اقتصاد آنلاین - شیرکو سهرابی؛ قطعا اخبار و حواشی بازار رمزارز این روزها به یکی از مهم‌ترین دغدغه مردم و حتی دولت‌ها تبدیل شده است. مردم به این دلیل که تقریبا با دنیای جدید رمزارز ناآشنا هستند، می‌خواهند بدانند دقیقا هدف از ایجاد این حوزه جدید در دنیا چیست؟ دولت‌ها نیز به دنبال چالش‌ها و فرصت‌های این فناوری جدید هستند. در ادامه این گزارش به این سوالات و چالش‌های پیش روی بیت‌کوین پرداخته می‌شود.
چرا بیت‌کوین به وجود آمد؟
همان‌طور که می‌دانید مرکز چاپ پول برای تمام کشورها بانک‌های مرکزی است و عملا این بانک‌ها با افزایش و کاهش عرضه پول در بازار سعی می‌کنند از افزایش یا کاهش بی‌رویه ارزش پول کشور جلوگیری کنند و هم‌زمان بتوانند جوابگوی اقتصاد و دیگر متغیرهای اقتصاد کلان باشند.
به عبارتی دولت‌ها با مرکزیت بانک‌های مرکزی کنترل کامل را بر پول هر کشور دارند که خود نقطه ضعفی برای پول کاغذی است؛ چون عملا در اختیار و انحصار یک نهاد خاص بوده و آن نهاد به هر دلیلی ممکن است اشتباهاتی در کنترل پول داشته باشد ولی چوب آن اشتباه را کل جامعه می‌خورد. فاجعه اصلی پول‌های کاغذی خاصیت تورم‌زای آنها می‌باشد و هیچ استثنایی دراین‌خصوص وجود ندارد. به عنوان مثال ارزش دلار که قوی‌ترین اقتصاد دنیا صاحب آن است و قوی‌ترین و پرکاربردترین ارز فعلی دنیا حساب می‌شود، در تمام دهه‌های گذشته به شدت کاهش یافته و دلیل اصلی این قضیه چاپ بی‌رویه دلار توسط فدرال رزرو است. برای تفهیم بیشتر این موضوع مقایسه‌ای بین طلا و برترین ارز دنیا یعنی دلار در 100 ساله گذشته انجام دادیم:
همان‌طور که در نمودار بالا می‌بینید تقریبا در طول زمان ارزش طلا روز به روز افزایش پیدا کرده است؛ به‌گونه‌ای که در سال 1915 ارزش هر انس طلا 480 دلار بوده است ولی در حال حاضر (2021) ارزش هر انس طلا در حال تنظیم این گزارش 1800 دلار است. یعنی در صدسال گذشته دلار 4 برابر حال حاضر ارزش داشت (حداقل برای طلا می‌توان این ادعا درست است). به طور قطع این خاصیت تورم‌زایی ارزها بوده که سبب شده حتی ضریب جینی و اختلاف بین دهک‌های جامعه تا این حد افزایش یابد. به زبان ساده‌تر خاصیت تورم‌زایی ارزها سبب می‌شود ثروتمندها ثروتمندتر و فقیرها فقیرتر شوند.
بیت‌کوین با عرضه محدود 21 میلیون واحدی خود دقیقا برای رفع این مشکل به وجود آمد. رمزارز مستقل از هر نهادی که نرخ تورم آن تقریبا صفر است.
اوایل سال 2008 یک (شخص - نهاد - مجموعه - دولت‌ها ...) تحت عنوان ساتوشی ناکاموتو، بیت‌کوین را به جهان معرفی کرد. در ۱۸ آگوست سال ۲۰۰۸ دامنه اینترنتی به نشانی bitcoin.org ثبت شد. در ۳۱ اکتبر همان سال، ایمیلی حاوی یک لینک به مقاله‌ای به نام «بیت‌کوین: سامانه پولی همتا به همتا» که توسط ساتوشی ناکاموتو نوشته شده بود، در فهرست ایمیل رمزنگاری شده منتشر شد. این مخترع مرموز به خوبی در مقاله خود با صراحت اعلام کرد که مردم به جای دلار، یورو و ... از بیت‌کوین برای پرداخت‌های خود استفاده کنند و هدف اصلی این فناوری را نابود کردن بانک‌های مرکزی خوانده است؛ زیرا همان‌طور که گفته شد هدف اصلی جلوگیری از افزایش تورم جهانی بود که ساتوشی با عرضه محدود 21 میلیون واحدی بیت‌کوین به خوبی این نکته را لحاظ کرده است. در زمان تنظیم این گزارش حدود 18.7 میلیون بیت‌کوین توسط ماینرها (دستگاه‌های استخراج بیت‌کوین) تولید شده و تنها 2 میلیون واحد بیت‌کوین باقی‌مانده است. به عبارتی دیگر با اتمام تولید 21 میلیون واحد بیت‌کوین چون دیگر عرضه‌ای انجام نمی‌شود همانند پول دیگر چاپ مجدد در کار نیست و نایاب بودن بیت‌کوین نه تنها ارزش آن را کاهش نمی‌دهد بلکه به گذشت زمان روز به روز به ارزش این طلای دیجیتال افزوده می‌شود و خاصیت تورمی پول را حذف می‌کند. با توجه به افزایش ضریب استخراج بیت‌کوین هم‌زمان با محدود شدن تعداد موجود، انتظار می‌رود آخرین بیت‌کوین جهان در سال ۲۱۴۰ استخراج شود، اما هنوز مشخص نیست که تا آن سال بیت‌کوین کماکان قابل استفاده باشد یا خیر. تحلیلگران زیادی معتقدند اکوسیستم بیت‌کوین باید تغییر کند تا این رمزارز بتواند به حیات خود ادامه دهد (مباحث مربوط به انرژی برقی زیاد و بحران‌های زیست‌محیطی). به عقیده گروهی از تحلیلگران، این امکان دور از ذهن نیست که استخراج‌کنندگان بزرگ بیت‌کوین با هم برای کسب سود بیشتر یک تیم مخفی تشکیل دهند تا قیمت‌ها را تحت کنترل خود داشته باشند.
در خصوص اینکه بیت‌کوین در انجام این رسالت موفق خواهد شد یا خیر سوالات و ابهامات زیادی وجود دارد که مهم‌ترین بخش آن به چالش کشیدن دولت‌ها توسط بیت‌کوین و در نتیجه حساسیت نهادهای جهانی به پذیرش و حمایت بیت‌کوین است.
