آشفته ‌بازار تشخیص و درمان سرطان

میزان بروز سرطان در ایران حدود 135 نفر در هر صد هزار نفر است؛ در حالی که در دنیا میزان بروز سرطان 180 مورد در هر صد هزار نفر است. البته درست است که میزان بروز سرطان در کشور نسبت به متوسط جهانی کمتر است، اما سیر افزایش آن بسیار سریع بوده و مهم‌ترین دلیل آن افزایش سن کشور است. اکنون جمعیت بالای 60 سال در ایران که سن سرطان تلقی می‌شود 8.6 درصد است. اگر این میزان به 11 درصد برسد، ما با پیری جمعیت و در نتیجه افزایش سرطان در کشور مواجه می‌شویم. در این وضع مساله تشخیص و درمان این بیماری اهمیت زیادی پیدا می‌کند، مساله‌ای که از سوی رئیس مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی مورد انتقاد قرار می‌گیرد. دکتر محمد اسماعیل اکبری در گفت‌وگو با ایسنا با بیان این‌که طرح‌های وزارت بهداشت در مورد سرطان بر اساس ساماندهی درمان این بیماری ا‌ست نه کنترل آن، می‌گوید: تولیت سلامت باید در کشور به صورت علمی و دلسوزانه حرکت کند و در غیر این صورت با ضعف در این حوزه مواجه می‌شویم. او ادامه می‌دهد: تولیت یعنی این که وزارت بهداشت همه چیز را زیر نظر داشته باشد، اما متاسفانه چنین چیزی را در کشور نمی‌بینیم. هیچ کشوری مثل ما در زمینه تشخیص و درمان سرطان دچار آشفتگی نیست. اکبری می‌گوید: درمان در کشور به این صورت است که ما به صورت فردی سرطان را درمان می‌کنیم؛ مثلا برای گرفتن یک MRI در کشورهای غربی بسیاری از شاخص‌های علمی باید وجود داشته باشد، در صورتی که در ایران چنین چیزی نیست و عکسبرداری‌ها و گرفتن MRI بسیار زیاد بوده و هزینه‌های زیادی را به مردم تحمیل می‌کند یا در مورد شیمی‌درمانی، بسیاری از بیمارانی را که نباید تحت درمان دارویی قرار گیرند، شیمی‌درمانی می‌کنیم. اکبری با اشاره به این‌که دارو درمانی آخرین مرحله درمان سرطان است، اظهار کرد: طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی، در درمان سرطان 49 درصد جراحی، 40 درصد رادیوتراپی و 11 درصد شیمی درمانی یا دارودرمانی موثر است. این در حالی است که عمده روش درمانی ما در کشور دارودرمانی است. پیشگیری؛ شرط کنترل سرطان در کشور اکبری در ارزیابی طرح‌های جدید وزارت بهداشت مثل کاهش قیمت داروهای سرطانی یا برچیدن بساط شیمی درمانی از مطب‌ها که اخیرا مطرح شده و در دستور کار این وزارتخانه است و در پاسخ به این‌که این طرح‌ها چه تاثیری در کنترل سرطان دارند؟ معتقد است: این طرح‌ها در کنترل سرطان در کشور تاثیری نداشته و به نوعی ساماندهی درمان محسوب می‌شود. کنترل بحث پیشگیری است و طرح‌هایی که وزارت بهداشت دنبال می‌کند روی درمان تمرکز می‌کند، به این صورت فرد به سرطان مبتلا شده و باید درمان شود. بنابراین این طرح‌ها در زمینه ساماندهی درمان در زمینه سرطان است و به کنترل سرطان ربطی ندارد. وی در همین زمینه ادامه می دهد: کنترل یعنی پیشگیری از سرطان و به نظر من راهکار کنترل و پیشگیری از سرطان این است که همه اعم از وزارت بازرگانی، صنعت، بهداشت و همه یک بسیج ملی تشکیل داده و سعی کنیم آب و هوا را پاک کرده و غذا را سالم‌سازی کنیم تا بتوانیم به این صورت سرطان را در کشور کنترل کنیم. رئیس مرکز تحقیقات سرطان در مورد ایجاد مرکزی با عنوان «انستیتو ملی سرطان» تصریح می‌کند: اکنون وزارت بهداشت نیز به این نتیجه رسیده که باید یک سازمان واحد با عنوان انستیتو ملی سرطان برای کنترل سرطان شکل گیرد. بر همین اساس وزارت بهداشت شورایی را در زمینه سرطان ایجاد کرده تا زمینه را برای ایجاد انستیتو ملی سرطان فراهم کند. قطعا زمانی که عده‌ای متولی واحد تدوین و برنامه‌ریزی در زمینه‌ برنامه‌های سرطان شوند بیشتر کار می‌کنند. با توجه به این‌که چنین مرکزی در همه جای دنیا وجود دارد، ایجاد آن در کشور نیز قطعا بسیار موثر است.