افزایش ۵۱۲درصدی اشتغالزایی انتخاب در شدیدترین دوره تحریم ها

 به گواه آمار بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول این بیماری تاثیر منفی حیرت‌آوری بر شاخص‌های اقتصادی و به‌خصوص آمار اشتغال حتی در توسعه‌یافته‌ترین کشورهای دنیا داشته که در این بین کشورهای در حال توسعه فشار بیشتری را تحمل کرده‌اند.

 پیش‌بینی‌های موسسات معتبر اقتصادی درباره آثار این همه‌گیری در ایران حتی فراتر از تاثیر آن بر دیگر کشورها بوده چرا که کم‌سابقه‌ترین تحریم‌های امریکا علیه یک کشور هم باید لحاظ می‌شد. بحرانی جهانی به نام کرونا از یک سو و تحریم‌هایی که حتی در خود امریکا و در بین منتقدان، ضدبشری خوانده می‌شود، از سوی دیگر فشارها را مضاعف کرد و این دو بحران بزرگ دست‌به‌دست هم دادند که اقتصاد ایران و در صدر آن اشتغال را به نابودی بکشاند اما آمار و اعداد روایت دیگری دارند. این البته به معنای رشد اقتصادی چشم‌گیر یا تحول در اشتغال نیست اما دست‌کم آن پیش‌بینی‌ها و برنامه‌هایی که برای نابودی اقتصاد ایران چیده‌شده‌بود، به روایت اعداد و آمار محقق نشد. 

به طور خلاصه مقابله با یک آثار همه‌گیری و در کنار آن تحریم‌های بی‌سابقه، سیاست‌هایی متفاوت از دوران و روزگار عادی می‌خواهد و در ایران و دست‌کم در برخی حوزه‌ها این سیاست‌ها دچار تحول اساسی شد؛ اگرچه پیش از دوران کرونا و حتی پیش از آغاز دور تازه تحریم‌ها، کارشناسان و صاحب‌نظرانی بر لزوم تغییر سیاست‌ها در بسیاری از صنایع و از جمله حوزه صنعت لوازم خانگی تاکید داشتند اما این تغییرات به صورتی لاک‌پشتی پیش می‌رفت تا اینکه این دو بحران از راه رسیدند.

در این دوره سرعت تغییرات و همچنین میزان عملی‌شدن برخی قوانین و مصوبات بالا رفت و دست‌کم در حوزه لوازم خانگی بازار بزرگ ایران از یک کشوری که بارها رفتار غیردیپلماتیک و حتی غیرانسانی با مردم ایران داشت، گرفته شد (البته نباید فراموش کرد که همه این ماجرا هم تصمیم داخلی نبوده و این کشور و شرکت‌های سازنده لوازم خانگی‌اش حتی پیش از عملی‌شدن تحریم‌ها با سرعت ایران را رها کردند و حالا هم به همان سرعت می‌خواهند رنگ دوران پساترحیم به خود بگیرند.) آثار این تحول و تصمیم را می‌توان در نمودار زیر به خوبی مشاهد کرد؛ نمودار آمار اشتغال گروه صنعتی انتخاب.

نمودار آمار اشتغال گروه صنعتی انتخاب

این نمودار میزان افزایش اشتغال تنها یکی از گروه‌های صنعتی مرتبط با این حوزه را نشان می‌دهد که اگرچه در این حوزه سرآمد است اما به نظر می‌آید در دیگر گروه‌های صنعتی مرتبط با این تصمیم و تحول، هم شاهد افزایش اشتغال هستیم. 

این نمودار اما دقیقا چه می‌گوید؟ به عبارتی ساده این نمودار می‌گوید که در دوران شدیدترین تحریم‌ها و همچنین در دوران همه‌گیری ویروس کرونا که بسیاری از ساکنان کره زمین را بی‌کار و خانه‌نشنین کرد، میزان اشتغال در یک گروه صنعتی ایرانی نه تنها کاهش نیافته که بیش از ۵ برابر هم افزایش داشته است. در در ۲۷ ماه؛ از مهر ۹۸ تا دی‌ماه ۱۴۰۰، تعداد افراد شاغل در این گروه صنعتی از ۲ هزار ۴۵۸ نفر ۱۳۹۸ به ۱۲ هزار و ۵۷۲ نفر در دی‌ماه ۱۴۰۰ رسید.

این افزایش ۵۱۲ درصدی شاغلان یک گروه صنعتی در ۲۷ ماه زمانی بیشتر معنادار و برجسته می‌شود که بدانیم این اتفاق در شدیدترن تحریم‌ها و همچنین در دوران شدت‌گرفتن بیکاری در دنیا براثر یک همه‌گیری رخ داده است. مهم است که بدانیم همه‌گیری کرونا، تحریم و تنش‌های سیاسی-اقتصادی حاکم بر کسب و کار تا نیمه سال ۹۹ نرخ مشارکت اقتصادی را تا بیش از ۳ درصد کاهش داده‌ و تعداد کل نیروی شاغل در بازار کار کشور را به نزدیک ۲۶ میلیون نفر تنزل داده است.

هرچند طبق گزارش مرکز آمار ایران، این ارقام با آنچه در واقعیت بازار کار رُخ داده، فاصله زیادی دارد. پیش‌تر هم مجلس شورای اسلامی از احتمال بیکاری ۲.۸۷ تا ۶.۰۴  میلیون نفر در نتیجه بحران کرونا تا پایان اردیبهشت ۹۹ گزارش کرده بود که در همین دوران میزان اشتغال در این واحد صنعتی و برخی شرکت‌های حوزه لوازم خانگی کاملا روبه‌ رشد بوده‌است.

علاوه‌براین اشتغال‌آفرینی در شرایط امروز ایران می‌تواند نقش پیشران اقتصادی و زمینه‌ساز رشد اقتصادی کشور باشد و از این جهت هم این آمار نکات مهمی را در برمی‌گیرند؛ جالب است بدانیم که اردیبهشت همین امسال «حجت‌الله عبدالملکی» وزیر تعاون، کار و رفاه گفته بود که «در جمعیت فعال 26 میلیون نفره حدود 2.5 میلیون نفر بیکار مطلق داریم که بر اساس قانون کار بین الملل به ازای یک ساعت کار در هفته این افراد کاملاً بیکار حساب می شوند که اولویت اول ما برای اشتغال محسوب می‌شوند.»