پیام پیوستن صالحی به مذاکرات هستهای
از امروز تیم مذاکره کننده هستهای ایران، یک عضو جدید به خود میبیند؛ علی اکبر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی. حضور این عضو تازه پیامی جز این ندارد که در این مرحله مذاکرات به طور ویژه بر موضوع ظرفیت غنی سازی و تعداد سانترفیوژهای ایران متمرکز شده است.
علی اکبر صالحی، معاون رییس جمهوری و رییس سازمان انرژی اتمی امروز در راس هیاتی عازم ژنو میشود تا به تیم مذاکره کننده هستهای ایران ملحق شود. از روز جمعه دور تازه مذاکرات هستهای دو جانبه ایران و آمریکا به منظور دستیابی به توافق جامع و نهایی در سطح معاونان وزرای خارجه در ژنو سوئیس آغاز شد. دیروز هیات مذاکره کننده ایران به سرپرستی عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه و عضو ارشد تیم مذاکره کننده هستهای و هیات مذاکره کننده آمریکا به سپرستی وندی شرمن، معاون وزیر خارجه آمریکا دو دور و در مجموع ۵ ساعت با یکدیگر مذاکره کردند. مذاکرات معاونان وزرای خارجه ایران و آمریکا مقدمهای است برای دور تازه گفتوگوهای محمد جواد ظریف و جان کری وزرای خارجه دو کشور. ظریف و کری بر اساس برنامه از پیش اعلام شده قرار است روز دو شنبه با یکدیگر دیدار دوجانبهای داشته باشند. هر چند شواهد و قرائن حکایت از آن دارد که ممکن است در این برنامه تغییراتی انجام گیرد و ظریف و کری زودتر از موعد تعیین شده با یکدیگر دیدار کنند. مهمترین شاهد این تغییر برنامه سفر زود هنگام ظریف به ژنو است. گفته میشود ظریف یک روز زودتر یعنی امروز راهی ژنو میشود تا هم از نزدیک در جریان روند مذاکرات دو جانبه هیاتهای ایران و آمریکا قرار گیرد و هم احتمالا فردا یکشنبه با همتای آمریکایی خود دیدار کند. مذاکرات دو جانبه هیاتهای مذاکره کننده ایران و آمریکا برخلاف ادوار گذشته از امروز با عضو تازه برگزار میشود. به هیات ایرانی علی اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی و به هیات آمریکایی «ارنست مونیز» وزیر انرژی آمریکا اضافه خواهد شد. این دو قرار است از امروزبه صورت دو جانبه به موازات مذاکرات سیاسی معاون و وزرای خارجه ایران و آمریکا صالحی در خصوص موضوعات فنی مذاکرات با یکدیگر گفتوگو کنند. ملحق شدن صالحی به تیم مذاکره کننده هستهای ایران، حکایت از از ورود رسمی رییس سازمان انرژی اتمی به مذاکرات هستهای دارد. پیش از این نمایندگانی از سازمان انرژی اتمی به عنوان کارشناس در تیم مذاکره کننده هستهای به منظور رایزنیهای فنی حضور داشتند، اما به نظر میرسد که حساس شدن مذاکرات سطح حضور سازمان انرژی اتمی را تغییر داده است. بر اساس بیانیه وزارت انرژی آمریکا ورود «ارنست مونیز» وزیر انرژی این کشور به مذاکرات هستهای ایران و گروه ۱+۵ هم به درخواست جان کری وزیر خارجه آمریکا بوده است. در بیانیه وزارت انرژی آمریکا آمده است: «به درخواست جان کری وزیر خارجه، ارنست مونیز وزیر انرژی روز شنبه به ژنو سفر میکند تا در مذاکرات جاری با ایران سر برنامه هستهای این کشور، به وزیر کری بپوندد.» این بیانیه میافزاید: «مقامات وزارت انرژی همواره به عنوان بخشی از تیم مذاکرهکننده ایالات متحده در این گفتوگوهای کاملا فنی دخیل بودهاند و وزیر مونیز هم در ژنو به تیم میپیوندد تا این رایزنیهای فنی دقیق، ادامه یابد.» مونیز همراه با جان کری وزیر خارجه آمریکا، دو عضو کابینه باراک اوباما هستند که مستقیما در گفتوگوهای هستهای که از روز جمعه در سطح معاونین وزارت خارجه در شهر ژنو سوئیس آغاز شده و از روز یکشنبه در سطح وزرا ادامه مییابد، حضور خواهند داشت. بر این اساس همزمان با ارتقای سطح حضور عضو نماینده سازمان انرژی اتمی ایران در مذاکرات هستهای از کارشناس به معاون رییس جمهوری، تیم مذاکره کننده آمریکا هم از کارشناس انرژی به وزیر انرژی ارتقای سطح داد که حکایت از این دارد در این مرحله، مذاکرات ایران و آمریکا به طور ویژه بر موضوع ظرفیت غنی سازی و تعداد سانترفیوژهای ایران متمرکز شده است. ظرفیت غنی سازی یا تعداد سانترفیوژهای فعال در ایران پس از توافق جامع در کنار ترتیب، توالی و چگونگی رفع تحریمها و مدت زمان اجرای توافق جامع از مهمترین اختلافاتی است که همچنان میان ایران و گروه ۱+۵ حل نشده باقی مانده است. طرف مقابل به خصوص ایالات متحده آمریکا خواستار کاهش قابل توجه ظرفیت غنیسازی ایران است. آمریکاییها مدعیاند که مدت زمان دستیابی احتمالی ایران به بمب هستهای باید تا بیش از یکسال افزایش پیدا کند. یعنی اگر ایران روزی تصمیم به تسلیحات هستهای گرفت میزان غنیسازی در ایران باید تا حدی کاهش پیدا کرده باشد که ساخت آن بیش از یکسال به منظور آمادگی برای بازدارندگی نیاز به زمان داشته باشد. بر این اساس، مطالبه آمریکاییها کاهش تعداد سانترفیوژهای فعال در ایران است که ظرفیت غنی سازی و میزان اورانیومهای ذخیره شده را تا حد اطمینان بخشی کاهش دهد. بر این اساس در طول مذاکرات هستهای با ایران آمریکاییها خواسته خود را از نزدیک به ۱۵۰۰ دستگاه سانترفیوژ فعال در ایران آغاز کردهاند و به ۴۵۰۰ دستگاه هم رسیدند. برخی منابع همچنین خبر داده بودند که در آخرین دور مذاکرات هستهای دوجانبه ایران و آمریکا در ژنو که ابتدا با دیدار محمد جواد ظریف و جان کری آغاز شد، سطح خواسته آمریکاییها به ۶۵۰۰ سانترفیوژ هم رسیده بود. با این حال این تعداد سانترفیوژ هم آن میزانی نیست که تیم مذاکره کننده هستهای ایران را راضی کنند و آنها همچنان خواسته خود را فعال بودن حداقل ۱۰ هزار سانترفیوژ بر پایه نیاز ایران اعلام کردهاند. پیش از این برخی رسانههای غربی از جمله آسوشیتدپرس و وال استریت ژورنال خبر از مصالحه هستهای ایران و آمریکا درباره تعداد سانتریفیوژها شده و مدعی کنار رفتن این مانع برای رسیدن به توافق جامع شده بودند. پس از انتشار این اخبار پیوستن رییس سازمان انرژی اتمی ایران و وزیر انرژی آمریکا حکایت از آن دارد که مذاکرات ایران و آمریکا به مرحله حساس تعیین سرنوشت درباره اختلاف بر سر تعداد سانترفیوژها در ایران رسیده است.