اقتصادآنلاین – عاطفه حسینی؛ در هفته‌های اخیر از یک سو روایت سمیه میرشمسی، دستیار کارگردان و برنامه‌ریز از بدرفتاری و آزار فرهاد اصلانی، بازیگر سینما و از سوی دیگر حمایتی که از سوی سینماگران از میرشمسی صورت گرفت و روایت سایر هنرمندان زن از چنین رفتارهایی، کارزار «می تو» در ایران را وارد مرحله تازه‌ای کرد.
به دنبال روایت میرشمسی جمعی از زنان دست‌اندرکار سینما در اعتراض به خشونت علیه زنان در این عرصه بیانیه‌ای صادر کردند و در آن تاکید کردند که آزار و اذیت زنان در سینمای ایران سیستماتیک، شدید، گسترده و نادیده گرفته شده اما برای اولین بار به یک فریاد جمعی تبدیل شده است. در این بیانیه برای جلوگیری از باج‌گیری جنسی و خشونت و قلدری، از خانه سینما خواسته شده کمیته‌ای مستقل با اکثریت مطلق زنان برای رسیدگی به شکایات علیه خشونت جنسی تشکیل شود و وکیل و مشاوره حقوقی در اختیار راویان آزار قرار بگیرد.
شیما قوشه، وکیل پایه یک دادگستری و وکیل تعدادی از قربانیان تجاوز کیوان.الف در گفت‌وگو با اقتصادآنلاین ضمن آنکه بیانیه سینماگران زن را حرکتی مثبت تلقی کرد، گفت: از آنجا که صنف سینماگران و بازیگران برای عموم مردم شناخته شده و اغلب برای دختران نوجوان و جوان الگو هستند، این بیانیه می‌تواند نقش مثبت و موثری برای تشویق زنان و دختران به شکستن سکوت خود و گفتن روایت‌های خود از آزارهایی که دیده‌اند، باشد.
این وکیل دادگستری با بیان اینکه در صورت رخ‌دادن تجاوز اثبات آن بر عهده خود مدعی است، بیان کرد: از آنجا که ذات این نوع از جرایم در خفا اتفاق می‌افتد و اساسا شاهدی برای این جرم نیست و از سوی دیگر در ایران شاکی در صورت ادعا خودش هم وظیفه اثبات آن را برعهده دارد، توصیه می‌کنم قربانیان قبل از استحمام، لباس‌های خود را درآورند و ترجیحا در یک پاکت کاغذی بگذارند و بلافاصله به نزدیک‌ترین کلانتری مراجعه کنند. سپس از کلانتری نامه بگیرند و به پزشکی قانونی مراجعه کنند و در آنجا بخواهند که تمام معاینات و همچنین آزمایش‌های لازم برای تشخیص بیماری‌های مقاربتی انجام شود. سپس از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی شکایت خود را مطرح کنند تا در دادگاه کیفری یک هر استان به آن رسیدگی شود.
قوشه ادامه داد: با توجه به شرایط سخت روحی و روانی که قربانی تجاوز در آن قرار دارد پیشنهاد می‌کنم پس از وقوع جرم به یک دوست نزدیک درباره جزئیات حادثه و همچنین ویژگی‌های ظاهری شخص آزارگر و فرد متجاوز پیام دهند. اینها اولین و مهم‌ترین اقداماتی هستند که باید در ۲۴ ساعت اولیه بعد از تجاوز یا حداکثر ۴۸ ساعت بعد از آن انجام شود زیرا در صورت عدم انجام این نکات، آثار تجاوز از بین خواهد رفت و اثبات آن در محاکم بسیار دشوار خواهد بود.
مطابق بند ت ماده ۲۲۴ قانون مجازات اسلامی وجود عنف در تجاوز جنسی، یکی از مواردی است که منجر به تشدید کیفر زنا تا حد اعدام می‌شود. در واقع هرگاه یکی از طرفین راضی به برقراری رابطه جنسی نبوده و دیگری وی را وادار به ارتکاب این عمل کند، این ویژگی برای شخص مکره از کیفیات مشدده محسوب می‌شود. از این رو تجاوز جنسی، تجاوز به عنف در فقه و به تبع آن در قوانین کیفری ایران با تشدید مجازات همراه شده است.
همچنین باید به این نکته بسیار مهم توجه داشت که در واقع این عدم رضایت قربانی است که آمیزش جنسی را به تجاوز جنسی تبدیل می‌کند. اگر این رضایت با حیله و تقلب به دست آمده باشد باعث محکومیت مرتکب به تجاوز جنسی می‌شود همانطور که در تبصره ۲ ماده ۲۲۴ مقرر شده: «هرگاه کسی با زنی که راضی به زنای با او نباشد، در حال بیهوشی، خواب یا مستی زنا کند، رفتار او در حکم تجاوز جنسی است. در زنا از طریق اغفال و فریب دادن دختر نابالغ یا از طریق ربایش، تهدید یا ترساندن زن، اگرچه موجب تسلیم شدن او شود نیز حکم فوق جاری است.»
علاوه بر این در بسیاری از شرایط زنان مورد آزار و مزاحمت از سوی همکاران، آشنایان یا افراد غریبه قرار می‌گیرند؛ شرایطی که اثبات آن نسبت به تجاوز جنسی از سوی غریبه‌ها بسیار دشوارتر خواهد بود.
قوشه همچنین گفت: در خصوص تعرض و مزاحمت اگر در صحنه شاهدی وجود داشته باشد بهتر است که از آن شاهد یا شاهدین کمک گرفته شود اما از آنجا که قانون ما حمایت خاصی از شاهدان نمی‌کنند بسیاری از شاهدان می‌ترسند از اینکه بخواهند بیایند و در این‌باره شهادت دهند و معمولا ترجیح می‌دهند خودشان را درگیر این مسائل نکنند.
وی افزود: علی‌رغم اینکه اثبات چنین آزارها و مزاحمت‌هایی دشوار است اما ضبط کردن صدا و فیلم گرفتن می‌تواند مدارک بسیار خوبی در دادگاه باشد که بر اساس تجربه شخصی من در دادگاه بسیار مورد توجه قرار می‌گیرند. بنابراین بسیار مهم است که هوشیار باشیم و در صورت چنین مزاحمت‌هایی به دنبال جمع آوری ادله و مستندات باشیم. در کشورهای دیگر صرف ادعای یک زن درخصوص آزار و مزاحمت جنسی تحقیقات توسط مقام قضایی و پلیس شروع می‌شود اما متاسفانه در ایران این چنین نیست و شاکی باید در صورت ادعا مبنی بر آزار جنسی مدارکی برای اثبات آن داشته باشد.
قوشه در پایان درباره آخرین وضعیت رسیدگی به پرونده قربانیان تجاوز جنسی «کیوان.الف» نیز گفت: در حال حاضر دادگاه پنج نوبت برای رسیدگی به این پرونده تعیین وقت کرده است، ما حضور پیدا کردیم و متهم را هم از زندان آورده‌اند اما در هر نوبت به دلایل مختلفی جلسات دادگاه برگزار نمی‌شود. آخرین زمانی که برای برگزاری جلسه دادگاه تعیین وقت کردند ۱۸ خرداد ماه است.
وی در همین رابطه افزود: به نظر می‌رسد به دلیل مدارک موجود، متهم اتهام برقراری رابطه جنسی را پذیرفته اما ادعا می‌کند که بدون رضایت فردی با او رابطه جنسی برقرار نکرده است که با توجه به مدارک موجود مانند استفاده از داروی بیهوشی در نوشیدنی‌ها ما چنین ادعایی را نمی‌پذیریم.
این وکیل دادگستری با ابراز امیدواری درخصوص پیروزی قربانیان در این پرونده گفت: هنوز رسیدگی به این پرونده صورت نگرفته، بنابراین من نمی‌توانم پیش‌بینی کنم چه اتفاقی خواهد افتاد یا تحلیلی از این ماجرا ارائه بدهم اما اگر جلسات دادگاه تشکیل شوند و به این پرونده بصورت قانونی رسیدگی شود با توجه به ادله موجود من امیدوار خواهم بود قربانیان این پرونده پیروز خواهند شد.
قوشه پیش‌تر نیز با انتشار توییتی از انقضای حکم بازداشت موقت کیوان.الف بعد از دو سال و آزادی وی با وثیقه، پیش از قطعی‌شدن و صدور حکم نهایی ابراز نگرانی کرده بود.
