توافق حداقلی راه حل مذاکرات وین
پنجمین روز دور جدید مذاکرات رو به پایان است. مقامات این دور را دور نهایی مذاکرات وین خوانده‌اند. برای بررسی شرایط این دور از مذاکرات اقتصادآنلاین با مهدی مطهرنیا، کارشناس بین‌الملل به گفتگو می‌پردازد.
اقتصاد آنلاین ـ پرستو بهرامی‌راد؛ پنج روز از مذاکرات گذشته، با این حال هنوز خبری از توافق نشده است. مذاکرات در سکوت خبری در جریان است و اخبار ضد و نقیضی مخابره می‌شود.
از سوی دیگر مخالفین برجام در روزهای اخیر دست به کار شده‌اند. مذاکرات به نقطه پایان خود نزدیک می‌شود و امروز صفری، معاون دیپلماسی اقتصادی وزیر خارجه به تیم مذاکره‌کننده ایران در وین پیوسته است.
مهدی مطهرنیا، کارشناس بین‌الملل در خصوص روند مذاکرات می‌گوید: «آنچه که در روند مذاکرات دیده می‌شود افزایش سطح اصطکاک میان ایران و آمریکا در عین تلاش برای دستیابی به یک توافق حداقلی است. در حالی که حتی کنگره دموکرات نیز در خصوص برجام با دولت بایدن همراهی ندارد.
باب منندز و لیندسی گراهام، در اولین حرکت مشترک حزب دموکرات و جمهوری‌خواه طرحی را به مجلس نمایندگان آمریکا عرضه کردند که در آن بانک غنی‌سازی اورانیوم برای منطقه خاورمیانه مد نظر قرار گرفته شده است و خواهان نفی برجام و غنی‌سازی اورانیوم در داخل ایران هستند.
حرکت این دو سناتور که نمایندگان حزب خود محسوب می‌شوند، نوعی همگرایی جمهوری‌خواهان و دموکرات ها را بر سر پرونده هسته ای ایران نشان میدهد و نمایانگر غلظت برخورد آمریکا با پرونده هسته ای ایران در واشنگتن است.»
این کارشناس بین‌الملل بیان می‌کند: «از سوی دیگر پرونده هسته‌ای ایران به واسطه موضع‌گیری‌های حداکثری تهران و واشنگتن در مقابل هم در حال مسدود شدن است. از سوی دیگر ایران با یک دولت انقلابی نمی‌تواند به کمتر از برجام بسنده کند، چرا که برجام را خیانت جناح مقابل در دولت قبلی تصور می‌کند و اگر از برجام کمتر نصیب دولت جدید شود، با پرسش‌های جدید و پیامدهای ناشی از آن روبرو خواهد بود.
از طرف دیگر دولت حاکم بر واشنگتن نیز به عنوان یک دولت لغزان تا انتخابات کنگره شناخته می‌شود. زیرا جمهوری‌خواهان هر روز نسبت به گذشته از احتمال بیشتری جهت رسیدن به موفقیت برخوردار می شوند؛ لذا دو طرف نمی‌توانند از مواضع گذشته خود به آسانی عدول کنند.»
او در ادامه اظهار می‌کند: «واشنگتن و تهران هر کدام می‌خواهند به حداکثر حداقل‌های خود دست پیدا کنند و به همین دلیل مواضع این دو در برابر هم قرار دارد و رسیدن به یک توافق حداقلی را نیز با چالش روبرو می سازد. از یک طرف با توجه به اینکه نوعی اولتیماتوم از سوی واشنگتن در ارتباط با تهران مطرح شده و از طرف دیگر آنچه که تهران مطرح می‌کند می‌تواند دستیابی به یک توافق موقت با چالشی روبرو کند؛ ناامیدی‌هایی در زمینه مذاکرات اخیر بوجود آمده است.
حضور رابرت مالی در کنگره آمریکا و عدم استقبال از او و همچنین بحران اوکراین و از جهتی دیگر مسئله عدم ارتباط مستقیم ایران و آمریکا در مذاکرات و باقی ماندن پارامترهای مختلف، رسیدن به یک توافق تا پایان فوریه با چالش جدی روبرو می سازد. چرا که یا باید آمریکایی‌ها از این اولتیماتوم تا پایان فوریه خود را مبرا کنند، یا ایران تصمیم بزرگی بدون حل شدن مشکلات موجود میان تهران و واشنگتن بگیرد.
لذا به نظر می رسد با این شرایط دستیابی به توافق موقت در چند روزه اخیر لغزنده شده است. لذا باید موضع‌گیری‌های تهران و واشنگتن در قبال یکدیگر را مشاهده کنیم. شاید توافق موقتی میان ایران و ۴+۱ صورت بگیرد. این توافق می‌تواند از نظر سیاسی تنها تلاشی برای باز نگه داشتن دریچه دیپلماسی در پرونده هسته‌ای ایران محسوب شود. ولی از نظر عملی هیچگونه دستاوردی برای برای دو کشور در بر نخواهد داشت.
ولی شاید بتوان گفت روس‌ها، چینی‌ها و اتحادیه اروپا از سوی دیگر از منظر دیپلماتیک پیروز محسوب می‌شوند.»
