نزول تجارت به 81 میلیارد دلار

اطلاعات تجارت خارجی کشور درراستای اجرای قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات از طریق سامانه جامع گمرکی به‌صورت روزانه در دسترس هموطنان قرار می‌گیرد و در پایان هر ماه، گزارش آمار مقدماتی تجارت خارجی کشور جمع‌بندی و منتشر می‌شود. باتوجه به ایام پایانی سال، تازه‌ترین گزارش از آمار مقدماتی تجارت خارجی کشور سال جاری جمع‌بندی شده که براساس آن، حجم تجارت خارجی ایران تا مدت یاد شده به 81میلیارد و 380میلیون دلار رسیده است.

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از تعادل ، بنا بر این گزارش واردات کشورمان تا مدت یاد شده به 40میلیارد و 134میلیون دلار رسید که این میزان واردات 22.77درصد کمتر از مدت مشابه سال قبل بوده است. همچنین امسال، میزان صادرات غیرنفتی کشورمان به 41میلیارد و 246میلیون دلار رسید که در مقایسه با مدت مشابه پارسال، 16.3درصد کاهش داشت. عمده دلیل کاهش صادرات غیرنفتی در این مدت، به کاهش 52.88درصدی صادرات میعانات گازی مربوط می‌شود که باتوجه به کاهش قیمت نفت، تاثیر قابل‌توجهی در کاهش صادرات غیرنفتی کشورمان داشته است. اقلام عمده صادرات غیرنفتی در مدت یاد شده هم، شامل گازهای نفتی و هیدروکربورهای گازی شکل، پروپان مایع شده و قیر نفت بوده و عمده‌ترین خریداران کالاهای صادراتی کشورمان هم به‌ترتیب چین، عراق، امارات متحده عربی، افغانستان و هند بوده‌اند.

براساس آمار مقدماتی تجارت خارجی، در سال جاری، میزان صادرات غیرنفتی کشورمان به چین 23درصد و عراق 4درصد در مقایسه با مدت مشابه سال قبل کاهش داشته، اما صادرات غیرنفتی کشورمان به امارات متحده عربی 21درصد، افغانستان 4درصد و هند یک درصد افزایش داشته است. این گزارش حاکی است عمده واردات کشورمان هم به‌ترتیب به ذرت دامی با سهم 3.36درصدی از کل ارزش واردات، گندم با 2.3درصد، لوبیای سویا با 1.79درصد، برنج با 1.66درصد و کنجاله سویا با 1.65درصد اختصاص دارد و عمده‌ترین کشورهای صادرکننده کالا به ایران نیز در مدت یاد شده به‌ترتیب شامل چین، امارات متحده عربی، کره‌جنوبی، ترکیه و سوییس بوده‌اند. انتشار این آمار جدید ازسوی گمرک ایران در شرایطی است که اخیرا معاون سازمان توسعه تجارت کشور از مثبت شدن تراز تجاری کشور خبر داد. همچنین این روزنامه روز سه‌شنبه در گزارشی، به تحلیل کارنامه تجاری ایران پرداخت. بنا به گفته محمدرضا مودودی مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت، طبق آمار تجاری 11ماهه سال جاری، صادرات غیرنفتی 1.681میلیارد دلار از واردات پیشی گرفت و بدین‌ ترتیب، برای نخستین‌بار در طول تاریخ کشورمان، تراز تجاری مثبت شد. پیشی‌ گرفتن صادرات غیرنفتی ایران از واردات در شرایطی اتفاق افتاده که صادرات غیرنفتی با احتساب میعانات گازی به رقم 38میلیارد و 758میلیون دلار رسید و در همین مدت، واردات کشور 37میلیارد و 77میلیون دلار ثبت شد که نسبت به مدت مشابه سال قبل 191درصد بهبود یافته است. البته این اظهارات بی‌پاسخ نمانده و واکنش بخش خصوصی را در پی داشته است؛ به‌طوری که محمد لاهوتی رییس کنفدراسیون صادرات کشور ضمن انتقاد از روند تجارت خارجی ایران می‌گوید: شاید به گفته مسوولان سازمان توسعه تجارت، تراز تجاری ایران مثبت ارزیابی شود اما زمانی که بحث تجارت خارجی مورد واکاوی و تحلیل قرار می‌گیرد، آمارها حاکی از این است که بعد از حدود 15سال که همواره افزایش صادرات داشته‌ایم، این نخستین سالی است که شاهد کاهش 17درصدی در بخش صادرات هستیم. تحلیل‌ها چیز دیگری می‌گویند این فعال بخش خصوصی در ادامه توضیح می‌دهد: بنا به گفته مسوولان سازمان توسعه تجارت، تراز تجاری ایران مثبت است و این نشان می‌دهد که صادرات از واردات پیشی گرفته است؛ یعنی این پیشی گرفتن سبب شده تراز تجاری مثبت شود و این یک دستاوردی است که بعد از گذشت سال‌ها اتفاق افتاده است. رییس کنفدراسیون صادرات در ادامه تصریح می‌کند: این‌گونه صحبت‌ها شاید در ظاهر درست به‌نظر برسد اما وقتی موضوع را مورد تحلیل و بررسی قرار می‌دهیم، مشاهده می‌شود که تحلیل‌ها چیز دیگری می‌گویند؛ چراکه کشور ما باوجود تمام پتانسیل‌ها، ظرفیت‌ها و موقعیت جغرافیایی، سیاسی و اقتصادی که دارد، باید کل سهم تجارت آن در تجارت جهانی حدود سه دهم درصد باشد؟! کاهش 25 درصدی مراودات تجاری به گفته لاهوتی، باتوجه به موقعیت کشورمان، درآمد سرانه و جمعیتی که دارد، این میزان حجم تجارت جهانی ناچیز است؛ یعنی عملا تجارت ما در اقتصاد جهانی تاثیر مثبت یا منفی ندارد. زمانی که صادرات و واردات کشور در سال گذشته مجموعا رقمی افزون بر 100میلیون دلار بوده و تراز تجاری برای واردات نسبت به صادرات منفی بوده است، اما سال جاری جمع کل صادرات و واردات رقمی کمتر از 70میلیارد دلار بوده است و این نشان از این دارد که حدود 25درصد کاهش مراودات تجاری داشتیم. مثبت‌شدن تراز یا کاهش سهم تجاری؟ رییس کنفدراسیون صادرات علت تراز تجاری مثبت را کاهش واردات عنوان می‌کند و می‌گوید: اما زمانی که به اعداد و ارقام نگاه می‌کنیم، صادرات کشور نیز کاهش یافته است، اما چون واردات به نسبت صادرات کاهش پیدا کرده، برخی مدعی شدند که تراز تجاری مثبت است و این دستاوردی نیست که بخواهیم به آن افتخار کنیم؛ بلکه حتی نشان از کاهش سهم ما در تجارت جهانی دارد. این فعال بخش خصوصی ادامه می‌دهد: اگر به جزئیات کاهش صادرات نگاه کنیم، متوجه می‌شویم که بخشی از آن به کاهش قیمت نفت برمی‌گردد؛ به‌طوری که در حوزه معدن 43درصد، صنایع‌دستی 18درصد، محصولات کشاورزی 16درصد و محصولات صنعتی 5درصد کاهش را داشته‌ایم. کاهش واردات متوجه مواد اولیه است لاهوتی افزود: البته کاهش واردات ما نیز جای تامل دارد؛ چراکه 85درصد واردات ما به کالاهای نیمه‌ساخته، مواد اولیه و صنعتی اختصاص دارد و این کاهش نشان از این دارد که به‌دلیل رکود و کاهش تقاضا در بازارهای داخلی شاهد کاهش واردات در این بخش نیز هستیم. رییس کنفدراسیون صادرات تصریح می‌کند: در مجموع، خروجی که از این گزارش می‌توان به دست آورد، این است که سیاست‌گذاری در حوزه تجارت خارجی و بحث صادرات و واردات جهت‌گیری مناسبی نداشته است. لاهوتی در عین حال معتقد است: اگرچه مشکلاتی از قبیل رکود بر موضوع اقتصاد کشور سایه افکنده است، اما بنابر نظر مسوولان و ریاست محترم جمهوری سال95، سال رونق اقتصادی پیش‌بینی شده است؛ از این رو، سازمان توسعه تجارت بهتر است با تحلیل و ارائه نظرات دقیق کارشناسی به‌دنبال جبران نارسایی‌ها و کوچک شدن سهم تجارت خارجی، جلوگیری از واردات و جلوگیری از کاهش صادرات باشد.