داستان ناگفته مقاوم ترین ارز جهان / کانون بحران چگونه به تکیه گاه ثبات تبدیل شد؟

اقتصادآنلاین- شیما احمدی؛ در حالی که غوغای آن سال در تاریخ حک شده، اما پایان آن غافلگیرکننده است. از اوایل سال ۱۹۹۸، تایلند در رادار جهانی محو شده بود، اما بات ثابت کرده که به طور غیرمعمولی مقاوم است و ارزش خود را در برابر دلار بهتر از هر بازار نوظهور دیگری در جهان و بهتر از همه ارزهای دیگر به جز فرانک سوییس در کشورهای توسعه یافته حفظ کرده است.

در مقابل، در اندونزی، جایی که بحران سال ۱۹۹۸ دیکتاتور سوهارتو را سرنگون کرد، روپیه به ازای هر یک دلار ۱۵ هزار و ۵۰۰ روپیه معامله می‌شود، در حالی که در زمان بحران، روپیه به ازای هر دلار ۲۴۰۰ روپیه معامله می‌شد. بات تایلند نیز در برابر هر دلار ۳۳ بات است که در زمان بحران نیز بات به ازای هر دلار ۲۶ بات بود که این رقم تفاوت چندانی را نشان نمی‌دهد.

با این حال تایلند به ندرت گرانی را احساس می‌کند: یک گردشگر خارجی می‌تواند یک اتاق هتل ۵ ستاره‌ را با کمتر از ۲۰۰ دلار به ازای هر شب و یک شام خوب در پوکت تایلند را با ۳۰ دلار پیدا کند. با وجود بات قوی، تایلند در سطح جهانی رقابتی است؛ کانون بحران به تکیه‌گاهی باثبات و درسی برای دیگر اقتصادهای نوظهور تبدیل شد.

بعد از سال ۱۹۹۸، بسیاری از جوامع نوظهور از نظر مالی محافظه‌کار شدند، به ویژه جوامعی که در جنوب شرق آسیا بیشترین آسیب را دیده بودند. بانک‌های اندونزی از مخفی‌گاه‌های تیره و تار باندبازی به مدل‌هایی با مدیریت خوب تبدیل شدند. فیلیپین و مالزی برای مهار کسری بودجه حرکت کردند. اما در هیچ کجای منطقه، از نظر اقتصادی، هیچ دولتی به اندازه تایلند متعارف (ارتدوکس) نبود که از افراط در هزینه‌ها که می‌تواند خارجی‌ها را فراری دهد و ارز را تضعیف کند، اجتناب کند.

آسیای جنوب شرقی تا سال ۲۰۰۰ در حال بهبود بود. از آن زمان، کسری بودجه دولت تایلند به طور متوسط یک درصد از تولید ناخالص داخلی بود که کمتر از نصف میانگین اقتصادهای نوظهور است. بانک‌ مرکزی این کشور نیز به همین ترتیب محتاطانه عمل کرده و نرخ‌ها را نسبتا بالا نگه داشته و عرضه پول گسترده که ۷ درصد در سال رشد می‌کند، سومین و پایین‌ترین میزان در میان بازارهای نوظهور است.

نتیجه نهایی پایبندی به این اصول، تورم پایین است؛ تورم تایلند به طور متوسط کمی بیش از ۲ درصد است، مانند ایالات متحده، یک شاهکار نادر برای یک کشور در حال ظهور. در میان سایر اقتصادهای نوظهور، تنها چین، تایوان و عربستان سعودی از سال ۱۹۹۸ تورم کمتری نسبت به تایلند داشته‌اند.

قبل از بحران، تایلند نسبت بات به دلار را ثابت نگه می‌داشت که به آن اجازه می‌داد وام زیادی در خارج از کشور بگیرد و کسری حساب جاری بزرگی ایجاد کند. از آنجایی که خارجی‌ها اعتماد خود را به تایلند از دست دادند، دولت مجبور شد که این ثبات را رها کند و به بات اجازه دهد آزادانه شناور شود. این تغییر، سقوط بات را به دنبال داشت، اما این ارز به جبران ضررهای خود ادامه داد و به یکی از کم نوسان‌ترین ارزها تبدیل شد.

درآمد خارجی ثابت کمک کرد و تایلند همچنان یکی از آزاد‌ترین اقتصادهای نوظهور است. تجارت از ۸۰ درصد تولید ناخالص داخلی در سال ۱۹۹۸ به بیش از ۱۱۰ درصد در حال حاضر افزایش یافته است. با این سقوط پیش‌بینی می‌‌شد کسری‌های خارجی جای خود را به مازاد عرضه بدهد، زیرا تایلند بر اساس نقاط قوت خود در صنعت گردشگری و تولید که یک چهارم تولید ناخالص داخلی را تولید می‌کند، ساخته شد.

در طول بحران، در یک بزرگراه چهار خطه جدید خارج از بانکوک کارخانه‌هایی را می‌ببینید که بر روی تپه‌های سبز رنگ پاگودای ساحل شرقی بالا آمده‌اند. این پایگاه تولیدی همچنان به رشد خود ادامه می‌دهد، به عنوان مثال این کارخانه اخیراً از ساخت خودروها به ساخت قطعات خودروهای الکتریکی تبدیل شده و سرمایه‌گذاری‌های خارجی سنگینی را جذب می‌کند.

در همین حال، نقاط توریستی اطراف پوکت و کوه سامویی در کنار تهاجم‌های جدید به خدمات پزشکی و سلامتی گسترش می‌یابد. از زمان بحران، سهم گردشگری بیش از دو برابر شده و به ۱۲ درصد تولید ناخالص داخلی رسیده و به یک منبع غیرعادی بزرگ ارز خارجی تبدیل شده است. بیشتر کشورهایی که دارای بخش های توریستی بزرگ هستند، جزایر کوچکی هستند.

تایلند همچنین دارای معایبی است، از جمله بدهی‌های سنگین‌تر خانوارها و پیری سریع‌تر جمعیت نسبت به بسیاری از همتایان خود. با این وجود، درآمد سرانه آن بیش از دو برابر شده و به نزدیک به ۸ هزار دلار رسیده که از ۳ هزار دلار قبل از بحران افزایش یافته است.

علاوه بر این، تایلند با وجود تحولات سیاسی مداوم، از جمله چهار قانون اساسی جدید در ۲۵ سال گذشته، به ثبات مالی دست یافته است، با غلبه بر چالش‌هایی که فرانک سوئیس هرگز با آن مواجه نشده بود، بات تایلند بر ادعای نامحتمل خود مبنی بر مقاوم‌پذیرترین ارز جهان  و یک مطالعه موردی موفق از اقتصاد متعارف، صحه گذاشته است.