آبنومیکس(Abenomics) چیست؟

به گزارش اقتصاد آنلاین،اکونومیست این برنامه را به‌عنوان «ترکیبی از بازآوری تورم، مخارج دولت و یک استراتژی رشد طراحی شده برای تکان دادن اقتصاد از حیات معلقی است که برای بیش از دو دهه آن را درگیر کرده است» توصیف کرد.

درک آبنومیکس

آبنومیکس(Abenomics) به سیاست‌های اقتصادی یک سیاستمدار خاص اشاره دارد، به همان شیوه‌ای که ریگانومیکس یا کلینتونومیکس انجام می‌دهد. آبنومیکس به‌عنوان راهی برای تکان دادن اقتصاد ژاپن از دوره رشد حداقلی و کاهش تورم کلی تبلیغ شد. مشکلات اقتصادی ژاپن به دهه 90 برمی‌گردد که به آن دهه گمشده نیز می‌گویند. این دوره‌ای از رکود اقتصادی قابل‌توجه در ژاپن بود که پس از ترکیدن حباب املاک و مستغلات در دهه 1980، و حباب قیمت دارایی ژاپن در اوایل دهه 90 ترکید. دولت ژاپن با ایجاد کسری بودجه هنگفت برای تأمین مالی پروژه‌های عمومی به پیامد‌های اقتصادی پاسخ داد. در سال 1998، پل کروگمن، اقتصاددان، در مقاله‌ای با عنوان «تله ژاپن» استدلال کرد که ژاپن می‌تواند با متعهد شدن به سیاست پولی غیرمسئولانه برای مدتی، انتظارات تورمی را افزایش دهد، در نتیجه نرخ بهره بلندمدت را کاهش دهد و هزینه‌های لازم برای خروج از رکود اقتصادی این کشور را ارتقا دهد.

نکات کلیدی

آبنومیکس مجموعه‌ای از سیاست‌های اقتصادی است که توسط نخست‌وزیر ژاپن، شینزو آبه، هنگامی که برای بار دوم در سال 2012 به قدرت رسید، پیش کشیده و اجرا می‌شود.

آبنومیکس در ابتدا به‌عنوان یک رویکرد سه رکنی برای افزایش عرضه پول، صَرف مخارج دولتی برای تحریک اقتصاد و انجام اصلاحات اقتصادی و نظارتی برای رقابتی‌تر کردن ژاپن در بازار جهانی توصیف شد.

آبنومیکس زمانی که نخست‌وزیر آبه به حکومت ژاپن ادامه می‌دهد، رشد کرده است و اکنون اهدافی برای اشتغال زنان، رشد پایدار، و مفهومی به نام Society 5.0 که هدف آن دیجیتال‌سازی بیشتر ژاپن است را در بر می‌گیرد.

ژاپن برخی توصیه‌های کروگمن را پذیرفت و عرضه پول را در داخل کشور گسترش داد و نرخ‌های بهره را به طور قابل‌ملاحظه‌ای پایین نگه داشت. این امر بهبود اقتصادی را که از سال 2005 آغاز شد، تسهیل کرد، اما در نهایت مانع از کاهش تورم (تورم منفی) نشد.

در ژوئیه 2006، ژاپن با به قدرت رسیدن آبه در اولین دوره نخست‌وزیری خود، به سیاست نرخ صفر خود پایان داد. آبه در سال 2007 به طور ناگهانی از سمت نخست‌وزیری استعفا داد، اما به خدمت در حزب حاکم ادامه داد. اگرچه ژاپن همچنان پایین‌ترین نرخ بهره را در جهان دارد، اما نتوانست جلوی کاهش تورم را بگیرد. این کشور شاهد کاهش بیش از 50 درصدی Nikkei 225 بین پایان سال 2007 و آغاز سال 2009 بود. تا حدی به دلیل ضعف اقتصادی، به نظر می‌رسید ژاپن قادر به رهایی از این بند نیست، بنابراین، حزب آبه، حزب لیبرال دموکرات ژاپن (LDP) قدرت را به حزب دموکرات ژاپن باخت.

آبنومیکس و سه رکن

آبه دومین دوره ریاست‌جمهوری خود را در دسامبر 2012 آغاز کرد. به‌زودی پس از ازسرگیری مسئولیت، او طرح آبنومیکس را برای تقویت اقتصاد راکد ژاپن آغاز کرد. آبه در یک سخنرانی پس از انتخابش اعلام کرد که او و کابینه‌اش «سیاست‌های پولی جسورانه، سیاست‌های مالی انعطاف‌پذیر و استراتژی رشد مشوق سرمایه‌گذاری خصوصی را اجرا خواهند کرد و با این سه رکن به نتایجی دست خواهند یافت».

برنامه آبه شامل سه “رکن” بود. اولین مورد چاپ پول اضافی – بین 60 تریلیون ین تا 70 تریلیون ین – برای جذاب‌تر کردن صادرات ژاپن و ایجاد تورم متوسط – تقریباً 2% بود. رکن دوم، برنامه‌های جدید هزینه‌های دولت برای تحریک تقاضا و مصرف – برای تحریک رشد کوتاه‌مدت، و دستیابی به مازاد بودجه در بلندمدت بود.

رکن سوم آبنومیکس پیچیده‌تر بود: اصلاح مقررات مختلف برای رقابتی‌تر کردن صنایع ژاپن و تشویق سرمایه‌گذاری در بخش خصوصی و سرمایه‌گذابری توسط این بخش. این امر شامل اصلاح حاکمیت شرکتی، کاهش محدودیت‌ها برای استخدام کارکنان خارجی در مناطق ویژه اقتصادی، آسان‌تر کردن اخراج کارگران ناکارآمد برای شرکت‌ها، آزادسازی بخش سلامت و اجرای اقداماتی برای کمک به کارآفرینان داخلی و خارجی بود. قانون پیشنهادی همچنین باهدف بازسازی صنایع تأسیساتی و دارویی و نوسازی بخش کشاورزی انجام شد. مهم‌ترین بخش، شاید، مشارکت ترانس پاسیفیک (TPP) بود که توسط اقتصاددان یوشیزاکی تاتسوهیکو به‌عنوان بالقوه «نقطه اصلی استراتژی احیای اقتصادی آبه» توصیف شد، زیرا ژاپن را از طریق تجارت آزاد رقابتی‌تر می‌کند.

 آیا آبنومیکس اثر کرد؟

مانند تمام سیاست‌های اقتصادی ژاپن از زمان ترکیدن حباب، آبنومیکس در برخی مواقع به‌خوبی عمل کرده و در برخی دیگر متوقف شده است. اهداف تورمی برآورده شده‌اند و نرخ بیکاری ژاپن بیش از 2 درصد کمتر از زمانی است که آبه برای دومین بار به قدرت رسید. به طور مشابه، تولید ناخالص داخلی اسمی افزایش ‌یافته است و سود شرکت‌ها قبل از مالیات و درآمد‌های مالیاتی هر دو افزایش قابل‌توجهی داشته‌اند. بااین‌حال، دوره‌های موفقیت ژاپن در برخی مواقع توسط نیروهای اقتصادی جهانی متوقف شده است و مهم‌ترین مشکل اقتصادی این کشور – جمعیتی که به‌سرعت پیر می‌شود – به طور فزاینده‌ای در صدر قرار گرفته است.