چندسالی است که رهبری معظم انقلاب (مدظله العالی) سالها را با نام اقتصاد مقاومتی نامگذاری کرده است. یکی از مباحث اساسی حاکم در این نوع اقتصاد، توجه به تولید صادرت محور و دوری از خام فروشی است.
یکی از مشکلات اساسی در این بخش عدم نگاه تولیدکننده داخلی به بازار صادراتی در سایر کشورها به دلیل وجود هزینههای سربار مالی در تولید محصولات با ارزش افزوده و قوانین مختلف مانع گرا در امر صادرات، سبب گشته تا تولید کننده داخلی توانایی و اعتقادی به ایجاد مزیت رقابتی و صادراتی در محصولات تولیدی خود نداشته باشند. پس ما چگونه انتظار داریم که تولید کننده ایرانی در بازارهای جهانی با کالاهای خارجی رقابت کند و بازار قبلی خود را همچون بازار سیمان، پسته، فرش، لبنیات و غیره به دست آورد.
امرزوه دولتها با توجه به نیاز تامین کالاها و مواد مصرفی مورد نیاز در داخل و به منظور توسعه اقتصادی خود، با اصلاح ساختارهای مرتبط با تولید در داخل کشور، به امر بازاریابی و توسعه صادرات محصولاتی که حتی مزیت نسبی در بازار جهانی دارند، تلاش وافری انجام دادهاند. زیرا صادرات را بهترین و مناسبترین راه عبور از مشکلات اقتصادی و عنصر موثر و کلیدی در توسعه اقتصادی میدانند و توسعه صادرات با هدف کسب بازارهای جهانی را فرصتی برای استفاده کامل از ظرفیت تولید داخلی خود در جهت افرایش اشتغال و کاهش بیکاری میبینند.
جمهوری اسلامی ایران با رهایی از اقتصاد تک محصولی نفت به عنوان اصلیترین مجرای درآمدی کشور و ایجاد تنوع در اقلام صادرات غیر نفتی به ویژه در صادرات فرآوردههای صنعتی، کشاورزی و خدماتی، برای صدور به بازار جهانی به ویژه در کشورهای همسایه خود به سبب مزیتهای جغرافیایی و فرامرزی، علاوه بر افزایش درآمد ارزی، میتواند اهمیت استراتژیکی برای اقتصاد کشور در پیوندهای اقتصادی منطقه در بلند مدت ایجاد نماید.
امروزه ورود دقیق به بازارهای جهانی حتی بازار مصرف کشورهای همسایه و حفظ شرایط و ماندگاری در آن بازارها، مگر با ایجاد راهبردی مشخص از طریق سیاستگذاری مناسب با هدف تولید صادرات محور توسط دستگاههای اجرایی مرتبط با امر تولید و صادرات و همچنین اتحادیهها و تشکلهای صادراتی از یک سو و ایجاد تفکر فرهنگی در تولید بهترین محصول و دارای مزیت رقابتی و قیمت مناسب از سوی تولیدکنندگان ایرانی حاصل نمیشود.
از آنجایی که توسعه صادرات با مبانی اقتصاد مقاومتی در یک راستا قرار گرفته است و در واقع تولید صادرات محور موتور حرکتی این اقتصاد میباشد، لذا با برنامهریزی هدفمند در بازاریابی و معرفی کالاهای با کیفیت با توجه به اصول بازار هدف از طریق اعزام و پذیرش هیاتهای تجاری و مراودات بین المللی یا همان دیپلماسی اقتصادی، آموزش تجار و بازرگانان و برپایی نمایشگاههای اختصاصی از سوی سازمانهای مرتبط در سایر کشورها از عوامل اصلی توسعه صادرات به شمار میآیند.
از سویی دولت با اتخاذ سیاستهای تشویقی و بستههای حمایتی مناسب در مسیر توسعه صادرات از طریق اعطای جوایز و مشوقهای صادراتی مربوط به صادرات غیرنفتی و غیرپتروشیمی و یارانه سود تسهیلات واحدهای تولیدی با اولویت تولید صادراتی و پرداخت بخشی از هزینههای حضور در نمایشگاههای بینالمللی و ثبت نشان تجاری ایرانی و هزینههای تبلیغات و بازاریابی در بازارهای هدف، تولیدکنندگان را تشویق به صادرات محصولات خود نمایند.
امید است تا محمد شریعتمداری، وزیر صنعت، معدن و تجارت که با شعار «تولید و تجارت؛ هر دو صادرات گرا» مجدد پا به عرصه سیاست اقتصادی کشور گذاشته است و با کسب رای اعتماد از نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی به عنوان فرمانده خط مقدم جبهه اقتصادی در تنظیم بازار و حمایت از تولید و تجارت به ایفای نقش میپردازد، با موفقیت در تولید و تنظیم بازار داخلی که یکی از شروط تحقق شعارهای صادراتی و ماندگاری سطح تجاری کشور در بازارهای هدف است، بتواند این دو حوزه را به خوبی مدیریت کند.
*کارشناس ارشد حوزه کسب و کار