نابرابری در توزیع واکسن در جهان / واکسیناسیون در کدام کشورها جدی تر دنبال شده است؟

اقتصادآنلاین-پرهام کریمی؛ داده‌های جمع‌آوری‌شده توسط بانک جهانی و Our World in Data، یک نشریه آنلاین مستقر در دانشگاه آکسفورد، نشان می‌دهد که کشورهای ثروتمند دوزهای کافی برای چندین بار واکسینه کردن جمعیت خود دریافت کرده اند. اما کشورهای فقیرتر قادر به واکسینه کردن شهروندان خود حتی در سطح معمولی نبوده اند. در میان کشورهایی با درآمد ناخالص ملی (GNI) بیش از ۱۲۵۰۰ دلار (درآمد بالا در طبقه بندی‌ها) یا بین ۴۰۰۰ تا ۱۲۵۰۰ دلار سرانه (درآمد متوسط بالا) بیش از ۱۶۰ دوز واکسن به ازای هر ۱۰۰ نفر دریافت کرده اند (این رقم شامل دوزهای دوم و تزریقات تقویت کننده است). کشورهای با درآمد متوسط پایین، با GNI سرانه بین ۱۰۰۰ تا ۴۰۰۰ دلار، حدود ۸۵ دوز به ازای هر ۱۰۰ نفر تزریق کرده اند. کشورهایی با GNI زیر ۱۰۳۶ دلار به ازای هر نفر، یعنی گروه درآمد پایین، ۱۲ دوز به ازای هر ۱۰۰ نفر تزریق کردند.

نابرابری واکسن از همان اوایل همه گیری شروع شد. کشورهای ثروتمندتر می توانستند قبل از اینکه اثربخشی آنها ثابت شود، ریسک سرمایه گذاری روی داروها را بپذیرند. و COVAX، سازمانی که وظیفه تقسیم عادلانه دوز های واکسن کووید۱۹ به کشورهای فقیرتر را بر عهده دارد، در تامین منابع مورد نیاز برای انجام این کار تلاش هایی هرچند ناکافی کرده است. در پایان سال گذشته، عرضه واکسن به آفریقا، جایی که بسیاری از کشورهای آن کم درآمد هستند، شروع به افزایش کرد. اما نحوه و شرایط توزیع برخی از آنها همچنان مشکل دارد. برخی از این واکسن ها باید در دمای بسیار پایین نگهداری شوند، که عملا توزیع آنها را برای مکان هایی با دسترسی به برق ضعیف یا نامطمئن نامناسب می کند. موسسه خیریه CARE تخمین می زند که به ازای هر ۱ دلار هزینه برای واکسن، ۵ دلار بیشتر باید برای توزیع آن هزینه شود. برای کسانی که در کشورهای فقیرتر به کووید ۱۹ مبتلا می شوند، مراقبت های پزشکی نیز بدتر است و تردید و ترس در تزریق واکسن در کشورهای فقیر و حتی کشورهای ثروتمند یک مشکل است. یک نظرسنجی از پنج کشور غرب آفریقا در سال گذشته توسط Afrobarometer نشان داد که به طور متوسط فقط ۳۹٪ از آنها احتمالاً سعی می کنند واکسینه شوند.

تأثیر همه‌گیری بر اساس درآمد از منظر دیگری متفاوت است. مدل مرگ بیش از حد اکونومیست تخمین می‌زند که کشورهای با درآمد متوسط پایین‌تر، که تنها نصف کشورهای با درآمد متوسط و بالا، به ازای هر ۱۰۰ نفر واکسن کرونا را دریافت می‌کنند، بالاترین نسبت مازاد مرگ را دارند. اما کشورهای کم درآمد، که کمتر از ۱۲ دوز به ازای هر ۱۰۰ نفر دریافت می‌کنند، نرخ مرگ و میر اضافی آنها حتی از کشورهای با درآمد متوسط بالا و کشورهای پردرآمد کمتر است.

جمعیت های جوان، کمتر به گونه های شدید ناشی از کرونا مبتلا می‌شوند. و در جایی که این بیماری به طور گسترده گسترش یافته است، جمعیت به مصونیت طبیعی دست یافته  که آنها را در برابر کووید شدید محافظت می کند، هرچند در برابر اومیکرون اینگونه از مصونیت های طبیعی و مصنوعی ایجاد شده کمتر اثر دارد اما همچنان می تواند تا حدی از ابتلا به نوع شدید این بیماری جلوگیری کند. بنابراین این بیماری احتمالاً باعث مرگ و میر کمتری در کشورهای جنوب صحرای آفریقا، که میانگین سنی آن ها کمتر از ۲۰ سال است، نسبت به مناطق مسن‌تری مانند اروپا، که میانگین سنی آن ها ۴۳ سال است و بیماری هایی مانند دیابت و چاقی در آنها شیوع دارد، می‌شود.

و شواهدی مبنی بر اینکه عفونت های قبلی با مالاریا، که در بیشتر مناطق جنوب صحرای آفریقا رایج است، وجود دارد که ممکن است شیوع این بیماری ها شدت ابتلا به عفونت سویه بعدی کووید را کاهش دهد. این یک خبر خوب برای افرادی است که هنوز قادر به واکسینه شدن نیستند یا نمی خواهند واکسینه شوند.