جنگ قدرت در عراق

اقتصادآنلاین ـ پرستو بهرامی‌راد؛ مقتدی صدر سعی دارد بازیگر اصلی شرایط این برهه عراق باشد. با این حال جنگ قدرت‌ها در عراق ادامه دارد و برخی نگران شرایط امروز عراق هستند. چند ماه پیش ائتلاف صدر در انتخابات پارلمانی عراق پیروز شد. با این حال طبق گزارش‌ها جناح مقتدی صدر در پارلمان عراق اعلام کرده، نشست مجلس برای انتخاب رییس‌جمهوری را تحریم می‌کند. مقام ریاست‌جمهوری عراق به طور سنتی به احزاب کرد تعلق می‌گیرد. اما در این دوره، دو حزب اقلیم کردستان نمی‌توانند بر سر یک نامزد توافق کنند، به ویژه که جنگ قدرت سختی در حزب دموکرات درگرفته است. این بار برهم صالح، رییس‌جمهوری کنونی از جبهه میهنی کردستان در برابر رقیب کرد خود هشیار زیباری، از حزب دموکرات کردستان قرار گرفته است. یک منبع نزدیک به جریان صدر در سخنانی دلایل تحریم جلسه پارلمان عراق توسط رهبر این جریان را فاش کرد و گفت که این تصمیم، یک تاکتیک سیاسی است. از سوی دیگر خبرها در خصوص سفر دوباره و غیرعلنی سردار اسماعیل قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران ایران به عراق برای رایزنی‌ها شنیده می‌شود. جبهه صدر مخالف جدی نیروهای نزدیک به ایران در عراق است.

اقتصاد آنلاین برای بررسی شرایط سیاسی این روزهای عراق با جلال ساداتیان،کارشناس مسائل خاورمیانه به گفتگو پرداخته است.

جلال ساداتیان در مورد شرایط انتخابات عراق می‌گوید: «در انتخابات پارلمانی عراق، جریان آقای صدر اکثریت را بدست آورد و بیشترین باخت یا خسارت را جریان وابسته به حشدالشعبی داده است. آنها گفتند تقلب شده و اعتراض کردند؛ چند بار هم رسیدگی هایی صورت گرفت. نهایتاً گفتند که نتایج انتخابات درست بوده است. البته آن گروه‎ها زیر بار ماجرا نرفتند. جریان آقای صدر که اکثریت را دارد، تلاش می‌کند دولت تشکیل دهد. دولت تشکیل دادن در عراق به شکل سنتی اینگونه است که مجلس رییس جمهوری را از کردها انتخاب می‌کند. بین کردها نیز حزب دموکرات رییس جمهوری فعلی را معرفی کرده و جریان مقابل هم هشیار زیباری را که وزیر خارجه قبلی بوده معرفی کرده‌اند. در واقع آنها باهم اختلافاتی دارند. او در ادامه بیان می‎کند: «رییس مجلس باید از اهل تسنن باشد، حال چون اکثریت با شیعیان شده مقداری بحث و مجادلاتی وجود دارد. اهل تسنن رای قاطعی ندارد که بگویند به اعتبار کرسیهایی که در مجلس به دست آورده ریاست مجلس از آن سنی‌ها بشود. برای این جایگاه هم هنوز کمی اختلاف وجود دارد. داستان اصلی ائتلافی است که باید اتفاق بیافتد تا آقای صدر بتواند کابینه‌اش را تشکیل دهد؛ این کابینه یعنی اکثریت به علاوه یک. اما صدر تمام جریان‌های شیعه را نهی کرده یعنی گفته نمی‌خواهد با گروه‌های شیعی ائتلاف کند. از طرف دیگر هنوز نتوانسته آن اعتبار لازم را به دست بیاورد. از سوی دیگر مخالفت‌های جریان وابسته به حشدالشعبی است که کرسی‌های بیشتری را از دست داده است. حمله‌ای هم که به مقر رییس مجلس صورت گرفت، به حساب همین جریان وابسته به حشدالشعبی گذاشتند و به همین دلیل مقداری اوضاع آنجا نابسامان است. یعنی هنوز اکثریت شکننده آقای صدر مورد قبول قرار نگرفته که بگویید همه مسائل را می‌توانند حل و فصل کنند. آقای صدر آمده با جریان‌های مختلف گفتگوها و جلساتی تشکیل داده که به یک راه حلی برسند که چه باید بکنند و با چه کسی میتوانند ائتلاف بکنند. نه جریان آقای حکیم با او  اعلام موافقت کرده و نه جریان حشد الشعبی، در نتیجه وضعیت نامشخصی وجود دارد. آقای صدر اکثریت آراء را دارد و قاعدتاً طبق قانون اوست که می‎تواند ائتلافی را شکل بدهد که دولت تشیکل شود. قاعدتاً نخست وزیر از شیعه‌ها خواهد بود و این را هنوز صدر نتوانسته جمع‌اش بکند و یک سردرگمی و نامشخصی نسبت به آینده وضعیت عراق وجود دارد.»

ساداتیان در مورد سفرهای سردار قاآنی به عراق می‌گوید: «ایران به دنبال این بود که آقای المالکی را که با ایران روابط بهتری داشت، وارد دولت بکند که موفق نبود. براساس اخبار دریافتی سفرهای آقای قاآنی موفق نبوده تا ایشان بتواند هماهنگی را ایجاد بکند. آقای صدر نظرش این است که روند بدون دخالت بیگانگان یعنی هم ایران و هم آمریکا باشد، یعنی یک جریان نه شرقی نه غربی مطرح می‌کند. شرقی منظورش ایران است و غربی، جریانات غربی که سردسته آنها آمریکاست. ایشان این را مطرح می‌کند و  فرمانده سپاه قدس همه تلاشش این بوده که نظر اقای صدر را جلب بکند که ائتلافش را با آقای المالکی و جعفری و مجموعه شیعیانی که قبلاً قدرت داشتند، انجام دهد. یک پیشنهادی داده شده بود که آقای المالکی معاون رییس جمهور شود، حال این پست چقدر اختیار دارد یا ندارد، مسئله دیگری است. ولی هیچ خبری دال بر اینکه هر کدام از این ابتکارات به نتیجه رسیده باشد یا خیر وجود ندارد. اگر توافق برسر نحوه تثبیت قدرت نداشته باشند، جریاناتی که کشمکش دارند، می‌تواند ایجاد مشکل بکنند. آن چیزی که نخست وزیر فعلی، آقای الکاظمی به دنبالش است تضعیف جریان ایران و به دنبال آن خروج آمریکا است. مصوبه خروج آمریکا در عمل انجام نشد، هر چند که خود آمریکاییها گفتند ما عراق را ترک می‌کنیم ولی باز در عمل هنوز رخ نداده است. ایران فکر می‌کند با عدم خروج آمریکا از عراق با ادامه این شرایط، جناح متمایل به غرب مقداری تقویت می‌شود و در طولانی مدت آن جناح اشکالاتی را وارد می کند. تا امروز هیچ کدام از ابتکارات ایران به نتیجه نرسیده، چون آقای صدر می‌گوید من اکثریت را دارم و حق با من است. من هم با هر کسی بخواهم ائتلاف میکنم.»

این کارشناس در مورد اینکه صدر به دنبال چیست، می‌گوید: «وقتی صدر بتواند قدرت اجرایی را به دست آورد، دنبال یک پارچگی این قدرت می‎رود. یعنی وقتی حشدالشعبی یک قدرت است، برای او خطرناک است. به همین دلیل می‌گوید آنها اسلحه را تحویل دهند و با ارتش ادغام بشوند. یعنی مثل ایران که سپاه پاسداران برای خود داستان جداگانه‌ای از ارتش دارد. لذا حشدالشعبی اصرار دارد مستقل بماند، زیرا مستقل ماندن یعنی قدرت داشتن برای دخالت در همه چیز. حشدالشعبی چنین آرمان و خواسته‌ای در ذهنش است. به همین دلیل راضی نیستند که ادغام بشوند. در نتیجه آقای صدر میگوید نیروهای مسلح زیر ارتش یکپارچه بروند تا فرمانده کل قوا بشود. صدر برای خود، مرجعیتی بالاتر از نخست وزیر قائل است و می‌خواهد یک نقش در حد مرجعیت آیت الله سیستانی داشته باشد.»