خطر وابستگی شدید ایران به چین
نشریه فرانسوی زبان لوموند، در یادداشتی به قلم فرید وحید با عنوان «خطر برای ایران، تبدیل شدن به کشوری بیش از حد وابسته به چین» به موضوع چرخش ایران به سمت شرق، به ویژه به سمت چین پرداخته و متناسب با این موضوع، چالش‌های پیش رو، دیدگاه‌ها و تحلیل‌های مطرح را تشریح کرده است.
اقتصاد آنلاین – پرستو بهرامی راد؛ به باور نویسنده این مقاله که بنیانگذار بنیاد ژان –ژورس (Fondation Jean-Jaurès) هم است، بازگشت به توافقنامه هسته‌ای، بین ایران و قدرت‌های جهانی (آمریکا، فرانسه، انگلیس، آلمان، چین و روسیه) قرار است اساس مذاکرات و گفت‌وگوهای آینده اتحادیه اروپا با تهران را تشکیل دهد. ابراهیم رییسی، رییس‌جمهوری محافظه‌کار در تاریخ ۱۸ ژوئن سال ۲۰۲۱، به عنوان رییس‌جمهوری جمهوری اسلامی ایران انتخاب شد. در این انتخابات ریاست جمهوری، طبق آمار رسمی ۴۸ و هشت دهم درصد مردم مشارکت داشتند که کمترین میزان مشارکت در یک انتخابات ریاست جمهوری در تاریخ جمهوری اسلامی ایران بود.
فساد ساختاری در همه سطوح، بحران بزرگ اقتصادی و اجتماعی و ناتوانی اصلاح‌طلبان در انجام اصلاحات، از جمله عوامل اصلی بحران عمیق اعتمادی است که امروز، میان مردم ایران و مقامات و مسئولان سیاسی آن به وجود آمده است. از منظر دیپلماتیک و ژئوپولیتیک، دولت جدید ایران بر راهبردی متمرکز شده است که متفکران، آن را «نگاه به شرق» نامیده‌اند. رییس‌جمهوری جدید ایران در نخستین سفر خارجی خود برای شرکت در اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای در سپتامبر ۲۰۲۱ به تاجیکستان رفت.
برای در امان ماندن از تحریم‌های آمریکا، ایران تنها چند هفته پس از روی کار آمدن ابراهیم رییسی به عضویت رسمی سازمان همکاری شانگهای درآمد که هدایت آن را روسیه و چین بر عهده دارند. ایران با این کار که بیشتر از آنکه ناشی از اعتماد واقعی به شرق باشد، ناشی از رد غرب است، به طور چشمگیری، از یکی از اصول گرانمایه خود یعنی «نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی» دور شد. محافظه‌کاران ایران با این باور که قدرت غرب در قرن حاضر رو به کاهش است در نظر دارند پیمان شراکت تجاری و سرمایه‌گذاری راهبردی با چین برقرار کنند. وزیر خارجه ایران نیز در سفر رسمی که در ۱۴ ژانویه امسال به چین داشت از آغاز اجرای توافقنامه بیست و پنج ساله همکاری‌های راهبردی و تجاری با چین خبر داد. حال آنکه این توافقنامه بیست و پنج سال‌های که وزیر امور خارجه ایران از آغاز اجرای آن خبر داد، مورد انتقاد بسیاری از مردم و نخبگان این کشور قرار گرفته است. علت این انتقاد نیز ابهام درباره مفاد و بندهای آن است.
پیمان شراکت تجاری و سرمایه‌گذاری با چین باید به تهران این امکان را بدهد تا اثرات و پیامدهای منفی تحریم‌های اعمال شده آمریکا را همانطور که آیت الله خامنه‌ای، رهبر معظم ایران خواستار آن است، خنثی کند. محافظه کاران ایران بر این باورند که مشارکت اقتصادی با چین و روابط نزدیکتر با کشورهای همسایه در منطقه، بدون ذکر همکاری نظامی احتمالی با روسیه، منجر به مصونیت از تحریم‌های آمریکا خواهد شد.
