اقتصاد آنلاین – سهیل بانی؛ روز دوشنبه ۱۱ بهمن ماه، مدیریت نظارت بر کارگزاران سازمان بورس و اوراق بهادار طی یک ابلاغیه اعلام کرد که میزان دریافت اعتبار توسط سهامداران از کارگزاری‌ها به اتکای پرتفوی آنها، از ۶۰ به ۶۵درصد افزایش می‌یابد. علیرضا کدیور، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با اقتصاد آنلاین پس از تشریح موضوع خرید اعتباری سهام، به بررسی اثرات این تصمیم بر بازار سرمایه پرداخت.
خرید اعتباری سهام چیست؟
کدیور در ابتدا به توضیح موضوع خرید اعتباری سهام پرداخت و گفت: طبق دستورالعمل‌های سازمان بورس، کارگزاران می‌توانند درصدی از ارزش دارایی‌های سرمایه‌گذارانی که نزد خود حساب دارند را به آنها اعتبار دهند. این دارایی‌ها شامل سهام پذیرفته شده در بورس و فرابورس (به جز نمادهای بازار پایه)، اوراق و سایر ابزار‌های قابل معامله در بازار سرمایه است. برای مثال، در حال حاضر که میزان دریافت اعتبار به ۶۵درصد پرتفو رسیده است، اگر فردی ۱۰۰واحد سهام در اختیار داشته باشد، می‌‌تواند ۶۵واحد سهام هم به صورت اعتباری خریداری کند.
وی افزود: این موضوع باعث می‌شود که در صورت صعودی بودن روند بازار یا سهم‌های خریداری شده، سرمایه‌گذاران سود بیشتری کسب کنند. البته اگر این سهم‌ها افت کنند، زیانی بیش از حالتی که فرد خرید اعتباری ندارد، بر آنها متحمل می‌کند.
مزایا و معایب افزایش پرداخت اعتباری
این کارشناس بازار سرمایه درباره مزایا و معایب افزایش میزان دریافت اعتبار از ۶۰ به ۶۵درصد پرتفوی سهامداران عنوان کرد: اولین کارکرد این اقدام، تقویت طرف تقاضا در بازار است. زیرا این اقدام باعث می‌شود پول بیشتری وارد چرخه معاملات شود.
وی ادامه داد: از سوی دیگر، افزایش معاملات به واسطه افزایش نقدینگی در بازار باعث می‌شود که کارگزاران کارمزد بیشتری کسب کنند و درآمد آنها افزایش یابد. در گذشته، برخی کارگزاری‌ها از اعتباری که به مشتریان خود می‌دادند، سود می‌گرفتند. اما به دلیل اینکه کارگزاری یک موسسه اعتباری نیست و نمی‌تواند تسهیلات دهد، قرار شد که این رقم مازاد از سرمایه‌گذاران دریافت نشود.
وی در ادامه گفت: با این وجود در بازار‌های نزولی، اعطای این اعتبارات سبب می‌شود که کارگزاری‌ها در معرض ریسک نکول قرار بگیرند. یعنی زمانی که یک مشتری با مراجعه به یک کارگزاری، اعتباری را دریافت می‌کند، در صورت افت قیمت سهام، از فروش سهام خود ممانعت می‌کند. درواقع مشتری به این دلیل که ممکن است زیان کند، یک ریسک اعتباری را به کارگزاری تحمیل می‌کند.
این فعال بازار سرمایه درباره کارکرد این اقدام در شرایط نزولی فعلی بورس اظهار کرد: سرمایه‌گذارها، آینده را در بازار معامله می‌کنند. درست است که تا امروز روند بازار منفی بوده، اما آن سرمایه‌گذاری که اقدام به خرید اعتباری سهام می‌کند، فکر می‌کند که بازار در آینده صعودی خواهد بود. اگر پیش‌بینی این معامله‌گر درست باشد، سود مضاعفی را برای وی به همراه خواهد داشت.
اقداماتی مثبت برای بازار
کدیور در پایان اذعان کرد: سازمان بورس برای اولین بار این اختیار را به کارگزاری‌ها داده است که به مشتریانی که حساب منفی دارند، پول پرداخت کند. در واقع به شرطی که این مشتریان تضامین و وثایق کافی در اختیار داشته باشند، می‌توانند از کارگزاری اعتبار دریافت کنند. در کل، این موضوع در کنار رشد میزان اعتبار خرید سهام، اقدامات خوبی برای بازار سرمایه به شمار می‌روند و علاوه بر تقویت طرف تقاضا، می‌توانند در کاهش فشار عرضه اثر بگذارند.
