بررسی وضعیت گردشگری شهرهای یزد و قشم
کشور ایران دارای پتانسیل‌های فوق‌العاده‌ای در صنعت گردشگری است اما به دلایل بین‌المللی، سیاسی و فرهنگی این پتانسیل‌ها بالقوه مانده و استفاده نشده است.
در طول سال، گردشگران داخلی و خارجی بسیاری به شهرهای ایران ازجمله یزد و قشم سفر می‌کنند. اما در مواقعی نیز صنعت گردشگری و رزرو هتل های یزد و قشم دچار رکود می‌شوند. در ادامه این مطلب، وضعیت گردشگری قشم و شهر یزد را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
بررسی وضعیت گردشگری یزد
شهر یزد به دلیل تنوع زیاد در میراث فرهنگی، منابع طبیعی و جاذبه‌های گردشگری با ارزش، از شهرهای مهم در ایران و جهان است که گردشگران بسیاری را به خود جذب می‌کند. یزد علاوه بر شرایط جغرافیایی و تاریخی مناسب، از مساجد، بازارها، تپه‌های باستانی و خانه‌های تاریخی با معماری ایرانی، برخوردار است. همین‌طور صنایع دستی منحصر به فرد و صدها جاذبه‌ی تاریخی، فرهنگی و طبیعی دیگر دارد اما هنوز حلقه‌های صنعت گردشگری در این شهر کامل نشده است.
شهر یزد در بخش ایجاد اماکن اقامتی، توفیقات چشمگیری در سال‌های اخیر به‌دست آورده است، اما هنوز در برنامه‌ریزی‌های هدفدار برای توسعه صنعت گردشگری، با مشکلات متعددی مواجه است. در جهت رفع این مسائل، برخورداری از یک سیاست معین و باثبات در جهت جذب گردشگران، ضروری می‌باشد.
صنعت گردشگری بیش از هر صنعت دیگری، موجب رشد سرمایه و انتقال پول و ارز می‌شود. همچنین درآمدهای جهانگردی بسیار بیشتر از تولید ناخالص ملی و صادرات جهانی می‌باشد. بنابراین وجود مدیریت یکپارچه در صنعت گردشگری، امری بسیار مهم و ضروری است.
نقاط قوت صنعت گردشگری یزد
- برخورداری از آثار تاریخی و میراث فرهنگی غنی
- قرار داشتن در مسیر جاده ابریشم
- مهیا بودن حمل و نقل ریلی و هوایی
- تعداد و تنوع زیاد جاذبه‌های گردشگری
- موقعیت خوب جغرافیایی و قرار گرفتن در مرکز کشور
- داشتن آداب و رسوم و فرهنگ مهمان نوازی مردم یزد
- برخورداری از امنیت کامل
- وضعیت روبه رشد ورود گردشگران
- وجود صنایع دستی، محصولات و فرآورده‌های محلی
- وجود بازارهای قدیمی و تاریخی در مرکز شهر
- داشتن خدمات زیربنایی لازم
- موقعیت سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی در جهت استفاده از منابع طبیعی و انسانی
نقاط ضعف صنعت گردشگری یزد
- نبود برنامه‌ریزی مناسب و سرمایه‌گذاری‌های دولتی
- عدم وجود اطلاعات لازم و به‌روز در رابطه با منابع گردشگری
- ناکافی بودن امکانات و تجهیزات اقامتی و رفاهی در هتل‌ها، مهمان‌پذیرها و کمپ‌های اقامتی
- کمبود نیروهای متخصص و آموزش دیده در صنعت گردشگری
- تعداد بسیار کم هتل‌های 5ستاره و لوکس در شهر یزد
- قدیمی بودن هتل‌های موجود
- ظرفیت محدود تاسیسات و تجهیزات تفریحی و ورزشی
- عدم رعایت استانداردهای بین‌المللی
- شرایط آب و هوایی بسیار گرم و خشک
- ضعیف بودن تبلیغات محیطی
- نامناسب بودن زیرساخت‌های محیطی و زیربنایی
- عدم تسهیلات ارزی کافی
- ضعف اطلاع‌رسانی و داده‌های آماری هتل‌ها
در مقایسه با شهرهای دیگر کشور، شهر یزد دارای سابقه زیرساختی نسبتاً خوب و توسعه یافته‌ای در زمینه‌های برق، مخابرات، بهداشت، امنیت و مدیریت است اما متاسفانه در زمینه آب بسیار دچار مشکل است.
بررسی صنعت گردشگری یزد از بعد اقتصادی
صنعت گردشگری با داشتن اهداف اقتصادی مانند ایجاد درآمد، کمک به رشد وضعیت اشتغال و ایجاد شرایط بهتر در توزیع درآمد، از جایگاه مهم و خاصی برخوردار است. رشد و توسعه صنعت گردشگری در شهر یزد که جزء شهرهای مهم و ممتاز کشور از لحاظ جاذبه‌های متنوع و زیاد گردشگری می‌باشد، نیاز به شناخت علمی ویژگی‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در این صنعت بسیار مشهود است .
جدا از جنبه‌های فرهنگی و اجتماعی آن، از بعد اقتصادی نیز براساس آمارهای سازمان جهانی گردشگری، محوریت قرار دادن این صنعت در اکثر کشورهای دنیا، بیشتر از نظر درآمدی و اثرات آن بر رشد و توسعه اقتصاد ملی و منطقه‌ای تأکید شده است .
توسعه و وسعت صنعت گردشگری علاوه بر ایجاد رشته فعالیت‌های جدید، زمینه برای فعال شدن سایر بخش‌های اقتصادی را نیز فراهم می‌آورد و در برقراری موازنه ارزی بسیار تأثیرگذار است.
رشد صنعت گردشگری با عملکرد ملی و منطقه‌ای به‌عنوان یک پتانسیل جدید، در راستای توسعه پایدار، نقش بسیار تعیین‌کننده‌ای دارد. با برنامه‌ریزی، نظارت و حمایت دولت در این بخش از برنامه‌های توسعه به رشد اقتصادی، اشتغال و درآمدهای ارزی کشور کمک بزرگی خواهد شد.
شهر یزد با جاذبه‌های متنوع گردشگری نه تنها از بعد گردشگری داخلی بلکه از نظر گردشگران خارجی نیز به علت برخورداری از بافت اکولوژیکی و ساخت و ساز معماری با خشت‌های خام در دنیا مطرح است.
راهکارهای توسعه صنعت گردشگری یزد
- بهبود و گسترش روابط با کشورهای مختلف دنیا به‌خصوص کشورهای اسلامی و اروپای غربی
- تعیین و تبیین جایگاه واقعی صنعت گردشگری در رشد اقتصاد ملی و حمایت همه جانبه دولت در راستای رشد و توسعه صنعت گردشگری شهر یزد
- ایجاد وحدت و هماهنگی در برنامه‌ریزی و سیاست گذاری بخش گردشگری
- تبلیغات وسیع در زمینه جاذبه‌های فرهنگی، سیاحتی و زیارتی کشور در سطح بین الملل
- اعطای تسهیلات و حمایت‌های جدی برای حضور فعال بخش خصوصی در صنعت گردشگری
- رفع موانع مشارکت بخش خصوصی در جهت استفاده و کاربردی کردن اماکن تاریخی و منازل قدیمی برای تبدیل به هتل‌های سنتی
- توسعه اقامتگاه‌های بومگردی و هتل‌های یزد برای سلایق و بودجه‌های مختلف
- حمایت و اعطای معافیت‌های مناسب در جهت تشویق سرمایه‌گذاران خصوصی و جذب آنها در بخش‌هایی مانند ساخت هتل و تقویت حمل و نقل
- تخصیص بودجه کافی به صنعت گردشگری شهر یزد
- تعریف واضح و آشکار از مسئولیت‌های سازمانی در بخش گردشگری
- هماهنگ سازی نهادهای متولی با تغییرات مستمر در زمینه فنآوری
- ایجاد چارچوب قانونی، برای اطمینان از هماهنگی‌های لازم
- حمایت مالی برای تکمیل و بهره برداری از طرح‌های نیمه تمام بخش بخصوصی
- استفاده مناسب از تمام منابع و پتانسیل‌های گردشگری جهت دستیابی به نتایج موردنظر
- ساختارهای سازمانی و قوانین و مقررات یکپارچه مدیریتی در شهر یزد و مناطق اطراف آن
- استفاده از ارزش‌ها و دیدگاه‌های عمومی در مسیر تصمیم‌گیری
- کارآمد نمودن صنایع دستی و توزیع محصولات گردشگری
- افزایش اطلاعات عمومی و آموزشی برای آگاهی گردشگران و مردم شهر یزد
بررسی وضعیت گردشگری قشم
جزیره قشم به خاطر داشتن ظرفیت‌های بالای گردشگری، باید از راهبردهای مناسبی در جهت جذب گردشگر و رزرو هتل قشم استفاده شود تا از مزایا و فواید اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در صنعت گردشگری بهره‌مند شود. جزیره قشم با مساحتی حدود 1500 کیلومترمربع در قسمت شمالی تنگه هرمز قرار دارد که با سه جزیره هنگام، لارک و هرمز، شهر قشم را در استان هرمزگان تشکیل داده است.
آنچه در ابتدا برای بررسی وضعیت گردشگری یزد عنوان کردیم، باید در مورد وضعیت گردشگری جزیره قشم نیز به مرور مهم‌ترین نقاط ضعف و قوت صنعت گردشگری بپردازیم و در ادامه، راهکارهایی مناسب در جهت توسعه صنعت گردشگری این شهر را ارائه دهیم.
نقاط قوت صنعت گردشگری قشم
- وجود فرهنگ غنی و آداب و رسوم ویژه مردم قشم
- احساس غرور و افتخار مردم به فرهنگ بومی خود
- رایگان بودن هزینه‌های بازدید اکثر جاذبه‌های گردشگری
- دارا بودن موقعیت جغرافیایی ویژه به‌عنوان یک منطقه استراتژیک در کل خاورمیانه و آسیا
- وجود میراث فرهنگی بسیار غنی و آثار تاریخی به جامانده از دوره مادها، ساسانیان و صفویان در این جزیره
- داشتن جاذبه‌های طبیعی ازجمله جنگل‌های حرا، ژئو گردشگری، سواحل زیبا، گونه‌های خاص گیاهی و جانوری
- اکوسیستم‌های ویژه جانوری و گیاهی منطقه
- دارا بودن حمل و نقل دریایی و هوایی
نقاط ضعف صنعت گردشگری قشم
- کافی نبودن امکانات رفاهی و اطلاعات کافی در سایت‌های گردشگری
- ریختن زباله‌ها و نبود سیستم مناسب برای دفع فاضلاب
- عدم تبلیغات کافی و اصولی
- شرایط آب و هوایی گرم و طاقت فرسا
- نبود آگاهی عمومی نسبت به پتانسیل‌های جزیره قشم
- عدم تسهیل در ناوگان حمل و نقل جزیره قشم و فرسوده بودن ناوگان حمل و نقل عمومی
- نا آشنایی با حوزه دیجیتال و فنآوری در صنعت گردشگری
راهکارهای توسعه صنعت گردشگری قشم
همواره با تقویت نقاط قوت و همچنین بهبود و رفع نقاط ضعف در وضعیت گردشگری هر مقصدی و همین‌طور وضعیت گردشگری جزیره قشم، می‌توان شاهد پیشرفت تدریجی و رشد گردشگری در این منطقه شد. با توجه به مواردی که ذکر شد به‌نظر می‌رسد مهم‌ترین عواملی که در بهبود وضعیت گردشگری قشم می‌توانند تاثیرگذار باشند شامل این موارد می‌شوند.
- حفظ و نگهدای از بناهای تاریخی و مذهبی
- ایجاد زمینه مناسب برای سرمایه‌گذاری دولتی و بخش خصوصی در جزیره قشم
- تبلیغات گسترده در جهت معرفی جاذبه‌های گردشگری جزیره قشم در سطح بین‌المللی
- بازنگری و توسعه نهادها و سازمان‌های مرتبط در صنعت گردشگری شهر قشم
- جلوگیری از آلوده شدن منابع آبی و خاکی
- ایجاد مراکز بهداشتی درمانی در سطح منطقه
- تنوع و بالا بردن امکانات، خدمات و فعالیت‌های توریستی
- بکارگیری نیروهای متخصص و با تجربه به منظور ایجاد تشکل‌های تعاونی مردمی و همچنین ترویج و آموزش گردشگری از طریق جلسات و نشست‌های مختلف با مردم بومی منطقه
- استفاده از پتانسیل بالای جزیره قشم در جهت فقرزدایی و اشتغال‌زایی در سطح منطقه و نگاه اقتصادی به نقش توریسم در جزیره قشم
سخن پایانی
در این مطلب به مرور مهم‌ترین نکات مربوط به بررسی وضعیت گردشگری یزد و بررسی وضعیت گردشگری قشم پرداختیم و مواردی از مهم‌ترین راهکارهایی که می‌توان از طریق اجرای آنها، شاهد تغییرات مثبت و پیشرفت تدریجی در حوزه گردشگری این دو شهر باشد را ارائه نمودیم.
البته بررسی و تحلیل وضعیت گردشگری فقط به نقاط ضعف و قوت یک منطقه ختم نمی‌شود و عوامل بسیار مهم دیگری که شامل فرصت‌ها و تهدیدها در صنعت گردشگری هستند باید مورد بررسی قرار گیرد تا بتوان راهکارهای اصولی و اجرایی‌تری را پیشنهاد داد.
این مطلب رپرتاژ آگهی می باشد و توسط تحریریه اقتصاد آنلاین تهیه نشده است.
