سال شایعات بانکی

یکی از ارکان اصلی اقتصاد هر کشوری بازار پولی آن است که تعادل و آرامش حاکم بر این بازار ارتباط مستقیم با تورم و نقدینگی دارد. سال 93 را می توان سال شایعات بانکی نامید، چرا که در طول سال های گذشته در یک بازه زمانی کوتاه چنین جریان سریعی از شایعات باعث برهم زدن تعادل و آرامش بازار پولی نشده بود. امسال شبکه بانکی کشور شاهد بروز نوعی بی اعتمادی جدید در عموم جامعه نسبت به بانک ها بود. بی اعتمادی ناشی از شایعات. اما نکته عجیب در اغلب این موارد عدم حضور و واکنش به موقع بانک مرکزی در تایید یا تکذیب این شایعات بود. این بی اعتمادی درست زمانی که دولت یازدهم با تمام توان خود در مسیر حل مشکلات بین المللی و اقتصادی کشور گام برمی دارد، منجر به خروج بخشی از سپرده های مردم از بانکها شد. این بخش از سپرده های خارج شده از بانکها می توانست به عاملی جدی برای افزایش نقدینگی و تورم تبدیل شود، اما با انتقال به بانک های دارای مجوز این خطر با فاصله ای اندک از کنار شبکه بانکی دور شد. با در نظر گرفتن این شرایط می توان گفت ادامه این روند در بلند مدت بانک ها و سپرده گذاران و مسئولان را دچار مشکلاتی بزرگ خواهد کرد. آغاز داستان با انتشار اسامی بانک های مورد تأیید بانک مرکزی شروع این شایعات با اقدام نا به هنگام بانک مرکزی کلید خورد. درست نیمه های سال بود که بانک مرکزی با انتشار اسامی بانک و مؤسسات دارای مجوز رسمی از نهاد حاکم بر بازار پولی بستر شایعات را فراهم کرد. این اقدام عجیب بانک مرکزی بدون مقدمه و اطلاع رسانی قبلی، نه تنها به نگرانی مردم دامن زد، بلکه بخشی از شبکه بانکی را که درگیر مراحل اخذ مجوز بودند نیز به مشکل انداخت. این مؤسسات و دو بانک که در آستانه دریافت مجوز از بانک مرکزی بودند به دلیل نبودن نام شان در لیست مورد تأیید بانک مرکزی، با احتیاط سپرده گذاران و خروج بخشی از منابع روبرو شدند. یک بانک منحل خواهد شد مکمل این اشتباه بانک مرکزی گفتگوهای مکرر عزت الله یوسفیان ملا، عضو ناظر مجلس در ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی با یکی از خبرگزاری ها بود. وی در اولین گفتگو خبر از انحلال یک بانک داد که گمانه زنی ها را به سمت نام یکی از دو بانک در حال دریافت مجوز از بانک مرکزی که بانک مهر اقتصاد و بانک آینده بودند هدایت کرد. به جز این دو بخشی از شایعات به سمت بانک سرمایه که در لیست مورد تأیید بانک مرکزی هم بود رفته و مشتریان این سه بانک را چند روزی با ترس و استرس و سهامداران را دچار ترس و استرس کرد. یک مؤسسه منحل خواهد شد وی در گفتگوهای بعدی خود با همان خبرگزاری به انحلال یک مؤسسه اعتباری اشاره کرده و گفت: «قرار نیست بانکی منحل شود بلکه یک مؤسسه مالی و اعتباری تا هفته آینده از سوی بانک مرکزی لغو مجوز می شود.» این بار نام مؤسسات ثبت نشده در سایت بانک مرکزی، ثامن، آرمان، نور، فرشتگان، میزان و افضل طوس مورد توجه قرار گرفت. اما این گفتگو ها همین جا خاتمه پیدا نکرد. این بار محمدعلی پورمختار رئیس کمیسیون اصل 90 مجلس شورای اسلامی، در گفتگو با رسانه ها با بیان اینکه بحث بررسی پرونده مؤسسه اعتباری توسعه در دستور کار است، گفت: این مؤسسه به دلیل تخلفاتی که داشته و چون این تخلفات عمده بوده (مورد توجه قرار گرفته است). نوبت به سپرده گذاران و سهامداران این مؤسسه رسید که به دلیل اشتباه عمدی یا سهوی در استفاده از نام بانک و بیمه! نگران سرمایه های خود باشند. آسیب پذیری شبکه بانکی و حساسیت بالای این بخش از اقتصاد، بهانه ای برای شایعه سازان شد تا به هر علتی یک بخش از بازار پولی را مورد هجمه قرار دهند. سرمایه گذاری در پدیده شاندیز باعث ورشکستگی یک مؤسسه شد ناگفته نماند مشکلات ایجاد شده توسط برخی از این مؤسسات بدون مجوز که در حال تکمیل پرونده خود برای دریافت مجوز از بانک مرکزی بودند هم به این موضوع دامن زد. مؤسسه اعتباری میزان یکی از مواردی بود که به دلیل سرمایه گذاری سنگین در پروژه پدیده شاندیز پس از اعلام پلمب دفاتر فروش سهام شاندیز، در تعدادی از شعب خود با هجوم سپرده گذاران مواجه شد. مدیرعامل یک بانک خداحافظی کرد خبر پایان حضور سیدکمال سید علی در بانک ایران زمین هم یکی از شایعاتی بود که یکی از سایت ها آن را منتشر کرد. بر اساس این شایعه قرار بود ناصر سالار مدیرعامل سابق بانک گردشگری جایگزین سیدعلی شود. اما سیدعلی با تکذیب این خبر همچنان تا پایان سال در این بانک حضور خواهد داشت. وی در خصوص احتمال رفتن از بانک ایران زمین اظهار داشت: «این حق قانونی هر مدیر عامل و هیئت مدیره ای است که به جهت حفظ مصالح کلان بانک گام بردارد.» وی از احتمال سپردن صندلی مدیریت بانک ایران زمین در سال آینده آنهم در صورت تأیید بانک مرکزی و هیئت مدیره بانک ایران زمین خبر داد. مدیرعامل یک بانک خصوصی فرار کرد هنوز سپرده گذاران مؤسسات و بانک های بدون مجوز به آرامش نرسیده بودند که خبر فرار مدیرعامل بانک خصوصی اقتصاد نوین در شبکه های اجتماعی منتشر و به سرعت به همه جا رسید. اما این خبر نتوانست تأثیر زیادی بر سپره گذاران این بانک بگذارد. چرا که مدیرعامل بانک اقتصاد نوین در اقدامی سریع با حضور در رسانه ملی این خبر را تکذیب کرد. حسن معتمدی در گفت‌وگو با یکی از خبرگزاری ها درباره شایعات منتشره در شبکه‌های اجتماعی گفت: «مشخص است بانکی دارای ثبات و استقلال که در هیچ حاشیه‌ای حضور نداشته، مشکل نقدینگی ندارد و حتی یک روز هم حسابش نزد بانک مرکزی قرمز نیست را هدف قرار داده‌اند.» کدام مدیر به کدام بانک میرود؟ نوبت به جابجایی مدیران و انتشار اخبار ضد و نقیض در خصوص این جابجایی ها رسید. پس از اعلام خبر کسالت علی دیواندری مدیرعامل بانک پارسیان موج جدید گمانه زنی ها و شایعات آغاز شد. از گوشه وکنار هر بار نام مدیرعامل یک بانک و استعفا و نقل و انتقال منتشر می شد. حال آنکه در هیچ یک از این گمانه زنی ها و اخبار منتشره هیچ اثری از تأکید یا تکذیب بانک مرکزی دیده نمی شد. توقیف اموال یک بانک دارای مجوز یکی از خبرگزاری های کشور خبری مبنی بر توقیف اموال بانک ایران زمین در پی حل نشدن پرونده ای قضایی منشر کرد. انتشار این خبر که بلافاصله با تکذیب بانک ایران زمین از روی خروجی خبرگزاری حذف شد، باعث شد تا محمد رضا امیرحسنخانی، رئیس هیئت مدیره ایران زمین از نیروهای امنیتی و وزارت اطلاعات درخواست کند که مانند همیشه در اینگونه موضوعات به سرعت ورود کرده و اجازه ندهند این شایعات در شرایط فعلی کشور باعث ایجاد بی اعتمادی و نگرانی مردم شود. وی اقدام افرادی را که با رسانه ای کردن این موضوعات قصد بر هم زدن آرامش و تعادل بازار پولی را دارند بی اخلاقی و غوغاسالاری خوانده و اظهار داشت: «رسانه ها باید قبل از انتشار چنین مطالبی با در نظر گرفتن منافع عمومی و آرامش افکار مردم و سپرده گذاران ابتدا از صحت و سقم و ابعاد آن اطلاع کافی کسب کنند و سپس آن را منتشر کنند.» امیرحسنخانی با تاکید بر حفظ آرامش بازار پولی و مالی کشور گفت: «کشورمان به اندازه کافی از سوی دشمنان خارجی تحت فشارهای بین المللی هست. در شرایطی که تحریم اقتصادی فشار زیادی بر اوضاع کشور ما دارد درست نیست که با این گونه بی اخلاقی ها بازار پولی کشور را که به سختی در حال متعادل ساختن وضعیت اقتصاد است با چالش روبرو کنیم.» وی تصریح کرد: «من معتقدم کسانی که به این شایعات و بدگویی ها درباره بانک ها و نظام بانکی دامن میزنند، شاید ستون پنجم دشمن باشند که قصد دارند از درون شبکه بانکی را با مخاطره روبرو کرده و نظام بانکی کشور را که از ارکان اصلی بدنه اقتصاد است تضعیف کنند.» به گفته وی آشفته شدن بازار پول کشور با پراکندن این شایعات به نفع هیچکس نیست نه به نفع سپرده گذاران و نه سهامداران و بیش از آن نیز در تضاد با منافع ملی و عمومی ما است. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از خبر آنلاین، وی ادامه داد: « اگر بخواهیم در شرایط تحریم به اهداف اقتصاد مقاومتی که مد نظر رهبر معظم انقلاب است برسیم شرط آن پیشگیری از ایجاد تنش و بی نظمی است. در بازاری آرام و به دور از شایعات است که میتوان اقدامات صحیح اقتصادی را انجام داد.»