ریسک مبنا چیست و اشکالات آن کدام است؟

این همبستگی ناقص بین دو سرمایه‌گذاری ظرفیت کسب سود یا زیان اضافی را در راهبرد پوشش ریسک ایجاد می‌کند و به همین دلیل ریسک موقعیت معاملاتی را افزایش می‌دهد.

درک ریسک مبنا

ابزارهای معاملاتی تعدیل کننده عموماً از نظر ساختاری مشابه سرمایه‌گذاری‌های پوششی هستند، اما هم‌چنان تفاوت کافی با آن‌ها دارند که باعث نگرانی شوند. به عنوان مثال، در تلاش برای پوشش ریسک اوراق قرضه دو ساله با خرید قراردادهای آتی اسناد خزانه، این خطر وجود دارد که اسناد خزانه و اوراق قرضه به طور یکسان نوسان نکند.

سرمایه گذاران برای تعیین میزان ریسک مبنا صرفا باید قیمت بازاری فعلی دارایی خاصی که قصد پوشش ریسک آن را دارند در نظر بگیرند و قیمت آتی قراردادها را از آن کم کنند. به عنوان مثال، اگر قیمت هر بشکه نفت 55 دلار باشد و قرارداد آتی که برای پوشش این موقعیت استفاده می شود 54.98 دلار قیمت گذاری شده باشد، ریسک مبنای آن 0.02 دلار خواهد بود. هنگامی که مقادیر زیادی سهام یا قرارداد در یک معامله دخیل هستند، کل مبلغ دلاری سود یا زیان ناشی از ریسک مبنا ممکن است تأثیر قابل توجهی داشته باشد.

نکات کلیدی

ریسک مبنا ریسک بالقوه ای است که از عدم تطابق در موقعیت‌های معاملاتی پوششی ناشی می شود.

ریسک مبنا زمانی رخ می‌دهد که پوشش ریسک ناقص باشد، به طوری که زیان در یک سرمایه‌گذاری دقیقاً توسط سرمایه‌گذاری پوششی جبران نشود.

برخی از سرمایه‌گذاری‌ها ابزارهای پوشش‌دهی خوبی ندارند و نسبت به دارایی‌های دیگر ریسک مبنا را به نگرانی بزرگ‌تری تبدیل می‌کنند.

سایر اشکال ریسک مبنا

شکل دیگر ریسک مبنا به عنوان ریسک مبنای مکانی شناخته می شود. این نوع ریسک در بازارهای کالایی و در زمانی دیده می شود که قرارداد مکان تحویل برابر با نیاز فروشنده کالا نداشته باشد. به عنوان مثال، اگر یک تولیدکننده گاز طبیعی در لوئیزیانا تصمیم بگیرد ریسک قیمت کالای خود را با قراردادهای قابل تحویل در کلرادو پوشش دهد، با ریسک مبنای مکانی مواجه خواهد بود. اگر قراردادهای لوایزیانا با قیمت 3.50 دلار به ازای هر یک میلیون واحد حرارتی بریتانیا (MMBtu) و قراردادهای کلرادو در قیمت 3.65 دلار  MMBtu معامله شوند، ریسک مبنای مکانی 0.15 دلار  MMBtu خواهد بود.

ریسک مبنای محصول یا کیفیت، زمانی به وجود می آید که از قرارداد یک محصول یا کیفیت خاص برای پوشش ریسک محصول یا کیفیت دیگری استفاده شود. نمونه ای که اغلب در این زمینه استفاده می‌شود پوشش ریسک قیمت سوخت جت با نفت خام یا سوخت دیزل کم گوگرد است زیرا این قراردادها قدرت نقدشوندگی به مراتب بیشتر از مشتقات مربوط به خود سوخت جت هستند. شرکت‌هایی که این معاملات را انجام می‌دهند، عموماً به خوبی از ریسک مبنای محصول آگاه هستند، اما به‌جای عدم پوشش ریسک به طور کامل به خواست خود این ریسک مبنا را می‌پذیرند.

ریسک مبنای تقویمی، زمانی به وجود می آید که شرکت یا سرمایه گذار خاصی موقعیت معاملاتی خود را با قراردادی پوشش دهد که تاریخ انقضای آن با تاریخ انقضای موقعیت معاملاتی پوشش داده شده یکسان نباشد. به عنوان مثال، قراردادهای آتی بنزین RBOB در بورس کالای نیویورک (NYMEX) در آخرین روز تقویمی ماه قبل از تحویل منقضی می شوند. بنابراین، قرارداد قابل تحویل در ماه مه در 30 آوریل منقضی می شود. اگرچه این اختلاف ممکن است فقط برای یک دوره زمانی کوتاه باشد اما هم‌چنان ریسک مبنا وجود خواهد داشت.