فرصت‌های‌سرمایه‌گذاری درمعادن‌خراسان‌جنوبی
بازوی پژوهشی مجلس شورای اسلامی در تازه‌ترین گزارش تحلیلی خود از معادن کشور، پس از بررسی وضعیت معادن و صنایع معدنی خراسان جنوبی، فرصت‌های سرمایه‌گذاری در معادن و صنایع معدنی این استان را اعلام کرده است.
در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، معادن فعال استان خراسان جنوبی براساس آمارهای سال 89 ، 106 معدن گزارش شده است که در سال91 به 146 معدن افزایش یافته است. بر این اساس، 2.7درصد از معادن فعال کشور در استان خراسان جنوبی واقع شده‌اند. همچنین این گزارش تعداد کل معادن این استان اعم از فعال، درحال تجهیز و غیرفعال را 257 معدن عنوان کرده است که این رقم معادل 3.27درصد از کل معادن کشور است. میزان استخراج واقعی از معادن فعال این استان نیز از یک میلیون و919هزار تن در سال88 به 2میلیون و 283هزار تن در سال91 افزایش یافته است که این افزایش، رشد 19درصدی استخراج از معادن فعال خراسان جنوبی در مدت زمان یاد شده را نشان می‌دهد. معادن خراسان جنوبی در معرض تهدید نکته قابل توجهی در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، ذخایر کم و برداشت کمتر از حد استاندارد از معادن خراسان جنوبی است، به‌گونه‌یی که تولید سرانه هر یک از معادن به ازای هر کارگر در بسیاری از معادن این استان کمتر از یک تن گزارش شده است که این موضوع با افزایش هزینه‌های ثابت و دیگر هزینه‌ها، حاشیه سود بسیاری از معادن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بدین‌ترتیب با وقوع هرگونه بحرانی، این معادن ممکن است به تعطیلی کشیده شود. براساس مطالعات مرکز پژوهش‌های مجلس، عمده‌ترین معادن خراسان جنوبی، معادن غیرفلزی شامل سنگ‌های تزیینی و ساختمانی است. همچنین وجود معدن مس، وجود پتانسیل کانی‌های فلزی را در این استان نشان می‌دهد که همین امر توجه به روش‌های اکتشاف کانی‌های فلزی را حایز اهمیت کرده است. مهم‌ترین صنایع معدنی خراسان جنوبی تولید شیشه جام، تولید سیمان و آهک، تولید محصولات ساخته شده از بتن و سیمان و گچ، بریدن، شکل دادن و تکمیل سنگ، تولید آجر، تولید سایر محصولات گلی و سرامیکی غیرنسوز ساختمانی، تولید سایر محصولات کانی‌های غیرفلزی و تولید محصولات اولیه آهن و فولاد مهم‌ترین صنایع معدنی استان خراسان جنوبی را تشکیل می‌دهد. همچنین براساس آمار مربوط به سال 88، در 48 کارگاه صنایع معدنی این استان، یک هزارو712نفر مشغول به کار هستند و ارزش‌افزوده فعالیت صنعتی این استان 554میلیارد و136میلیون ریال است. سهم کمتر از یک درصد از سرمایه‌گذاری‌های ثابت براساس این گزارش، سهم سرمایه‌گذاری ثابت انجام شده در معادن خراسان جنوبی نسبت به کل معادن کشور رقم 0.8درصد و معادل 66میلیارد ریال است که این میزان سرمایه‌گذاری برای 171نفر در این استان اشتغال ایجاد کرده است. آنچه آمار و ارقام نشان می‌دهد این است که تنها در بخش ناچیزی از پتانسیل‌های معدنی خراسان جنوبی سرمایه‌گذاری صورت گرفته و میزان اشتغال ایجاد شده از این سرمایه‌گذاری‌ها نیز چشمگیر نیست. همچنین سهم تعداد پروانه‌های بهره‌برداری صنایع معدنی از کل پروانه‌های صادر شده در این استان برای صنعت حدود 2.9درصد و سهم ظرفیت استخراج ثبت شده در پروانه‌های بهره‌برداری خراسان جنوبی در مقایسه با ظرفیت استخراج ثبت شده در پروانه‌های بهره‌برداری کل کشور 0.6درصد است. پروانه‌های اکتشاف خراسان جنوبی در سال90، به تعداد 80فقره و گواهی کشف 32فقره عنوان شده است. همچنین تعداد پروانه‌های بهره‌برداری و تعداد اجازه برداشت این استان در سال90 به ترتیب 30 و 20 فقره اعلام شده است.
فرصت‌های سرمایه‌گذاری صنایع معدنی گزارش بازوی پژوهشی مجلس شورای اسلامی در ادامه به معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در صنایع معدنی خراسان پرداخته است. بر این اساس، ایجاد واحدهای جدید تولید کنسانتره مس، ازجمله مهم‌ترین فرصت‌های سرمایه‌گذاری این استان است که به‌واسطه وجود شرکت‌های تولید کنسانتره در کنار ذخایر معدنی موجود در استان امکان سرمایه‌گذاری در این صنعت را فراهم می‌کند. همچنین تولید سنگ‌های ساختمانی با کیفیت مطلوب و پیشرفته از دیگر فرصت‌های سرمایه‌گذاری صنایع معدنی خراسان جنوبی عنوان شده است. واردات فناوری پیشرفته و توانمندسازی نیروی انسانی متخصص برای تولید سنگ‌های ساختمانی با کیفیت و استاندارد بالا برای جایگزینی با واردات و صادرات بم منطقه ازجمله پیش‌شرط‌های توسعه صنایع سنگ‌های ساختمانی در این استان عنوان شده است. ایجاد کارخانه‌های جدید سیمان باتوجه به وجود ذخایر قابل توجه آهک در خراسان جنوبی از دیگر فرصت‌های سرمایه‌گذاری در صنایع معدنی این استان است. همچنین قرارگیری این استان در همسایگی پاکستان و افغانستان و راه‌های ارتباطی آن به سایر مناطق کشور، امکان تولید محصولات معدنی انواع سیمان را فراهم می‌کند. براساس این گزارش، احداث کارخانه‌های کاشی و سرامیک از دیگر پتانسیل‌های این استان است. همچنین ایجاد کارخانه‌های ظروف چینی و چینی بهداشتی باتوجه به ذخایر معدنی موجود در این استان به‌عنوان ماده اولیه قابل توجیه است. از سنگ‌های آنتیک تا شیشه و جام سرمایه‌گذاری در سنگ‌های تزیینی و آنتیک از دیگر فرصت‌های سرمایه‌گذاری خراسان جنوبی است که به‌واسطه وجود کارخانه‌های متعدد سنگ ساختمانی در این استان توجیه می‌یابد. در این گزارش، به بازیافت ضایعات کارخانه‌های سنگ ساختمانی و تبدیل آنها به سنگ‌های تزیینی و آنتیک اشاره شده است که ضمن ایجاد اشتغال، می‌تواند به رونق صنایع دستی این استان نیز بینجامد. این گزارش، سرمایه‌گذاری در عناصر نادر خاکی باتوجه به وجود ذخایر تنگستن در استان خراسان جنوبی را از دیگر پتانسیل‌های جذب سرمایه در این استان برشمرده است. با استخراج و فرآوری این معادن امکان تولید فولاد ضدزنگ، معماری ساختمان و تولید انواع لوزام خانگی میسر خواهد شد. سرمایه‌گذاری در استخراج و فرآوری حاک بنتونیت باتوجه به ذخایر بنتونیت موجود در این استان و ارزش‌افزوده بالای استخراج و فرآوری آن، از دیگر جذابیت‌های سرمایه‌گذاری خراسان جنوبی است که علاوه بر ایجاد ارزش‌افزوده، از خروج این خاک از کشور به‌صورت خام جلوگیری می‌کند. سرمایه‌گذاری در صنایع شیشه جام و محصولات شیشه‌یی، استخراج و فرآوری ماده معدنی دولومیت، منیزیت و همچنین ولاستونیت از دیگر پتانسیل‌های جذب سرمایه در بخش معدن و صنایع معدنی این استان به‌شمار می‌رود که به‌واسطه وجود ذخایر معدنی مناسب در این استان و کاربردهای متعدد در صنایع گوناگون توجیه می‌یابد.
