فراز و نشیب های پرونده احیای برجام
اگرچه حمایت های حیاتی از احیای برجام در یک سال گذشته ادامه یافته اما به نظر نمی رسد که این توافق در کوتاه مدت قابل احیا باشد. من فکر می کنم اروپایی ها و احتمالاً دولت بایدن نیز ترجیح می دهند آن را اسماً در حال احیا بدانند تا اینکه به کلی از آن قطع امید کنند.
اگرچه بحث در رابطه با برجام این روزها زیاد است اما من نمیتوانم در اظهارنظر در رابطه با آن مطمئن باشم، زیرا از بحثها در بالاترین سطح در واشنگتن یا تهران آگاه نیستم، اما مطمئناً به نظر میرسد که برجام به این زودیها احیا نمیشود. من فکر میکنم اروپاییها و احتمالاً دولت بایدن نیز ترجیح میدهند این توافق را اسماً در حال احیا بشمارند تا اینکه اعلام کنند مرده است، اما زمانی فرا خواهد رسید که احیای این توافق هم برای غرب و هم برای ایران بیمعنی خواهد بود.
اگرچه بر اساس گزارشها، این معامله در نزدیکی توافق قرار داشت، اما مساله خروج نام سپاه از لیست گروههای تروریستی و شاید چند نکته دیگر، ما را به آنچه (در غرب) به بهترین نحو توصیف میشود یعنی بهعنوان تقابل مکزیکی بین ایالات متحده و آمریکا رسانده است. ایران و هیچ یک از طرفین نمیخواهند یا نمیتوانند از موضع خود عقب نشینی کند. برای ایران مساله FTO مشکل بزرگى است.
باید به این نکته اشاره کنم که جدای از غرور یک سازمان نظامی که تا حد زیادی مسئول شکست داعش بوده است، نگه داشتن این سازمان در فهرست FTO، هر شرکت خارجی را از سرمایه گذاری در ایران منصرف میکند حتی از مواردی که برجام مخصوصاً برای ایجاد آنها طراحی شده است.
در عین حال برای ایالات متحده آمریکا، این یک نقش نمادین است، اما با برگزاری انتخابات میان دوره در ماه نوامبر و در شرایطی که دموکراتها در خطر از دست دادن یک یا هر دو مجلس کنگره هستند، در واقع این واگذاری کرسیها به جمهوری خواهان یک نقطه برای تحقیر دولت میدهد.
در این میان برای احیای این توافق برخی از کشورهای حاشیه خلیج فارس هم ارتباطاتی را با ایران آغاز کردهاند، اما در مورد عمان یا قطر یا سایر واسطهها، نمیتوان با اطمینان گفت که چه کاری از دست آنها ساخته است تا برای آرام کردن ایران یا متقاعد کردن ایالات متحده انجام دهند.
به نظر میرسد این شایعه مبنی بر اینکه پیشنهادی مبنی بر لغو FTO پس از بازگشت به برجام مطرح شده، به جایی نرسیده است. بنابراین در مجموع، میتوان گفت که بازگشت به برجام قریبالوقوع به نظر نمیرسد و با جنگ اوکراین، شک دارم که روسها هم اکنون بهشدت مشتاق احیای آن باشند.
* روزنامه نگار ایرانی - آمریکایی