پاسخ به‌منتقدان با افتتاح 7 فاز پارس‌جنوبی
اظهارنظرهای عجیب مسعود میرکاظمی وزیر جنجالی اسبق نفت در روزهای اخیر بالاخره وزارت نفت کشور را به واکنش واداشت.
میرکاظمی وزیری که بیش از هر چیز با تصمیم نابهنگام‌اش درباره توقف سوآپ نفتی در کشور و عواقب سنگینی که این تصمیم برای کشور داشت شهره است، در روزهای اخیر در گفت‌وگویی با خبرگزاری فارس وزارت نفت را متهم به دادن اطلاعات کذب درباره پروژه‌های نفتی و گازی به مجلس کرده بود و در آخر نیز اظهار داشته بود که وزیر نفت را برای سوال به صحن علنی مجلس فراخواهد خواند. وزیر اسبق نفت و عضو فعلی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی توضیح دقیقی در این مورد اطلاعات خود مبنی بر توقف پروژه‌های نفتی و گازی و به قول او «رو‌به‌تعطیلی بودن صنعت نفت و گاز» در کشور نداده است. اگرچه تلاش برای تهیه گزارشی دوطرفه از این ماجرا بود اما تلاش‌ها برای برقراری ارتباط با این عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی بی‌پاسخ ماند. درنتیجه تنها راه اکتفا به اظهارات پیشین او است که جزییات چندانی ندارد. سیدعماد حسینی معاون امور مهندسی وزارت نفت روز گذشته در نشست خبری در پاسخ به سوالی در این‌باره که آیا در گذشته نیز که عضو کمیسیون انرژی بود از عملکرد وزارت نفت و عقب‌بودن پروژه‌ها انتقاد می‌کرد گفت: «اگر مروری بکنید می‌بینید ما در گذشته انتقاد کردیم اما همین وزارت نفت در آن زمان برعلیه نماینده مجلس که من بودم بیانیه صادر کرد. امروزه ما را دروغگو می‌خوانند؛ اما هیچ بیانیه‌یی توسط وزارت نفت صادر نمی‌شود، امروزه رکیک‌ترین صحبت‌ها علیه وزارت نفت انجام می‌شود اما وزارت نفت با متانت و رویکرد تخصصی چیزی علیه کسانی که توهین می‌کنند و از مرز تخصص و علم عبور کردند بیان نمی‌کند. ما با افتتاح‌ها به منتقدان خود پاسخ می‌دهیم» او در ادامه از افتتاح 7فاز رسمی پارس‌جنوبی در روزهای آینده خبر داد که منتهی به اضافه‌شدن ظرفیت 100میلیون مترمکعبی تولید گاز در کشور خواهد شد. سیدعماد حسینی معاون وزیر نفت در امور مهندسی معتقد است باید از نگاه‌های سیاسی در مباحث نفتی و گازی دوری کنیم. او صحبت‌هایش را با انتقاد از وضعیت صنعت نفت در یک‌سال‌و‌نیم گذشته آغاز کرد و در این زمینه گفت: «سالیان سال ما نگران اتفاق‌های صنعت نفت بودیم. در یک‌سال‌و‌نیم اخیر وقت ما صرف رفع این نگرانی‌ها شد. یکی از مشکلات تورم نیروهای غیر‌متخصص و بی‌اعتمادی نیروهای صنعت نفت به وضع فعلی بود. بی‌توجهی به منابع و اجرای ناصحیح و بدون برنامه انبوه برنامه‌های بدون توجیه فنی، تفاوت فاحش قیمت تمام‌شده با قیمت اولیه و در نتیجه بالا رفتن چشمگیر هزینه‌های تمام‌شده، زمان طولانی، شفاف نبودن فرآیندهای مهندسی، بروز مشکلات به‌دلیل ضعف در مدیریت پروژه‌ها، افزایش تصاعدی پیمانکاران ممنوع‌المعامله، ترک تشریفات و واگذاری سلیقه‌یی به پیمانکاران بی‌کیفیت از دیگر مشکلات به‌وجود‌آمده در این صنعت طی سال‌های اخیر بود، به‌طور کلی در سال‌های گذشته به‌خصوص در پروژه‌های موسوم به 35ماهه نبود درک درست از مدیریت در پروژه‌ها بیشترین مشکل را ایجاد کرد و بیش از هر چیز شاهد غلبه رویکرد سیاسی بر رویکرد مهندسی در پروژه‌ها بودیم» حسینی در این بخش از صحبت‌هایش در پاسخ به انتقاد میرکاظمی از اولویت‌دار کردن برخی از پروژه‌های پارس‌جنوبی، گفت: «میادین مشترک نفت و گاز ما توسط کشورهای همسایه برداشت می‌شوند و پروژه‌یی که بخواهد انجام شود و تولیدی نداشته باشد از نظر فنی و مهندسی در اولویت بعدی است که به‌زودی شاهد افتتاح 7فاز رسمی پارس‌جنوبی خواهیم بود و از این فازها بیش از 100میلیون متر‌مکعب گاز برداشت خواهد شد. آیا اولویت قرار دادن این فازها و برداشت از آنها در وضعیتی که کشور همسایه در حال برداشت است برای ما اهمیت دارد یا اینکه بخواهیم پروژه‌هایی را به‌یکباره آغاز کنیم و تحت عنوان 35ماهه آنها را به پایان برسانیم؟ قاعدتا این نگاه‌هایی که در شرایط فعلی وجود دارد به‌لحاظ فنی و مهندسی جایگاهی ندارد» میرکاظمی پیش از این با اشاره به نگاه تیم جدید وزارت نفت به اروپا و خارج کردن چینی‌ها از پروژه‌های نفتی‌ای که بعضا مشترک هم بوده بدون اینکه جایگزینی برای آنها بیابند گفته بود: «پارس‌جنوبی را به‌اسم اولویت‌دادن به بعضی فازها تعطیل کرده‌اند در‌حالی‌که زمانی می‌توانیم از قطر جلو بزنیم که از همه فازهای این پروژه بهره‌برداری کنیم.» حسینی در پاسخ به این بخش از صحبت‌های میرکاظمی گفت: «هیچ فاز پارس‌جنوبی تعطیل نشده، دیگر فازها هم کارها را انجام می‌دهند. ما در سال آینده 5فاز دیگر را که به‌زودی مشخص خواهد شد به‌عنوان اولویت‌دار معلوم می‌کنیم و بدین‌ترتیب پرونده عمده فازهای پارس‌جنوبی را تا پایان سال96 خواهیم بست.» سیدمسعود میرکاظمی در حالی ادعا کرده که عملکرد کنونی وزارت نفت ایران را از قطر عقب انداخته است که سید عماد حسینی می‌گوید: «طی 8سال گذشته با درآمدهای آنچنانی فروش نفت حتی یک متر‌مکعب به ظرفیت تولید گاز کشور افزوده نشده است» درواقع عقب‌ماندگی ایران از قطر در پارس‌جنوبی اتفاقی تازه نیست و بیش از هر چیز ریشه در عملکرد 8سال اخیر وزارت نفت دارد. او در ادامه با اشاره به اینکه آسیب‌شناسی سال‌های گذشته نشان می‌دهد عدم نگرش سیستمی و بخشی‌نگری، کوته‌نگری و ضعف در برنامه‌ریزی، اولویت‌بندی نشدن پروژه‌ها متناسب با محدودیت منابع، ضعف در نظارت بر عملکرد پیمانکاران و سازندگان، تخصیص ناصحیح اعتبارات و نقدینگی تامین پروژه‌ها، ضعف در مدیریت نقدینگی مهم‌ترین مشکلات بوده‌اند گفت: «اغلب این مشکلات ریشه و منشأ مدیریتی داشته‌اند» عماد حسینی در پاسخ به سوالی در این مورد که چه مصداقی برای این مشکلات مدیریتی در سال‌های گذشته وجود دارد گفت: «باید بگوییم عملیات خاکبرداری در پروژه‌های پارس‌جنوبی که در سال‌های گذشته انجام شد با بهره‌برداری تحت عنوان 35ماهه بسیار متفاوت است. پروژه‌های 35ماهه مصداق عینی عدم مدیریت در پروژه‌ها است وقتی که ما اینها را تحت عنوان 35ماه تعریف می‌کنیم نگاه علمی و مهندسی ندارد. چرا 36ماه نشد؟ چرا 34ماه نشد؟ حتما نگاهی بوده است که تا پایان دولت دهم به نتیجه برسد. نیروهای غیر‌متخصص که این راهکارها را پیش‌بینی می‌کردند این وضع را رقم زدند» او همچنین در پاسخ به این سوال که بالا رفتن هزینه تمام‌شدن پروژه‌ها در سال‌های گذشته ریشه در چه مشکلی داشته است گفت: «همه پروژه‌های ما در سال‌های گذشته دچار این مشکل بودند. ما این پروژه‌ها را بازمهندسی کردیم و متوجه شدیم حتی با در نظر گرفتن پایین‌آمدن ارزش پول ملی و بالا رفتن نرخ ارز، هزینه تمام‌شده پروژه‌ها بازهم بیشتر است، دلیل این مساله ترک تشریفات در سال‌های گذشته از سمت وزارت نفت و ورود پیمانکاران خاصی بود که این وضع را رقم زدند.» وی در ادامه به مشکلات دیگر در سال‌های گذشته پرداخت و گفت: «نگرانی‌های ما با این بررسی‌ها به‌شدت افزایش یافت که در صنعت نفت در 8سال گذشته با درآمدهای آنچنانی می‌شد اتفاق‌های توسعه‌یی خوب رقم بخورد اما درآمدها صرف پروژه‌های غیر‌نفتی به‌صورت ناقص شد که اکنون نیز موجب ایجاد مشکلات بودجه‌یی برای کشور شده است.» سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس هشتم در ادامه از نبود نظارت دقیق بر پروژه‌ها و نبود ضوابط مشخص برای این نظارت‌ها انتقاد کرده و بیان کرد: «اگر در سال‌های گذشته در وزارت نفت کسی این بخش را پیگیری می‌کرد تن به این نمی‌داد که پروژه‌هایی را دنبال کند که منتهی به نتیجه نشوند، سرمایه زیادی از بیت‌المال برود و حتی یک متر‌مکعب گاز را به ظرفیت گاز کشور اضافه نکند.» معاون وزیر نفت در امور مهندسی در ادامه در توضیح شیوه‌نامه حمایت از تولید داخلی که تحت نظر این واحد است اظهار کرد: «مهم‌ترین سند حمایت از ساخت داخل شیوه‌نامه حمایت از تولید داخلی برای همسنگ‌سازی بین تولیدکنندگان داخلی و خارجی است. موضوع رقابت میان داخلی‌ها و خارجی‌ها مورد نظر ما است اما این شیوه‌نامه از این هم عبور کرده و حتی به‌سمت یکسان‌سازی شرایط حضور داخلی‌ها و خارجی‌ها رفته است.» او در این زمینه از قراردادهایی با سازندگان داخلی برای ساخت دکل‌های خشکی و دریایی خبر داد و گفت: «ما همواره نگران بودیم که اگر قرار است دکل خارجی بی‌کیفیت بخریم باید از داخلی‌ها حمایت کنیم تا بتوانیم در داخل آن را بسازیم.» حسینی در ادامه افزود: «شیوه‌نامه حل اختلاف قراردادی نیز در یک‌سال اخیر عملیاتی شده است، چرا‌که اختلافات زیادی بین پیمانکاران و کارفرمایان وجود داشت که سعی بر حل آن تحت معاونت‌های حقوقی و مهندسی وزارت نفت داریم» او افزود: «قانون اصلاح الگوی مصرف انرژی در 85ماده که در دولت قبل بایگانی شد در دولت جدید دوباره مورد توجه قرار گرفت و الان امیدوار هستیم که یکی از پیش‌نیازهای این قانون که سرمایه‌گذاری روی شرکت‌های خدمات انرژی است به نتیجه برسد.» معاون وزیر نفت در امور مهندسی در ادامه در پاسخ به سوال خبرنگاری که مدعی بود اینکه بگوییم دولت قبل یک متر‌مکعب به ظرفیت تولید اضافه نکرده، بی‌انصافی است، گفت: «اشاره ما به ظرفیت تولید است. فازهای6 و 7 و 8 و 9 و 10 در هشت‌سال گذشته به نتیجه نرسید بلکه حاصل بهره‌برداری از دولت نهم بودند» او افزود: «ما نمی‌خواهیم کسی را متهم کنیم اما این ظرفیت‌ها از قبل وجود داشت.» حسینی ادامه داد: «من می‌گویم اگر یک‌سال‌و‌نیم اخیر که ما در وضعیت تحریم شدید بودیم و قیمت نفت هم به کمترین سطح خود رسید به افتتاح 7فاز رسیدیم چرا در 8سالی که قیمت نفت به‌طور متوسط بالای 100دلار بود و تحریم‌ها این‌قدر شدید نبود چندان کاری اتفاق نیفتاد؟» نماینده سابق مجلس شورای اسلامی مهم‌ترین دلیل به‌نتیجه‌رسیدن زحمت‌ها در پارس‌جنوبی در سال‌های گذشته را وجود زنگنه بیان کرد و گفت: «وزیری که هفته‌یی 3 یا 4ساعت وضعیت میادین نفتی و گازی را پیگیری می‌کند دلیل پیشرفت اصلی است.» معاون وزیر نفت در امور مهندسی صحبت‌های خود را این‌گونه به پایان برد: «روزهای اخیر حملات گسترده علیه وزارت نفت شکل گرفت اما ما قصد پاسخ نداریم و قصد ما تنویر افکار عمومی است و از نگاه مهندسی جواب می‌دهیم. ما در روزهای آینده شاهد افتتاح بزرگی خواهیم شد که صوری و نمایشی نیست، تمام عزم خودمان را جزم کردیم که افتتاح‌ها واقعی باشد و این فازها را تا زمانی‌که اطمینان کامل حاصل نشود که سبب مشکلاتی مانند آتش‌سوزی نخواهد شد؛ افتتاح نمی‌کنیم» اشاره صحبت‌های حسینی به آتش‌سوزی پالایشگاه آبادان بعد از افتتاح آن توسط محمود احمدی‌نژاد رییس‌جمهور وقت بود.
