قوانین ارث و نفقه در ازدواج موقت چیست؟
ازدواج موقت یا همان صیغه، موافقان و مخالفان زیادی دارد اما با توجه به اینکه هم به لحاظ قانونی و هم به لحاظ فقهی، عقد یا نکاح به دو دسته عقد دائم و عقد موقت یا صیغه تقسیم میشود، بهتر است که از آثار قانونی مربوط به عقد موقت آگاه باشیم.
اقتصاد آنلاین - عاطفه حسینی؛ در فقه شیعه، یکی از انواع عقد نکاح، عقد نکاح موقت است که به آن صیغه یا ازدواج موقت نیز گفته میشود. عقد موقت، در واقع عقدی است که بر خلاف عقد دائم، برای آن مدت زمان و مهریه مشخص و معینی جاری میشود و زن و مرد را به زوجیت یکدیگر در میآورد. مهم است که هنگام جاری شدن صیغه عقد موقت، مهریه و مدت دقیق عقد مشخص و معلوم باشد زیرا در غیر این صورت عقد موقت یا صیغه صحیح نیست.
همچنین قوانین ارث در عقد موقت، شرایط نفقه در عقد موقت و شرایط انحلال عقد موقت از مهمترین سوالات در این خصوص هستند که معمولا ابهاماتی را به دنبال دارد.
بر اساس قانون مدنی، در عقد دائم رابطه توارث میان زن و مرد شکل میگیرد. این بدان معناست که در این نوع عقد، زن و مرد در صورت فوت دیگری از هم ارث میبرند. اما در صیغه، رابطه توارثی میان زن و مرد شکل نمیگیرد. یعنی اگر یکی از مرد و زنی که با عقد موقت به زوجیت هم در آمدهاند فوت کند دیگری از او ارث نمیبرد حتی اگر در عقد شرط شده باشد. تنها در صورتی اموال زن یا شوهر در ازدواج موقت به همسرش میرسد که آن را وصیت کرده باشد و وصیت نیز صرفا نسبت به یکسوم اموال، نافذ است.
اما باید توجه داشت که هرچند زن و شوهر از هم در ازدواج موقت ارث نمیبرند اما در صورتی که نتیجه ازدواج آنها فرزند یا فرزندانی باشد، آنها از پدر و مادر خود ارث خواهند برد.
سوال مهم دیگری که معمولا در خصوص صیغه مطرح میشود این است که آیا مرد موظف است که در عقد موقت یا صیغه به همسر خود نفقه دهد و اگر نه شرایط نفقه در عقد موقت چیست؟ برخلاف عقد دائم که مرد مکلف است نفقه زن خود را تامین کند، در عقد موقت مرد تکلیفی بابت پرداخت نفقه به همسر موقت خود ندارد.
همچنین در عقد دائم اگر مردی از پرداخت نفقه سر باز زند، ضمانت اجراهایی در قانون تعریف شده است که زن میتواند با استفاده از آن و با مراجعه به دادگاه نفقه خود را بگیرد. این درحالی است که بر اساس قانون مدنی، زن در عقد موقت تنها در صورتی مستحق دریافت نفقه است که توافقی حاصل شده باشد یا عقد بر مبنای آن جاری شده باشد. این بدان معناست که در حین عقد موقت شرط شود که به زن حتما نفقه تعلق گیرد.
در خصوص شرایط انحلال عقد موقت یا صیغه هم باید بگوییم که در ازدواج موقت نمیتوان طلاق گرفت و زن و شوهر باید برای اتمام رابطه زوجیت خود تا پایان مدت صیغه صبر کنند تا انقضای مدت صورت گیرد. انقضای مدت در عقد موقت عبارت است از پایان یافتن مهلت یا مدتی که حین عقد موقت یا صیغه تعیین شده است که پس از سپری شدن این مدت، بین زن و مرد دیگر رابطه زوجیت نیست.
البته در صورتی که صیغه طولانیتر باشد، راهکارهای دیگری برای خاتمه زوجیت در قانون پیش بینی شده است. شرایط انحلال عقد موقت از قرار زیر است:
۱- فوت یکی از زوجین: در این مورد تفاوتی میان ازدواج دائم و موقت نیست و در صورتی که زن یا شوهر فوت کند، ازدواج آنها منحل میشود.
۲- بذل مدت به معنای بخشیدن مدت زمان باقی مانده از صیغه اما باید توجه داشت که بذل مدت ازدواج موقت از جمله اختیارات شوهر است و هر زمان که شوهر بخواهد میتواند مدت باقیمانده را به زن ببخشد و به عقد موقت خاتمه دهد. البته شوهر میتواند در زمان انعقاد ازدواج موقت به زن، وکالت در بذل بدهد و با استناد به آن زن میتواند هر زمان که بخواهد، مدت باقی مانده از ازدواج را بذل کند.