چشم انداز قیمت نفت در انتهای سال ۲۰۲۲
تهاجم روسیه به اوکراین پیش از بروز علائم بر بازار گندم و غلات، تاثیر خود را در بازار نفت به نمایش گذاشت. روسیه که به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان نفت شناخته میشود، با تحریمهای بینالمللی و تعلل خریداران در دریافت محمولههای نفتی مواجه شد و همین اولین اثرات را بر قیمت نفت بر جای گذاشت و روند صعودی قیمت را رقم زد.
به گزارش اقتصاد آنلاین شرکت سولوشن در گزارشی به چشم انداز بازار نفت در سال ۲۰۲۲ پرداخته است که در آن آمده است: پیش از آغاز جنگ اوکراین، عوامل متعددی در سمت عرضه محرک افزایش قیمت بودند، به طوری که پیش بینی مؤسسات بین المللی از میانگین قیمت ۸۰ دلاری نفت برنت در سال ۲۰۲۲ حکایت داشت؛ عواملی همچون عدم سرمایه گذاری کافی در دوران کرونا، تداوم تحریم ایران و ونزوئلا، تصمیمات اوپک و اوپک پلاس و کاهش ذخایر نفت خام. اما جنگ اوکراین موجب شد تا جهش شدیدی در قیمتها ایجاد شود.
بر این اساس قیمتهای آتی نفت به نوعی انتظار فعالان بازار را نسبت به آینده قیمت نشان میدهد. در هفتههای اول شروع جنگ (اواخر فوریه ۲۰۲۲) پیش بینی تحلیلگران بیانگر موقتی بودن جنگ و اختلالات ناشی از آن بود. اما به تدریج چشم اندازها تیرهتر شد و ماه به ماه به میانگین قیمت افزوده شد، به طوری که در روزهای اخیر قراردادهای آتی باقیمانده تا پایان سال با میانگین ۱۰۵ دلار معامله میشود.
معمای کاهش یا افزایش صادرات روسیه به اروپا
اگرچه بررسی روند صادرات نفت خام و فرآوردههای روسیه، طی ماههای اخیر، کاهش محسوسی را نشان نمیدهد، اما بررسی مقاصد صادراتی حاکی از کاهش صادرات به اروپا طی دو ماه اخیر از ۴.۹ میلیون بشکه در روز به حدود ۴ میلیون بشکه در روز است.
با وجود کاهش واردات نفت خام روسیه، اما به دلیل محدودیت شدید در بازار فرآوردهها، نه تنها تغییر خاصی در واردات فرآورده به اروپا رخ نداده بلکه به طور مثال واردات گازوئیل از روسیه در سه ماهه منتهی به آپریل حدود ۱۰۰ هزار بشکه بیشتر از میانگین سه ماهه قبل از آن بوده است.
چین و هند؛ مقصد همیشگی نفتهای تحریمی – تخفیفی!
روند مجموع واردات نفت خام چین از روسیه، تغییری در حد ۱۰۰ هزار بشکه نشان میدهد، اما موضوع مهمتر افزایش صادرات دریایی روسیه به چین (با وجود مسیر طولانی) و در مقابل ثبات نسبی صادرات از طریق خط لوله ESPO اسپو بوده است.
دیگر بازار بزرگ آسیایی یعنی هند نیز واردات نفت تخفیف دار از روسیه را غنیمت شمرده و در حالی که وارداتی در حدود ۳۰ هزار بشکه از روسیه را در سال ۲۰۲۱ ثبت کرده بود، در ماه آپریل ۲۰۲۲ به طور متوسط روزانه حدود ۶۰۰ هزار بشکه نفت از روسیه وارد کرده است.
اگرچه انتقال آسان نفت خام موجب شده تا روسیه بتواند نفت خام خود را به جای اروپا به آسیا صادر کند، اما باید توجه داشت که هزینه و زمان حمل دریایی به آسیا بسیار سنگینتر خواهد بود. هر سفر دریایی یک تانکر از بنادر روسیه تا اروپا به طور میانگین یک هفته و تا بنادر هندی حدود یک ماه و تا چین حدود ۵۰ روز به طول میانجامد!
چشم انداز قیمت نفت در سال ۲۰۲۲
در صورت «اختلال» در صادرات نفت خام روسیه به میزان ۱.۶ میلیون بشکه در روز پیش بینی میشود میانگین قیمت نفت برنت در سال ۲۰۲۲ به طور میانگین ۱۰۵ دلار و در سال ۲۰۲۳ در سطح ۱۰۰ دلاری باشد.
در صورت اختلال ۴ میلیون بشکهای در صادرات نفت خام روسیه، قیمت نفت تا ۱۵۰ دلار نیز پیش بینی میشود اما با احتمال آزادسازی ذخایر استراتژیک، بازگشت تدریجی ایران و کاهش نسبی تقاضا از نیمه دوم سال، میانگین قیمت تا پایان سال ۱۲۸ دلار در هر بشکه خواهد بود.
در صورت عدم اختلال در عرضه نفت روسیه و همچنین بازگشت تدریجی نفت ایران پیش بینی میشود قیمت حدود ۱۶ دلار کاهش یافته و به ۹۰ دلار در هر بشکه برسد.
بازگشت نفت ایران؛ تعدیل پیشبینیها
دادههای موسسات بینالمللی نشان میدهد در شش ماهه منتهی به ژانویه ۲۰۲۲ صادرات ایران از ۴۰۰ به ۸۰۰ هزار بشکه در روز رسید.
پیش بینی میشود ایران در صورت رفع تحریمها توان تولید تا سطح ۳ میلیون بشکه در روز را خواهد داشت. برآورد میشود زمان مورد نیاز برای دستیابی به این هدف ۹ ماه باشد. تجربه دوره قبلی رفع تحریمها نشان داد که تولید ایران طی ۷ ماه به میزان ۱.۴ میلیون بشکه در روز افزایش یافت.
بر این اساس و با فرض ثبات مصرف داخلی نفت و میعانات در سطح ۲.۱ میلیون بشکه در روز، پیش بینی میشود ظرفیت صادراتی ایران تا پایان سال ۲۰۲۲ به حدود ۱ میلیون بشکه در روز برسد.