توافق وین بلاتکلیف است

اقتصاد آنلاین _ پرستو بهرامی ‌راد: در این گزارش نوشت: دولت آمریکا باید به اقدامات مرگبار روسیه در جنگ برابر اوکراین واکنش نشان دهد و از سوی دیگر تلاش کند در گفتگوهایی که بیش از زمان تعیین شده به درازا کشیده شده است، توافق هسته ای ایران را احیا کند.

اکنون مشخص نیست که گفتگوهای ایران توافقی به همراه خواهد داشت یا خیر. سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه اعلام کرد مسکو خواستار ضمانت کتبی است مبنی بر اینکه تحریم های اعمال شده علیه روسیه به سبب جنگ این کشور علیه اوکراین، تاثیری بر همکاری های نظامی، تجاری و بازرگانی روسیه با ایران نخواهد داشت. پس از این موضع گیری ایران و روسیه دچار اختلافاتی شدند. مقامات ایرانی با اعتراض به این اظهار نظر روس ها اعلام کردند بر اساس منافع خارجی ها اقدام نخواهند کرد؛ روسیه نیز سعی کرد توضیح دهد که منظور این کشور به درستی فهمیده نشده است. 

این اتفاقات به ما یادآوری کرد که تلاش برای نگاه داشتن مسائل مهم امنیت ملی در مسیرهای جداگانه - مانند به انزوا کشاندن جنگ روسیه در اوکراین، و نقش فعال و پیشرو آن در تلاش برای دستیابی به توافق احیا شده هسته ای با ایران - این خطر را به همراه دارد، که از تحولات کلی غافل شویم. این موضوع به ویژه زمانی اهمیت پیدا می کند که سایر بازیگران سعی می کنند پیوندهایی ایجاد کنند که به اهداف از پیش اعلام شده آمریکا آسیب می رساند. جنگ اوکراین و گفتگوهای هسته ای ایران علاوه بر اینکه هر دو بر بازارهای بین‌المللی انرژی تاثیر می گذارند، از جهات بسیار دیگری نیز با یکدیگر همپوشانی دارند. 

اگر توافق تازه ایران به دست آید، همچنان مشخص نیست که مفاد دقیق آن چیست و آیا کنگره آمریکا خطوط اصلی آن را تایید خواهد کرد یا خیر؟. اگر اخبار منتشر شده در مورد دلایل جدایی دو تن از اعضای تیم مذاکره کننده آمریکا درست باشد، به نظر می رسد مقامات دولت بایدن ادعای تلاش برای دستیابی به توافقی "طولانی تر و قوی تر" 

را کنار گذاشته اند. اکنون باید منتظر بمانیم و ببینیم که آیا گفتگوها نتایجی در بر خواهد داشت که در این دوره بحران در نظام بین المللی مورد پذیرش قدرت های کلیدی در خاورمیانه و جهان قرار گیرد یا خیر. 

تصاویر تجاوز و حملات وحشیانه روسیه به اوکراین، ما را به یاد تصاویر مشابهی در چند سال اخیر از خاورمیانه و به ویژه سوریه می اندازد که به نظر می رسد روسیه از آن به عنوان میدانی برای آزمایش تاکتیک هایش استفاده کرده است. بعید است که خاورمیانه شاهد سناریویی شبیه آنچه در اوکراین رخ داده است باشد؛ جنگی تمام عیار که طی آن ارتش کشوری به کشور دیگر حمله کند، به نظر نمی رسد امروز امری محتمل باشد. 

اما خاورمیانه همچنان جعبه باروتی از جنگ های کوچک، اشغالگری نیروهای خارجی و جنگ متقارن است که گروهی از بازیگران در منطقه گسترش داده اند - و این نکته مهمی است که باید به خاطر بسپاریم زیرا توجهات بر توافق هسته ای احتمالی با ایران متمرکز است.

آنچه در جبهه امنیت منطقه ای رخ می دهد از اهمیت بسیار زیادی دارد و نمی توان آن را از مسیری جدا از توافق احتمالی هسته ای جدا کرد. هنگامی که روسیه نخستین بار در سال ۲۰۱۴ به اوکراین حمله و آن را اشغال کرد، به اقداماتی برای شکل دادن به چشم انداز کلان منطقه و آزمودن اراده و ظرفیت بازیگران کلیدی در آن منطقه از جهان دست زد. ایران و شماری از کشورهای عرب و اسرائیل نیز آزمایش اراده و ظرفیت مشابهی را در سراسر خاورمیانه به راه انداخته اند. 

درسی که می توان از هفت سال گذشته و پس از امضای توافق هسته ای اولیه ایران در سال ۲۰۱۵ گرفت این است که چشم انداز شکننده و در حال بدتر شدن امنیت منطقه، برای حفظ اعتماد به توافق هسته ای مناسب نیست. اگر توافق جدید به زودی امضا شود، ماجرا تمام نشده است؛ بلکه تازه آغاز شده است و باید با توجه و تمرکز بیشتر به چشم انداز منطقه ای و همچنین مردم ایران ادامه یابد.