اقدامات ایران پس از احیای توافق هسته‌ای

اقتصادآنلاین - پرستو بهرامی‌راد؛ روزنامه ایندیپندنت عربی در مقاله‌ای به نوشته هدی رئوف، با بیان اینکه ایران در پی پایان دادن به عادت گذشته‌اش یعنی خریدن زمان در مذاکرات هسته‌ای است، نوشت: «این کشور خود را برای دوران پس از احیای برجام  آماده می‌کند. با وجودی که هنوز ایران و آمریکا مذاکرات مستقیم ندارند اما اخیراً از داخل ایران شنیده می‌شود که مقامات این کشور می‌گویند، شرایط برای توافق برد-برد با آمریکا مهیا است.

علی باقری‌کنی، مذاکره کننده ارشد ایران اول فوریه در نشست با اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی پارلمان با بیان اینکه آمریکا پذیرفت تا بخشی از تحریم‌ها علیه ایران را ملغی کند، گفت با آن که روند مذاکرات مثبت است اما همچنان مسائل مهمی هست که نیاز به مذاکرات بیشتر دارند از جمله بزرگ‌ترین مشکل ایران این است که آمریکا تضمین دهد بار دیگر از توافق خارج نشود.

همزمان مقامات غربی و حتی روسی نیز ابراز خوش‌بینی می‌کنند که تا نیمه‌های این ماه مذاکرات هسته‌ای وین به تفاهم و توافق منتهی شود، حتی ایران نیز در کنار اظهارنظرهای خوش‌بینانه به مذاکرات، خود را برای همکاری‌های اقتصادی و تجاری پس از توافق برجام آماده می‌کند.

چند روز قبل، کابینه ایران با گشوده شدن کنسولگری چین در بندرعباس که یکی از اصلی‌ترین بنادر تجاری ایران است موافقت کرد، این نمایندگی، اولین کنسولگری چین در ایران است. البته ممکن است گشایش این نمایندگی سیاسی به توافق راهبردی 25  ساله ایران و چین ارتباط داشته باشد.

با وجود این ایران سیاست توجه به شرق را پیگیری می کند اما برخلاف عادت گذشته‌اش در مذاکرات، که در پی خریدن زمان بود و با همین سیاست دور جدید مذاکرات را ده ماه امتداد داد، این بار سعی می‌کند این عادت را کنار بگذارد تا شاید تحریم‌ها از دو بخش نفتی و مالی کشور برداشته شود و با این اتفاق بتواند به سمت تقویت اقتصاد و تجارت با چین، روسیه و کشورهای آسیای میانه و خاورمیانه حرکت کند.

البته حسین امیرعبداللهیان اجرایی شدن توافق طولانی مدت ایران و چین را اعلام کرد، اما این توافقنامه هنوز به تصویب نمایندگان پارلمان در ایران قرار نگرفت. به نظر می‌رسد اجرایی شدن این توافقنامه می‌تواند اهرمی برای برداشتن موانع موجود در مسیر موفقیت مذاکرات هسته‌ای باشد. درست است که چین خواستار آن نیست تا برنامه هسته‌ای ایران گسترش بیشتری داشته باشد اما این کشور شریک راهبردی تهران، به ویژه از مشتریان اصلی نفت ایران است، ضمن اینکه پکن برای ادامه طرح کمربند و جاده و همچنین برای حفظ منافع ژئوپلتیکی خود در منطقه به ایران نیاز دارد. در کنار این عوامل این دو کشور با همکاری هم درپی مهار حضور نظامی آمریکا در منطقه هستند و اگر برجام احیا شود سرمایه‌گذاری های چین در بخش نفت، گاز، پتروشیمی و زیر ساخت‌های ایران تسهیل خواهد شد.

در هر حال با امضای برجام، شرایط ایران به مراتب بهتر خواهد شد و این کشور برای توسعه روابط خارجی متوازن و توام با رقابت، شرایط خوبی پیدا خواهد کرد. اقتصاد ایران به دلیل تحریم‌های آمریکا بیشتر متکی به چین است با این حال افرادی چون علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی از نیاز کشور به روابط متوازن و رقابتی می‌گویند زیرا در چنین شرایطی است که کشور می‌تواند بهره بهتری را عاید خود کند به همین منظور تهران در پی امضای توافقنامه ای با مسکو است که به توافقنامه راهبردی و طولانی مدت با چین، شباهت دارد، تهران در این مسیر همچنین نیاز دارد تا روابط خود را با کشورهای سازمان همکاری های شانگهای، افغانستان و کشورهای آسیای میانه نیز گسترش دهد.