نظریه چشم‌ انداز چیست و نحوه عملکرد آن چگونه است؟

​ مفهوم کلی این نظریه که همچنین به عنوان نظریه «زیان گریزی» نیز شناخته می شود این است که اگر دو گزینه کاملا برابر در مقابل یک فرد قرار داده شود، اما یکی از آن دو از نظر سود بالقوه و دیگری از نظر زیان های احتمالی به وی ارائه شوند، گزینه اول انتخاب خواهد شد.

نکات کلیدی

سرمایه‌گذاری که با دو گزینه برابر مواجه است، گزینه‌ای را که از نظر سود بالقوه ارائه می‌شود، انتخاب می‌کند.

نظریه چشم انداز به عنوان نظریه ضرر گریزی نیز شناخته می شود.

نظریه چشم‌انداز بخشی از اقتصاد رفتاری است و پیشنهاد می‌کند که سرمایه‌گذاران سودهای درک‌شده را انتخاب کنند، زیرا زیان‌های درک شده تأثیر عاطفی شدیدتری ایجاد می‌کنند.

اثر قطعیت می‌گوید افراد نتایج قطعی را به نتایج احتمالی ترجیح می‌دهند، در حالی که اثر انزوا می‌گوید افراد هنگام تصمیم‌گیری اطلاعات مشابه را در ذهن خود با یکدیگر خنثی می‌کنند.

نحوه عملکرد نظریه چشم انداز

نظریه چشم‌انداز به زیرگروه اقتصاد رفتاری تعلق دارد و توصیف می‌کند که چگونه افراد بین گزینه‌های احتمالی که در آن‌ها ریسک دخیل است و احتمال نتایج متفاوت آن‌ها ناشناخته است، یکی را انتخاب می‌کنند. این نظریه در سال 1979 تدیون شد و آموس تورسکی و دانیل کانمن در سال 1992 آن را توسعه بیشتر دادند و ادعا کردند که از نظر توصیف روانشناختی نحوه تصمیم گیری افراد دقیق‌تر از نظریه مطلوبیت مورد انتظار است.

توضیح اساسی علت رفتار فرد مطابق نظریه چشم انداز این است که چون گزینه‌ها به صورت مستقل و منحصر به فرد ارائه می‌شوند، احتمال سود یا زیان به طور منطقی به جای احتمالی که در واقع ارائه می شود برابر 50/50 فرض می شود. در اصل، احتمال سود در نظر فرد معمولا بیشتر از احتمال ضرر در نظر گرفته می شود.

تورسکی و کانمن پیشنهاد کردند که زیان‌ها نسبت به مقدار مشابه سود، تأثیر عاطفی بیشتری بر فرد وارد می‌کنند، بنابراین فرد با توجه به گزینه‌هایی که به دو روش به وی ارائه می‌شوند – در حالی که هر دو نتایج یکسانی را ارائه می‌کنند – گزینه‌ای را انتخاب می‌کند که سود درک شده را ارائه می‌دهد.

به عنوان مثال، فرض کنید که نتیجه نهایی دو گزینه دریافت 25 دلار است. در یکی از گزینه ها 25 دلار به طور مستقیم به فرد داده می شود اما در گزینه دیگر 50 دلار به وی داده می شود و سپس 25 دلار از وی بازپس گرفته می‌شود. مطلوبیت 25 دلار در هر دو گزینه دقیقاً یکسان است. با این حال، افراد به احتمال زیاد دریافت وجه نقد مستقیم را انتخاب می‌کنند، زیرا دریافت یک سود منفرد معمولاً مطلوب‌تر از داشتن وجه نقد بیشتر در ابتدا و سپس تحمل ضرر است.

مهم

مطابق نظریه چشم انداز اگرچه ممکن است هیچ تفاوتی در سود یا زیان واقعی یک محصول خاص وجود نداشته باشد، سرمایه گذاران محصولی را انتخاب می کنند که بیشترین سود درک شده را ارائه می دهد.

ملاحظات ویژه

به گفته تورسکی و کانمن، اثر قطعیت زمانی مشاهده می‌شود که افراد پیامدهای قطعی را ترجیح می‌دهند و نتایجی را که فقط احتمال روی داد آن‌ها وجود دارد کم‌اهمیت تلقی می‌کنند. اثر قطعیت باعث می‌شود تا افراد زمانی که چشم‌انداز سود قطعی وجود دارد از پذیرش ریسک اجتناب کنند. این اثر همچنین به افراد کمک می‌کند تا زمانی که یکی از گزینه‌های آن‌ها ضرر قطعی است، ریسک بیشتری را بپذیرند.

اثر انزوا زمانی اتفاق می‌افتد که افراد با دو گزینه با نتیجه یکسان اما مسیرهای متفاوت برای رسیدن به نتیجه مواجه باشند. در این مورد، افراد احتمالاً برای کاهش بار شناختی خود اطلاعات مشابهی را با یکدیگر خنثی می‌کنند و نتیجه‌گیری‌های آن‌ها بسته به نحوه چارچوب‌بندی گزینه‌ها متفاوت خواهد بود.

نمونه ای از نظریه چشم انداز

سرمایه‌گذاری به نام سام را در نظر بگیرید که با دو پیشنهاد برای یک صندوق سرمایه‌گذاری مشترک مواجه می‌شود. مشاور اول این صندوق را به سام پیشنهاد و تاکید می کند که میانگین بازده آن در سه سال گذشته 10٪ بوده است. در همین حال، مشاور دوم به سرمایه‌گذار می‌گوید که این صندوق در دهه گذشته بازدهی بالاتر از میانگین داشته است، اما در سه سال گذشته بازده آن رو به کاهش بوده است.

نظریه چشم‌انداز می‌گوید که اگرچه هر دو مشاور دقیقاً همان صندوق سرمایه‌گذاری مشترک را به سرمایه‌گذار پیشنهاد داده‌اند، این سرمایه‌گذار احتمالاً آن را از مشاور اول خرید خواهد کرد. یعنی سرمایه‌گذار به احتمال بیشتری ممکن است که صندوق را از مشاوری خریداری کند که نرخ بازده آن را تنها بر حسب سود بیان کرده است تا مشاور دوم که صندوق را با بازده بالا و در عین حال زیان‌ده توصیف کرده است.

سوالات متداول نظریه چشم انداز

نظریه چشم انداز به چه معناست؟

نظریه چشم انداز می گوید که سرمایه گذاران سود و زیان را متفاوت ارزیابی می کنند. به این معنا که اگر یک گزینه سرمایه‌گذاری بر اساس سود بالقوه و دیگری بر اساس ضرر احتمالی به سرمایه‌گذار ارائه شود، سرمایه‌گذار به احتمال زیاد گزینه‌ای را انتخاب می‌کند که بر اساس سود بالقوه ارائه شده است.

چرا نظریه چشم انداز مهم است؟

برای سرمایه گذاران بهتر است که تعصبات خود را درک کنند، زیرا زیان معمولا تأثیر عاطفی بیشتری نسبت به سود معادل خود در آن‌ها ایجاد می‌کند. نظریه چشم انداز به توصیف چگونگی تصمیم گیری سرمایه گذاران کمک می کند.

مولفه های اصلی نظریه چشم انداز چیست؟

نظریه چشم انداز بخشی از زیر گروه اقتصاد رفتاری است. این نظریه توصیف می کند که چگونه افراد بین گزینه هایی که ریسک در آن‌ها دخیل و احتمال نتایج متفاوت آن‌ها ناشناخته است، یک گزینه را انتخاب می‌کنند. زمانی که افراد به دنبال نتایج قطعی هستند و نتایج احتمالی را کم‌اهمیت تلقی می‌کنند نمونه‌ای از اثر قطعیت در قالب نظریه چشم‌انداز نشان داده می‌شود.

چه کسی نظریه چشم انداز را پیشنهاد کرد؟

نظریه چشم انداز اولین بار در سال 1979 توسط آموس تورسکی و دانیل کانمن معرفی شد، آن‌ها بعداً این ایده را در سال 1992 توسعه بیشتر دادند. این زوج گفتند که نظریه چشم انداز در توصیف دقیق نحوه تصمیم گیری افراد دقیق‌تر از نظریه مطلوبیت مورد انتظار است.