موج سوم شیوع بیماری «طاعون نشخوارکنندگان کوچک» در همسایگی پایتخت؟

اقتصاد آنلاین- سپیده قاسمی؛ چند روز پیش اداره حفاظت محیط زیست البرز، از سومین موج شیوع بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک در این استان خبر داد.

بر اساس اعلام اداره محیط زیست البرز، به دلیل عدم واکسیناسیون تکمیلی و کنترل دام‌های اهلی و عبوری در زیستگاه‌های مشترک دام های اهلی و وحشی توسط دستگاه‌های مسئول به ویژه در استان‌های مجاور، در حال حاضر بیماری طاعون به عنوان یکی از تهدیدات جدی حیات وحش در البرز مطرح شده و و در اثر این بی توجهی‌ها، سال‌ها زحمات شبانه روزی محیط بانان به هدر رفته است.

دستگاه مسئول تامین سلامت دام سازمان دامپزشکی کشور است. این سازمان موظف است تمام اقدامات ممکن از پیشگیری تا درمان را برای کنترل بیماری های دامی انجام دهد تا خطر سلامت و خسارات اقتصادی ناشی از انواع بیماری دامی به حداقل برسد.

بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک چیست؟

طاعون نشخوارکنندگان کوچک یک بیماری ویروسی بسیار واگیر گوسفند، کل و بز است که نخستین بار در کشور آفریقایی ساحل عاج گزارش شد.

این بیماری در آفریقا، هند، خاورمیانه و ایران مشاهده شده و به آن طاعون بزی هم گفته می‌شود. این بیماری قابل سرایت از دام اهلی به حیوانات وحشی نیز است و در مکان‌هایی که دام اهلی در تماس با حیوانات وحشی است یا از آبشخورهای مشترک استفاده می‌کند قابل مشاهده است.

عامل بیماری "موربیلی" ویروسی از خانواده پارامیکسوویریده است. بیماری PPR جز فهرست بیماری‌های مهم در سازمان جهانی دام (OIE) است و کشورها موظفند که در صورت وقوع بیماری را به این سازمان گزارش کنند.

آخرین وضعیت شیوع بیماری در کشور و اقدامات سازمان دامپزشکی

علی رضا اکبرشاهی، مدیرکل دفتر بهداشت و مدیریت بیماری‌های دامی سازمان دامپزشکی کشور، در گفت و گو با اقتصاد آنلاین درباره آخرین وضعیت شیوع بیماری طاعون نشخوارکنندگان کنندگان کوچک در کشور ، اظهار کرد: اینکه گفته می شود در موج سوم بیماری PPR قرار داریم صحت ندارد، ما تشدید بیماری را در ماه های مهر، آبان و آذر در برخی نقاط از حیات وحش به ویژه در استان البرز و مازندران داشته ایم و با توجه به اینکه ماندگاری ویروس در فصول سرد سال در لاشه های تلفات زیاد است، آنچه امروز مشاهد می شود ناشی از انتقال ویروس بیماری از لاشه حیوانات حیات وحشی است که در زیر برف و یخ پنهان مانده و بعضا می تواند توسط گوشتخواران جابجا شده که منجر به بروز تلفات اخیر گردد

اکبرشاهی با بیان اینکه حیوانات گوشتخوار نیز می توانند به صورت فیزیکی ناقل باشند، افزود: در مواردی نیز به دلیل استفاده حیوانات گوشخوار از آبشخور مشترک با نشخوارکنندگان انتقال ویروس به صورت فیزیکی اتفاق می افتد که به نظر می رسد در مورد شیوع جدید در استان البرز صدق کند.

وی تصریح کرد: در مجموع می‌توان گفت نسبت به گذشته تعداد کانون های بیماری و موارد ابتلا طی ۱۰ سال گذشته کاهش داشته که نتیجه اقدامات پیشگیرانه از جمله واکسیناسیون وسیع دام ها توسط سازمان دامپزشکی بوده است.

اکبرشاهی در ادامه به ارائه آماری در این زمینه پرداخت و گفت: تعداد کانونهای بیماری دام اهلی در  سال ۹۹ به تعداد ۳۳۳ کانون و در سال جاری به تعداد ۲۴۲ کانون و در حیات وحش در سال ۹۹ به تعداد ۸ و در ۱۴۰۰ به تعداد ۱۱ کانون رسیده است.

وی اضافه کرد: اقدامات پیشگیرانه سازمان دامپزشکی شامل واکسیناسیون بوده که، تعداد واکسیناسیون در سال ۹۹ به تعداد بیش از ۳۵ میلیون و ۵۰۰ هزار راس و در سال  ۱۴۰۰ به تعداد ۶۶ میلیون ۶۰۰ هزار راس دام اهلی انجام شده است.

وی از مشارکت ایران در یک طرح بین المللی برای مبارزه با بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک خبر داد و گفت: بر اساس این طرح ایران باید تا سال ۲۰۳۰ این بیماری را همراه با یک برنامه بین المللی در کشور ریشه کن کند که این طرح اکنون در حال اجرا است.

به گفته اکبرشاهی؛ ایران موفق شده است طی ۱۰ سال گذشته تعداد کانون بیماری PPR را در کشور تا بیش از ۸۶ درصد کاهش دهد.

وی در تشریح علائم بیماری برای آگاهی دامداران، اظهار کرد: بیماری با شروع ناگهانی تب، ریزش ترشحات از چشم و بینی، زخم دهان، تنگی نفس، اسهال بد بو و سرفه بروز می‌کند و دام مبتلا به شدت لاغر شده و در نهایت تلف می‌شود.

وی تصریح کرد: ترشحات چشم، بینی، آب دهان و مدفوع حاوی مقادیر زیادی از ویروس این بیماری است و شیر حیوان نیز حاوی ویروس است، اما  ویروس به مدت طولانی نمی‌تواند در بیرون از بدن میزبان در آب و هوای معمولی زنده بماند.

اکبر شاهی در پاسخ به این پرسش که مؤثرترین روش برای کنترل طاعون نشخوارکنندگان چیست، گفت: همه گیری PPR با کنترل جابه‌جایی حیوانات، دفع صحیح لاشه و استفاده از واکسن قابل کنترل است، مؤثرترین روش برای کنترل این بیماری، واکسیناسیون است که در حال حاضر در حال انجام است

وی راه های پیشگیری که در حال حاضر در کشور اجرا می شود را، واکسیناسیون، ضدعفونی آبشخورهای دام‌ها و تخلیه مراتع کانون‌های آلوده از وجود دام برشمرد.

اکبر شاهی با یادآوری اینکه طاعون نشخوارکنندگان به شدت واگیردار است، هشدار داد: اگر از شیوع بیماری در یک منطقه پیشگیری نشود و دام‌های غیر واکسینه در آن منطقه تردد داشته باشند، شاهد تلفات گسترده‌ای خواهیم بود. از سوی دیگر کنترل این بیماری در حیات وحش به علت جابه‌جایی و گذار دام اهلی در حیات وحش و حساسیت بالای دام های حیات وحش سخت می باشد

اکبرشاهی در پاسخ به پرسشی دیگر مبنی بر اینکه طاعون نشخوارکنندگان کوچک برای انسان خطری ندارد، افزود: این بیماری قابل انتقال به انسان نیست و صرفاً نشخوارکنندگان کوچک را درگیر می‌کند؛ بنابراین جای نگرانی برای ابتلای انسان به این بیماری وجود ندارد ولی حیوان مبتلا به این بیماری تلف خواهد شد و درمانی برای آن وجود ندارد.