چرا وقتی می نشینم، زانوهایم خشک می شود؟ + علل و درمان

دلیل مهم خشکی زانو پس از مدتی نشستن

به گزارش اقتصاد آنلاین،  علل مختلفی برای خشکی و سفتی مفصل زانو وجود دارد، اما به طور کلی دو دسته‌اند: سفتی زانوی ناشی از آسیب و ناشی از یک عارضه پزشکی.

زانو یکی از مهم‌ترین مفاصل بدن انسان را تشکیل می‌دهد. مفصل زانو از اجزاء متعددی شامل لیگامان‌ها، تاندون‌ها، استخوان‌ها، غضروف و غیره تشکیل شده است. آسیب‌دیدگی زانو می‌تواند باعث ناتوانی شدید شخص شود و فعالیت‌های روزمره او را تحت تأثیر قرار دهد.

آسیب‌دیدگی زانو می‌تواند برای هر فردی از قبیل ورزشکاران، نوجوانان و سالخوردگان اتفاق بیفتد. علت‌های مختلفی برای آسیب‌دیدگی زانو وجود دارد که در نتیجه آن‌ها، احساس سوزش و گر گرفتن زانو ایجاد می‌شود. بهبودی این آسیب‌دیدگی‌ها هم به نوع و شدت آن و هم به اقداماتی که در جهت توانبخشی و درمان زانوی آسیب‌دیده خود انجام می‌دهید، بستگی دارد.

اگر در طول پیاده‌روی و یا بلافاصله پس از بیدار شدن از خواب و یا حتی هنگام نشستن، احساس سفتی در زانوی خود دارید و می‌خواهید در کوتاه‌ترین زمان از درد و سفتی زانوی خود رهایی یابید، هر چه زودتر برای دریافت درمان در کلینیک تخصصی دردهای ستون فقرات و مفاصل اقدام نمایید. 

علت‌ها و عوامل خشکی و سفتی زانو

1- تجمع مایع مفصلی:هنگامی که زانو آسیب می‌بیند، اغلب یک مایع اضافی در داخل مفصل تجمع می‌یابد. مقدار ورم زانو به شدت آسیب بستگی دارد. تجمع مایع اضافی در مفصل زانو می‌تواند منجر به سفتی زانو شود. زیرا اشغال شدن فضای مفصل، جنبش و حرکت زانو را محدود می‌کند.

2- تغییر بیومکانیک زانو:اگر یکی از ساختارهای زانو آسیب دیده باشد، می‌تواند کیفیت حرکت زانو را تغییر دهد. هر گونه آسیب می‌تواند حرکت و جنبش زانو را تحت تاثیر قرار داده، تحرک مفصل را محدود سازد و نهایتاً منجر به سفتی زانو گردد.

3- درد: دردناک بودن زانو نیز می‌تواند مانع حرکت زانو و منجر به سفت شدن آن شود. این یک واکنش طبیعی است. اگر عدم تحرک به دلیل درد ادامه یابد، عضلات و مفاصل خشک می‌شود، این وضعیت در بلند مدت می‌تواند منجر به سفتی مزمن زانو گردد.

خشکی و سفتی زانو پس از آسیب

1- آسیب مینیسک: صدمه دیدن و پارگی مینیسک زانو غضروف خاصی که مفصل زانو را در یک خط صاف نگه می‌دارد، می‌تواند با جلوگیری از حرکت نرم زانو، موجب سفتی آن شود. همچنین گاهی اوقات یک قطعه از غضروف‌ آسیب دیده (مینیسک) می‌تواند در مفصل گیر کرده، موجب محدود شدن جنبش و یا اصطلاحاً قفل شدن زانو گردد.

2- رگ به رگ شدن خفیف و کشیدگی رباط نیز می‌تواند موجب سفتی زانو شود. این وضعیت ممکن است تا حدودی به دلیل مقداری تورم در مفصل باشد، یا به دلیل کاهش ثبات مفصل که کیفیت حرکت و جنبش زانو را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

3- شکستگی: ترک یا شکستگی در استخوان نیز می‌تواند با ایجاد درد، بی‌ثباتی و بی‌نظمی چیدمان زانو، موجب سفتی زانو شود.

4- آسیب رباط: آسیب به رباط مانند آسیب رباط صلیبی قدامی و خلفی اغلب باعث خونریزی داخل مفصل می‌گردد. بروز تورم معمولاً بلافاصله و شدید است و منجر به محدود کردن جنبش زانو می‌شود.

5- فیبروز مفصلی: این یک بیماری نادر است که می‌تواند پس از آسیب یا عمل جراحی رخ دهد. در این بیماری، چسبندگی بافت اسکار اضافی تولید شده در بدن (پس از آسیب یا یک جراحت) باعث محدودیت جنبش زانو و دردناکی آن می‌شود.

6- التهاب تاندون: التهاب یا تخریب تاندون می‌تواند به علت ضعف و ناکارآمدی، بر کشش مفصل تأثیر بگذارد و حرکت طبیعی آن را محدود سازد.

7- عوارض پس از ورزش: عضلاتی که تحت فعالیت و فشار بیش از حد هستند، ضعیف شده و موجب احساس سفتی پا می‌شود.

سفتی زانو به دلیل عوارض پزشکی

تعدادی از عوارض باعث التهاب در زانو و نهایتاً سفتی زانو می‌شوند. متداول‌ترین آنها عبارتند از:

1- التهاب مفاصل: این بیماری می‌تواند منجر به آسیب غضروف و استخوان و نهایتاً سفتی زانو شود.

 2- آرتروز: این عارضه که به عنوان آرتریت فرسودگی و پارگی نیز شناخته می‌شود، باعث فروپاشی غضروف و استخوان می‌شود. از علائم ساییدگی زانو، این است که سطوح صاف و فضای بین استخوان در مفصل زانو کاهش یافته و باعث سفتی زانو می‌شود.

 3- بورسیت: این عارضه زمانی رخ می‌دهد که یکی از بورس‌های زانو (کیسه کوچک پر از مایع که در فضای بین استخوان و تاندون قرار دارد) متورم می‌شود. این کیسه‌ها به دلیل اصطکاک بیش از حد و یا یک ضربه ناگهانی ملتهب می‌شوند. آن‌ها معمولاً مانند یک توده نرم و آبکی، کمی شبیه به یک پرتقال کوچک هستند که اغلب در جلو یا پشت زانو قرار دارند.

 4- نقرس: این بیماری یک نوع آرتریت‌ التهابی ناشی از تجمع اسید اوریک به شکل کریستال است که اغلب در زانو یا پا بروز می‌کند. علائم این بیماری شامل سفتی زانو است که به سرعت در عرض چند ساعت رخ می‌دهد.

علل نادر سفتی زانو

چند علت نادر اما بسیار جدی سفتی زانو عبارتند از:

1- تومور: رشد یک زائده غیر طبیعی در استخوان است.

2- عفونت: مانند استئومیلیت (عفونت استخوان) یا آرتریت سپتیک (عفونت مفصلی).

تشخیص علت زانو درد

بهترین راه برای تشخیص دقیق درد زانو و بی حرکتی مفصل زانو ، مراجعه به پزشک متخصص است. اما برای یافتن علت مشکل خود، می‌توانید موارد زیر را نیز بررسی کنید:

• علائم خاص: علائم اصلی که مرتبط با درد هستند، به عنوان مثال صدای ترق تروق، قفل کردن زانو.
• محل درد: قسمتی از زانو که دقیقاً در آنجا درد را احساس می‌کنید. به عنوان مثال، قسمت داخلی یا بیرونی زانو.
• مکانیسم آسیب: اینکه چگونه درد آغاز شده است، به عنوان مثال، به صورت پیچش ناگهانی و یا شروع تدریجی.

علائم خاص

یکی از مهم‌ترین بخش‌های تشخیص درد زانو توجه به علائم خاص همراه با درد زانو است. این علائم، مؤلفه‌های تعیین کننده در تشخیص درد زانو هستند.

درد به هنگام نشستن برای مدت طولانی

علائم تشخیصی درد زانو مانند درد به هنگام نشستن برای مدت طولانی، به یافتن علت درد زانوی شما کمک می‌کند.

علت درد زانو فقط فعالیت‌های تشدید کننده درد زانو نیست. برخی از عوارض، با عدم فعالیت طولانی مدت بدتر می‌شوند. (به عنوان مثال، نشستن کارمندان دفتری برای مدت طولانی). درد زانو ممکن است زمانی شروع شود که شما نشسته‌اید و یا تازه از خواب برخاسته‌اید. شایع‌ترین علت درد زانو عبارتند از:

درد زانوی دوندگان: این مشکل مربوط به نحوه حرکت زانو است که باعث درد و سفتی در جلوی زانو می‌شود.

سفتی زانو

سفتی زانو ممکن است ناشی از آسیب یا یک عارضه پزشکی باشد که به طور ناگهانی و یا به تدریج رخ می‌دهد و اغلب دارای نوسان است. سفتی زانو در هنگام بیدار شدن از خواب که با حرکت و راه رفتن برطرف می‌شود، یک ویژگی کلاسیک آرتروز زانو است که در افراد بالای 50 سال، شایع‌تر است.

درمان خشکی و سفتی

انتخاب بهترین درمان خشکی و سفتی زانو به علت آن بستگی دارد، اما احتمالاً شامل برخی یا همه موارد زیر است:

اصول سه‌گانه درمان

در مراحل اولیه سفتی زانو، اصول زیر به بیمار کمک می‌کند:

محافظت– مفصل زانو باید از آسیب بیشتر حفظ شود. (به عنوان مثال، با استفاده از بریس).

استراحت– از فعالیت‌های شدید باید اجتناب شود، اما برای جلوگیری از خشکی و گرفتگی، پا باید گاهی به آرامی حرکت داده شود.

اعمال یخ – استفاده منظم از یخ می‌تواند به کاهش تورم و در نتیجه کاهش خشکی و سفتی زانو کمک کند.

پانسمان فشاری- بانداژ خاصی مانند tubigrip به حمایت از زانو و کاهش تورم آن کمک می‌کند.

ارتفاع دادن پا– بالا نگه داشتن پا به طور منظم کمک می‌کند که مایع اضافی تجمع یافته در مفصل، تخلیه شود.

دارو درمانی

داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی: داروهای NSAIDS برای کمک به تسکین درد و التهاب زانو و جراحات تجویز می‌شوند.

داروهای ضد درد زانو:

داروهای ضد درد یا مسکن، بخش مهمی از درمان خشکی مفصل زانو و بسیاری از مشکلات زانو هستند.

مسکن‌ها (ضد درد): بر خلاف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی یا NSAIDS، که هم درد و هم التهاب را هدف قرار می‌دهند، داروهای مسکن صرفاً برای تسکین درد طراحی شده‌اند.

داروهای کورتیکواستروئید: این داروها که شبیه به هورمون کورتیزون ساخته شده توسط بدن هستند، تاثیر فوری دارند و برای کنترل التهاب استفاده می‌شوند.

تزریق استروئید: این عمل گاهی اوقات به طور مستقیم بر مفصل زانو به خصوص اگر دردناک باشد، انجام می‌شود.

بریس زانو

بریس یک زانوبند محافظ است که برای حفاظت از زانوی دردناک و یا زخمی استفاده می‌شود. برخی از افراد برای جلوگیری از آسیب زانو در ورزش، از آنها استفاده می‌کنند. بریس‌ها از ترکیبی از فلز، فوم، پلاستیک، مواد الاستیک و تسمه ساخته شده‌اند و در اندازه، رنگ و طرح‌های متعددی موجودند.

تمرینات ورزشی

تمرینات کششی، حرکتی و تقویت کننده برای ماهیچه‌های پا به بهبود انعطاف‌پذیری، قدرت و ثبات زانو کمک می‌کند و تا حد زیادی می‌تواند منجر به کاهش علائم و نشانه‌های خشکی و سفتی زانو گردد.

تمرینات انقباض عضلات چهار سر ران

موقعیت شروع: به پشت دراز کشیده یا بنشینید. پا و زانوی خود را صاف کنید.

حرکت: عضلات جلوی ران را با فشار دادن زانوی خود منقبض کنید. شما باید در عضلات ران خود احساس انقباض و گرفتگی کنید.

کمان کوتاه

موقعیت شروع: در حالی که صاف به پشت خود دراز کشیده و یا نشسته‌اید، پای خود را روی یک سطح صاف مانند یک تخت قرار دهید. یک حوله لوله شده را در زیر زانوی خود بگذارید.

حرکت: انگشتان پا را به سمت خود بکشید و عضلات ران خود را منقبض کنید. به آرامی پاهای خود را از تخت بلند کنید تا جایی که زانوی شما صاف باشد.

بالا بردن پای صاف

موقعیت شروع: به پشت خود دراز بکشید. پا و زانوی خود را صاف کنید.

حرکت: انگشتان پای را به سمت خود بکشید و عضله جلوی ران را منقبض و سفت کنید، زانوی خود را درحالت صاف قفل کنید. پای خود را تا حدود 15 سانتی‌متر از تخت بلند کنید.

کمان بلند

موقعیت شروع: با زانوی خمیده روی یک صندلی محکم نشسته و پای خود را بر روی زمین قرار دهید.

حرکت: پای خود را بالا برده و زانو خود را تا آنجا که ممکن است، صاف کنید. برای 3-5 ثانیه نگه دارید و سپس به آرامی پایین‌تر بیاورید. سپس زانوی خود را تا آنجا که می‌توانید به عقب خم کنید.

بلند کردن زانو بر صندلی

موقعیت شروع: بر صندلی نشسته و پاهای خود را روی زمین قرار دهید.

حرکت: پاهای خود را به نوبت بالا و پایین ببرید. زانو و پای خود را به پایین و بالا حرکت دهید.

لگد به عقب (کیک بک)

موقعیت شروع: صاف بایستید و چیزی مانند صندلی یا میز را محکم بگیرید.

حرکت: با خم کردن زانو، پای خود را تا آنجا که می‌توانید به سمت باسن خود بالا ببرید.

بلند کردن پاشنه

موقعیت شروع: در حالی که پای خود را کمی از هم فاصله داده‌اید، بایستید و وزن خود را به طور مساوی بر پاهای خود قرار دهید. به یک شیء محکم برای تعادل خود بچسبید. (مثلاً دیوار).

حرکت: بر روی انگشتان پا بایستید و پاشنه خود را تا جایی که امکان‌پذیر است، بلند کنید. بدن خود را صاف نگه دارید.

نیمه ایستاده

موقعیت شروع: در صندلی محکم بنشینید و پاها را بر روی زمین قرار دهید.

حرکت: به سمت جلو خم شوید، باسن خود را بلند کنید، صاف ایستاده و دوباره بنشینید.