد افتاد. تکنولوژی بلاکچین، یک تکنولوژی کاملا شفاف است. دارایی‌ها و تراکنش‌ها در شبکه بلاکچین برای همه شفاف بوده اما مالک آن مشخص نیست. اگر مالک یک آدرس کیف پول مشخص شود، هر دارایی که به آن کیف پول وارد یا خارج شود، اصطلاحا "رنگی" می‌شود. به این کار "لیبلینگ" یا "برچسب‌زنی" گفته می‌شود.
وی با بیان اینکه بر اساس این برچسب زنی احتمال تحریم شدن دارایی وجود دارد، افزود: این تحریم نه در حوزه ارسال، بلکه در حوزه پذیرش خواهد بود. این نکته مهمی است، زمانی که از تحریم نام می‌بریم، الزاما فقط تحریم‌های پولی و بانکی نیست، برخی اوقات تحریم تجارت و تبادل را نیز شامل می‌شود. به عنوان مثال، می‌گویند نقل و انتقال با سیستم پولی و بانکی کشور ایران ممنوع، و گاهی هم خرید و فروش و تجارت با برخی اشخاص و موسسات منع می‌شود.
آشتیانی ادامه داد: در زمینه رمزارزها، در مورد نوع اول تحریم کاری از دست کسی ساخته نیست و قاعدتا می‌تواند بخشی از بار تحریم را بشکند. ولی در مورد نوع دوم، اگر برچسب‌زنی بر روی دارایی دیجیتال انجام شود، کشور تحریم‌کننده می‌تواند پذیرنده را از پذیرش آن دارایی دیجیتال منع کند.
وی درباره اقداماتی که باعث افزایش ریسک برچسب‌زنی می‌شود، افزود: یک مورد این است که ما تنظیم‌گری و قانون‌گذاری این حوزه را به گونه‌ای انجام دهیم که بر مبنای سیستم مجوزمحورانه باشد. زمانی که چنین تصمیم اشتباهی بگیرد، ناخودآگاه نام برخی از کسب و کارهای ما (مواردی که مجوز دارند) برجسته می‌شود، در نتیجه هم صاحبان این کسب و کارها در معرض خطر تحریم قرار می‌گیرند، هم آدرس کیف پول آن کسب و کارها در معرض شناسایی و خطر تحریم نوع دارایی دیجیتال قرار می‌گیرد. تحریمی که پذیرنده را از پذیرش دارایی دیجیتال برچسب خورده منع می‌کند. پس اشتباه حاکمیت می‌تواند منجر به این موضوع شود. اگر روش تنظیم‌گری این حوزه مجوزمحورانه باشد، این خطر در زمینه تحریم وجود دارد.
مدیرعامل انجمن بلاکچین ایران در پاسخ به این سوال که آیا رمزارز ملی و بر پایه ریال راهکار درستی است و آینده روشنی می‌توان برای آن متصور شد یا خیر؟ گفت: در ابتدا لازم است تعریفی از رمزارز ملی داشته باشیم. این‌ها موجودیت‌هایی هستند که رمزنگاری شده‌اند. اگر این‌ها معادل سهام شرکتی باشند، رمزسهام می‌شوند. اگر معادل کالایی مثل طلا باشند، رمزکالا نامیده می‌شوند. اگر ارزش مستقلی مانند بیت‌کوین خلق کرده باشند، به رمزدارایی تبدیل می‌شوند. اگر معادل واحد پولی کشور باشند، رمزارز هستند. از این رو، ما امروزه دلار تتر یا دای و همچنین یوآن چین داریم. رمزارز ملی بر پایه ریال، یک موجودیت جدید است که نمایانگر خود ریال قبلی خواهد بود. لذا ارزش جدیدی از لحاظ اقتصادی ممکن است خلق نکند و تابع تمام قوانین سیاست‌های پولی و مالی کشور خواهد بود. از این رو، به نمود جدیدی از ریال تبدیل می‌شود.
وی ادامه داد: همانطور که امروزه شما در کیف خود یک اسکناس صد هزار ریالی دارید، در کارت بانکی خود هم ممکن است صد هزار ریال اعتبار داشته باشید و همچنین امکان دارد 20سکه 5000 ریالی داشته باشید که معادل همان صد هزار ریال یا همان 10هزار تومان است. هر کدام از این اشکال ریال، نمایانگر ریال هستند. رمزارز ملی، شکل دیگری از همان ریال خواهد بود. پس طبیعتا، همانطور که چاپ اسکناس یا سکه یا اعتبار داخل کارت بانکی، نمودهای مختلفی از ریال هستند، رمزارز ریال هم نمود چهارمی از خود ریال خواهد بود و ابعاد اقتصادی این قضیه در حقیقت تابع سیاست‌های پولی و مالی کشور است.
آشتیانی در مورد مزیت رمزارز ملی اذعان داشت: فایده رمزارز ملی این است که به پذیرش تکنولوژی بلاکچین در سیستم استارتاپی کشور کمک کند و روند شفافیت را در خلق پول بانک مرکزی بیشتر کند.
مدیرعامل انجمن بلاکچین ایران در خصوص پیش‌نویس طرح لایحه استخراج رمزارزها که اخیرا ارائه شد و در آن سختگیری برای ماینرهای غیرقانونی افزایش یافته بود، توضیح داد: پیش‌نویس خوبی نبود. در تکنولوژی‌های نوین، که از قضا به میزان قابل توجهی هم دستورپذیر نیستند یا به صورت پراکنده می‌توانند کار کنند، اگر قانون بدی تعیین شود، نتایج بدی هم در پی خواهد داشت. همانطور که در سه سال گذشته که با تصمیم بد مصوبه هیات وزیران و وزارت نیرو و با تعرفه‌گذاری عجیب و غریب، شاهد این بودیم که استقبال قانونی از این صنعت نشد. یک سال پیش، زمانی که چین نیز تصمیمی گرفت، همه گمان می‌کردند که صنعت استخراج از بین می‌رود، اما امروزه شاهد این هستیم که تمام قدرت پردازشی ایالات متحده در این زمینه، رشد 20برابری را تجربه کرده است. اگر بی‌توجهی‌های ما نبود، امروز شاهد این بودیم که کشور ما هم در زمینه اقتصاد دیجیتال، سهم به‌سزاتری داشته باشد.
وی با بیان اینکه راهکار این است که دست از تضعیف این صنعت و سایر صنایع برداریم و با توجه به شفافیت درآمد این حوزه، از ابزارهای مالیاتی استفاده کنیم، تصریح کرد: به جای اینکه در ابتدا از این صنعت سهم‌خواهی کنیم، اجازه دهیم که کار کند و در پایان، سهم‌خواهی صحیح برای کشور انجام دهیم. متاسفانه این رویکرد در وزارت نیرو تا کنون برعکس بوده است. صحبت‌های جذاب زیادی به گوش می‌رسد، اما واقعیت این است که اگر این گفته‌ها درست بود، تا کنون از این صنعت در کشور ما استقبال می‌شد. به خصوص در فرصتی طلایی که از چین، مهاجرتی در حال انجام بود و کشور ما می‌توانست پذیرای این حوزه باشد. اما همه آنها به آمریکا رفتند. به اندازه‌ای به این قضیه سخت گرفته شد و با تصمیمات اتخاذ شده آنقدر رتبه کسب و کار کشور ما پایین آمد که این فرصت طلایی اشتغال‌زایی و توسعه این حوزه را از دست دادیم.
آشتیانی در پایان تاکید کرد: پیشنهادی که بارها شده این است که کشور ما اگر با کمبود برق دست و پنجه نرم می‌کند، اجازه احداث نیروگاه‌های خودتامین، اعم از گازی یا تجدیدپذیر داده شود. از این رو آنها می‌توانند هم کار خود را انجام دهند و هم در زمان بحرانی به کشور کمک کنند. توسط وزارت نیرو کج‌سلیقگی‌هایی انجام شده که تا به امروز فاجعه‌ای رقم زده و بعید به نظر می‌رسد به زودی جبران شود.
