روزهای سرخ بورس اصلا تمام می شود؟ / شاخص کل در محدوده خطر
ارزش معاملات بازار سهام، از شهریور تا امروز روندی نزولی در پیش گرفته و سرمایه گذاران با وجود قیمت های مناسب در اکثر سهم ها، بهبود ارزش معاملات را برای ورود به بازار و اطمینان از بازگشت تعادل به معاملات ضروری می دانند.
اقتصادآنلاین - سیده زینب رزم‌گیر؛ متوسط ارزش معاملات بازار سهام از ابتدای آذرماه تا امروز دو هزار و ۸۴۵میلیارد تومان است. این در حالی است که این رقم در شهریورماه هشت هزار و ۶۲۵میلیارد تومان، در مهرماه پنج هزار و ۴۰۰میلیارد تومان، در آبان‌ماه حدود چهار هزار ۱۹۰میلیارد تومان است. روند کاهشی ارزش معاملات و رشد نکردن آن علی رغم ارزندگی قیمت‌ها و همچنین صورت‌های مالی مناسب شرکت‌ها، موضوعی است که فعالان بازار را نگران و دچار بی‌اعتمادی می‌کند.
هومن عمیدی، کارشناس بازار سرمایه، با اشاره به اینکه در حال حاضر چند مشکل بزرگ بر سر راه بازار وجود دارد که معاملات با تردید انجام می‌شود، گفت: بازار یک روز مثبت و یک روز منفی است و در همه این روزها به صورت مشترک شاهد افت ارزش معاملات هستیم. مسئولیت مستقیم هدایت جریان نقدینگی به سمت بازار با وزارت اقتصاد و سیاست‌های آنها است. متاسفانه تیم آقای خاندوزی در طول این مدت فقط با گفتاردرمانی و صحبت تلاش کردند اعتماد را به بازار برگردانند. ما منکر این نیستیم که در تلاش‌اند تا ریسک صنایع را به حداقل برسانند اما چیزی که در عمل می‌بینیم این است که جریان نقدینگی به سمت بازار گسیل نشده است.
ارزش معاملات پایین علی رغم وضعیت بنیادی خوب شرکت‌ها
وی افزود: اینجا سوالی که مطرح می‌شود این است که چه بر سر بازاری با متوسط ۶هزار میلیارد تومان ارزش معاملات و رکوردهای ۱۱هزار میلیارد تومانی روزانه در معاملات آمده که الان با روزانه دو هزار میلیارد تومان معامله می‌شود؟ این کاهش ارزش معاملات به علت بی‌اعتمادی به وجود آمده و پول‌ها حاضرند در سپرده‌ها و اوراق پارک شوند ولی در بازار نیایند. این اتفاق بد همزمان در حالی رخ داده است که بهترین وضعیت گزارش شرکت‌ها و آمار تولید و فروش را در شرکت‌ها می‌بینیم. وقتی وضعیت بنیادی شرکت‌ها مشکل دارد چون چشم‌انداز مثبتی از آن شرکت یا صنعت نمی‌بینیم، معاملات ضعیف می‌شود اما وقتی شرکت‌ها به خوبی تولید می‌کنند و می‌فروشند و ارزش معاملات فروش در صورت‌های مالی آنها اعداد مناسبی هستند و رکوردهای مثبتی می‌زنند چرا باید این اتفاق بیفتد؟ این نشان می‌دهد که سیاست‌گذار در هدایت نقدینگی به سمت بازار مشکل سیستماتیک دارد و در راس این امور نتوانسته سیاست‌گذاری‌های مناسب را به انجام برساند.
بازارگردانی اشتباه؛ عاملی دیگر برای افت بازار
عمیدی ضمن اشاره به نقش پرتفوگردان‌ها در کمک به منفی شدن بازار به عنوان مشکلی دیگر گفت: در حال حاضر مجموعه هلدینگ‌های بزرگ ما با پول‌هایشان چه می‌کنند؟ باید از مجموعه هلدینگ خلیج فارس، مجموعه فولاد مبارکه و مجموعه ملی مس سوال کرد وقتی در تمام زیرمجموعه‌ها و شرکت‌های اصلی خودتان بهترین آمار تولید و فروش را دارید چرا نقدینگی لازم را به بازار تزریق نمی‌کنید؟ این روش بازارگردانی که مدت‌هاست داریم فریاد می‌زنیم و صدایمان به هیچ جایی نمی‌رسد اشتباه است چرا که بازارگردان فقط تعهد نقدشوندگی سهم را ندارد و باید بازارسازی نیز انجام دهد و خودش کف قیمتی سهم را تعیین کند. متاسفانه گوش نمی‌دهند و سهم‌هایشان سطوح قیمتی مهمی را از دست داده اند و با سرمایه و نقدینگی شرکت‌ها که متعلق به سهامداران است، زیان می‌سازند. این روند غلط است.
وی با اشاره به تفکر اشتباه بازارگردانان و قوانین اشتباهی که دست آنها را بسته است، گفت: آنها هر روز در منفی می‌خرند و بازار نیز به آنها می‌فروشد. زمانی که بازار ببیند هنوز می‌تواند پایین‌تر بخرد چرا امروز نفروشد تا فردا با قیمت کمتری بخرد؟ در جایی باید کف سهم‌ها بسته شود و بازارگردان سهم‌ها را به سمت مثبت بخرد تا به نوسان‌گیرها اجازه ندهد که بتوانند امروز بفروشند و روزهای بعدی پایین‌تر بخرند. همچنین هرکسی هر سهمی را فروخت دیگر نتواند در آن محدوده خرید بکند. ما نتوانستیم این موضوع را تفهیم کنیم که خرید در منفی هزینه‌ها را به مراتب بالاتر می‌برد. با این کار منابع نابود شده و زیان ساخته می‌شود. این کار بازارگردانی نیست که هر روز در منفی بخریم و یک روز که مثبت شد شروع به فروختن کنیم بلکه نوسان گیری است و حاصل آن نیز به زیان خودشان شده چرا که بهای تمام شده بالاتر از قیمت‌های فعلی تابلو است. این روال غلط باید تصحیح شود.
سیگنال فروش صندوق تثبیت به بازار!
وی با اشاره به نقش صندوق تثبیت بازار تصریح کرد: سوال مهم‌تر این است، زمانی که افت ارزش معاملات اتفاق میفتد، دولت‌ها با تزریق نقدینگی به بازارها کمک می‌کنند تا رونق برگردد و گردش معاملات بالا رود؛ الان متاسفانه صندوق تثبیت بازار در بعضی از نمادها فروشنده است و بازارگردان‌ها به شدت گله دارند. اینجا باید پرسید شما که باید نقش تزریق نقدینگی در بازار را عهده دار می‌شدید، چرا نقش فروشنده و دریافت‌کننده نقدینگی بازار و بازارگردان‌ها را ایفا می‌کنید؟ درست است که سازمان بورس بخشی از معاملاتشان را ابطال می‌کند اما همین که فشار فروش را در بازار ایجاد می‌کند، افراد نیز ترغیب و تشویق به فروختن می‌شوند. این بزرگ‌ترین اتفاق بدی است که در حال حاضر در بازار میفتد و همه در برابر آن سکوت کرده اند. صندوق تثبیت بازار در این قیمت‌های ارزنده باید سهم از بازار بخرد نه اینکه سیگنال فروش بدهد. بنابر این به هر دلیلی و با هر تحلیلی فروششان اشتباه است اما متاسفانه سازمان بورس به جای این که به این مجموعه کمک کند و نقدینگی برای آن تعیین کند تا به کمک بازار بیاید، از خریداران باشد و بازار را به سمت بالا بکشد، آنها را رها کرده و نمیدانم با چه تحلیلی سهام می‌فروشند و فشار فروش ایجاد می‌کنند.
وی در ادامه افزود: اینکه امروز به بازار سهم بفروشند و ۲۰درصد پایین‌تر سهم را دوباره بخرند، حمایت و هنر نیست بلکه ایجاد زیان برای بازار است. متاسفانه در این موارد مشکل داریم و آقای خاندوزی و عشقی ضعیف عمل کردند. نقدینگی‌هایی که گفتند به بازار تزریق می‌شود هنوز نیامده است و از طرفی به نظر می‌آید زورشان به هلدینگ‌ها و مجموعه‌های سرمایه‌گذاری نمی‌رسد که نقدینگی مجموعه‌ها را جذب بازار کنند.
حمایت‌های عملی مانند گذشته اجرایی نمی‌شوند
وی ضمن اشاره به برگزاری جلساتی در شرایط اضطراری با مدیران پرتفو، سرمایه‌گذاری هلدینگ‌ها و بانک‌ها در دوران قبلی و حمایت عملی و آوردن نقدینگی به بازار توسط آنها گفت: الان جلسات برگزار می‌شود، حرف‌های قشنگ زده می‌شود اما عمل وجود ندارد. وقتی شرکت‌ها منابع مالی دارند اما قوانین بازارگردانی، ساختارهای بازار اشتباه بوده و صندوقهایی که در بازار برای تثبیت و رشد بازار تعریف شده‌اند، به جای حمایت، فروشنده هستند، این ایراد به سازمان بورس و وزارت اقتصاد برمی‌گردد و سهامدار حقیقی اگر در این فضای بازار از ترس می‌فروشد مقصر نیست. آیا بازارهای موازی هم همین وضعیت را دارند؟ بازار مسکن بیش از یک سال است در رکود است؛ افت ارزش معاملات دارد اما افت قیمت ندارد. با این اوصاف و بستر نامناسب و ارزش معاملات پایین چگونه می‌خواهند ۱۵درصد از سهام یکی از هلدینگ‌های بزرگ کشور را نیز بفروشند؟ حتما می‌خواهند به صورت دستوری به چند مجموعه فشار بیاورند تا تمام نقدینگی مجموعه را صرف فروش بلوک کرده و از بازار تامین تقدینگی کنند.
موقعیت خطرناک شاخص کل
وی در پایان خاطرنشان کرد: متاسفانه این سیاست‌گذاری‌های غلط سازمان بورس، وزارت اقتصاد، متولیان اقتصاد و قوانین اشتباه بازارگردانی این فضا را تشدید می‌کند. دیگر کار از حرف و صحبت و جلسه گذشته و یک اقدام عاجل لازم است. شاخص در موقعیت خطرناکی قرار دارد. یک میلیون و ۳۰۰هزار واحد جای مهمی است و نباید شکسته شود. گزارش‌های ۹ماهه شرکت‌ها بسیار عالی است. به زودی این گزارش‌ها می‌آیند و امیدواریم محرک خوبی برای بازار شود اما بعد اصلی توسط جریان نقدینگی و ارزش معاملات تعیین می‌شود. تا زمانی که پول شارپ وارد بازار نشود و این سهم‌های ارزنده را در این قیمت‌ها کف‌سازی نکند، بازار رشد نمی‌کند.
