بعد از اختلاف بدنه شورای روسا به نفع تهران اینبار یک اتحاد جدید میان شهرستانها و بخشی از طیفهای اثرگذار اتاق بازرگانی در حال شکل گرفتن است تا رقابتی بسیار نزدیک و نفسگیر را در روز یکشنبه شاهد باشیم.
تغییر در معادلات
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تعادل ، در ابتدای بحث انتخابات شاید کسی پیشبینی شرایطی مانند این را نمیکرد. در روزهای بعد از کنار رفتن محسن جلالپور دو گزینه شافعی و پیرموذن در میان روسای شهرستانها جدیتر از بقیه به نظر میرسید. در نخستین جلسه اما ورق به سمت شافعی چرخید و در این میان برخلاف انتظار دوستان نزدیک پیرموذن مانند کیوان کاشفی از شافعی برای ریاست حمایت کردند.
در ادامه شاهد اختلافاتی در میان شهرستانها بودیم و در نهایت پیرموذن برای حفظ انسجام شهرستانها به نفع شافعی از رقابت انصراف داد. اما اتفاقات دیگری در این میان رخ داد. صحبتها درباره نایبرییسی باعث شد که بسیاری از شهرستانها با ائتلاف برای فردا به معامله بنشینند و قرار بود نتیجه این مذاکرات روز چهارشنبه شب اعلام شود اما علنی شدن موضوع باعث مشکلاتی شد.
وفای به عهد به شکلی دیگر
تهران برای اینکه شهرستانها را راضی نگه دارد تصمیم گرفت برای نایبرییسی از یکی از گزینههای شهرستانی استفاده کند. در حقیقت در ابتدای دوره میان گروه ائتلاف برای فردا و شهرستانها یک توافق 4 به 3 صورت گرفته بود. اما در این توافق ریاست در اختیار شهرستانها بود. حال تهران تصمیم داشت اعلام کند ما به توافق 4 به 3 پایبندیم و برای این منظور یکی از گزینهها شهرستانی را به عنوان کاندیدای خود برای نایبرییسی معرفی کند. این معرفی هرچند برخلاف میل بعضی از اعضای ائتلاف برای فردا بود اما برای نشان دادن انسجام میان تهران و شهرستانها قرار شد این موضوع در جلسهیی با حضور تشکلها که روز چهارشنبه عصر برگزار شد، علنی شود.
با این وجود پخش شدن خبر این توافق باعث ایجاد یک جو منفی میان شهرستانها مختلف شد. شهرستانهای بزرگ که همگی برای نایبرییسی روی کمک تهران حساب کرده بودند با دیدن اینکه حسین سلاحورزی کاندیدای مورد حمایت تهران است عملا از تهران قطع امید کردند. هرچند در دقیقه آخر موضوع جلسه تشکلها تغییر کرد و محمد مرتضوی رییس خانه صنعت تهران و گرداننده آن جلسه اعلام کرد که در این جلسه از هیچ کاندیدایی اسم برده نمیشود اما این شایعه اثر خود را داشت و کمکم اتحادی بین شهرستانها به سود گزینه مطلوب شهرستانیها شکل گرفت.
شکلگیری یک اتحاد
اما شهرستانها تنها کسانی نبودند که دور شافعی جمع شدند. بسیاری از گروههای سابق اتاق تهران نیز که در انتخابات اخیر موفق به حضور در هیات نمایندگان اتاق تهران نشده بودند، این برای گزینه مطلوب خود را شافعی اعلام کردند. شاید این نخستین بار بود که بین طیف سنتی، طیف تحول خواه و گروههای دیگری مانند پیشگامان یک اتفاق نظر روی یک کاندیدا شکل گرفت. همه این گروهها به اضافه اپوزیسیونی که در درون هیات نمایندگان اتاق ایران به عنوان منتقد وضعیت موجود اتاق بازرگانی مشغول به فعالیت بود همگی از گزینه شورای روسای اتاقهای بازرگانی اعلام حمایت کردند. این موضوع عملا باعث تقویت شافعی به عنوان کاندیدای ریاست شد اما به نظر میرسد در طرف مقابل خوانساری نیز از رای خوبی در اتاق ایران برخوردار است.
رای اپوزیسیون اتاقهای شهرستان
شورای روسای اتاقهای بازرگانی دارای سازوکار قانونی نیست ولی در دورههای اخیر موفق شده است سهم مهمی در انتخابات داشته باشد. در حقیقت ساز و کاری که از چند دوره قبل توسط شورای روسا در نظر گرفته شد تضمینی است که در صورت وفای به عهد روسای شهرستانها موفق به پیروزی در هر انتخاباتی شود.
ساز و کار به این شکل است که رییس هر اتاق، میزان آرای در اختیار خود را اعلام میکند و بعد از انتخابات گزینه ریاست همه موظف به دادن آرا به کسی هستند که در شورا انتخاب شده است. اما مساله اینجاست که ممکن است رییس تمامی آرای شهرستان خود را در اختیار نداشته باشد. این آرا که به آرای اپوزیسیون اتاقهای شهرستانها معروف است معمولا با گزینه دیگری جز گزینه شورای روسا همکاری میکند. در حال حاضر مسعود خوانساری بخشی از این آرا را در اختیار دارد. همچنین بخشی از آرای خوانساری به دلیل بخشی از رای تشکلهاست.
احیای اتحاد شهرستانها به خاطر خطر تهران
در مقابل در شهرستانها بعد از احساس پیروزی مسعود خوانساری یک اتحاد نانوشته شکل گرفت. شهرستانها که در ابتدای استعفای جلال پور چند دسته شده بودند و با شدت گرفتن بحث نایبرییسی این وضعیت بدتر شد و میرفت که هر روز کاندیدای جدیدی معرفی شود با این واقعیت روبهرو شدند که به خاطر اختلاف تمام دستاوردهای خود را از دست میدهند. به همین دلیل در جلسهیی میان چند عضو شهرستان به بررسی خطرات ریاست تهرانیها پرداختند. موضوعاتی مانند خطر حذف شهرستانها از عرصه قدرت در اتاق بازرگانی، از بین رفتن جایگاه شهرستانها و احتمال عدم امکان انسجام در دورههای قبل همگی باعث اتحاد کامل شهرستانیها با یکدیگر شد.
بخش مهمی از این تفرقه به دلیل مساله همزمانی انتخابات نایبرییسی با انتخابات رییس به وجود آمده بود. در همین راستا قرار است امروز در جلسه شورای روسای شهرستانها این پیشنهاد از سوی شهرستانیها مطرح شود که انتخابات نایبرییسی به مدت یک ماه به تعویق بیفتد. این موضوع در حقیقت باعث ابطال تمام توافقات میان گروههای مختلف بر سر مساله نایبرییسی خواهد شد و دیگر هیچ کس به دلیل مساله نایبرییسی به اتحاد شورای روسا پشت نخواهد کرد.
دربی تکراری، یارکشی جدید
انتخابات شافعی، خوانساری یک انتخابات تکراری است. 3 سال قبل درست چند ماه پس از انتخابات ریاستجمهوری، انتخابات رییس جدید اتاق بازرگانی میان شافعی و خوانساری برگزار شد. در آن انتخابات در ابتدا قرار بود خسروتاج در مقابل شافعی قرار گیرد اما با اصرار پدرام سلطانی این خوانساری بود که با شافعی هماوردی کرد. وضعیت اتاق هشتم با اتاق هفتم تفاوت بنیادین دارد ولی در اتاق هفتم این شافعی بود که با اختلاف تنها چند رای موفق شد خوانساری را شکست دهد. در آن انتخابات طیف سنتی و شهرستانها به نفع شافعی و طیف تحول خواه، بخشی از تهران و اپوزیسیونی که مخالف وضعیت موجود اتاق بازرگانی بود به خوانساری رای دادند.
اما اینبار خوانساری رای تهران، بخشی از دولت، اپوزیسیون اتاقهای شهرستان و بخشی از تشکلها را در اختیار دارد و در مقابل شافعی با رای شهرستانها، طیف سنتی، طیف تحول خواه و گروههای منتقد اتاق قرار است در انتخابات شرکت کند. خوانساری در ابتدای انتخابات با توجه به اختلافاتی که در شهرستانها بود توانست در رقابت پیش بیفتد ولی قبل از انتخابات 14 شهریور موج خوانساری به اوج خود رسید. حال شافعی کمی دیرتر به واسطه اتحاد مجدد شهرستانها از ترس ریاست خوانساری موجی جدید ایجاد کرده است اما سوال اساسی این است که اولا این موج میتواند بر خوانساری غلبه کند یا خیر و دوم اینکه آیا اتفاقاتی مانند جلسه امروز شورای روسا به ضرر این موج تمام میشود یا موج را تقویت خواهد کرد؟