چطور خسارت زلزله را به حداقل برسانیم؟

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از فارس، محمدرضا جواهری عضو هیات علمی دانشگاه آزاد طی یادداشتی به مناسبت روز ملی ایمنی در برابر زلزله و کاهش اثرات بلایای طبیعی نوشت: زلزله بم بهانه‌ای شد تا این روز مهم در تاریخ ماندگار شود که نشانگر وظیفه خطیر برای مسئولان و اصحاب رسانه است که به این روز توجه ویژه‌ای شود.

همچنان شاهد آن هستیم که در نقاط مختلف کشور با وقوع بلایای طبیعی به خصوص زلزله، هموطنانمان دچار مشکلات زیادی می‌شوند.

کشورمان در پهنه خطر زلزله‌خیزی جهان و روی کمربند لرزه‌خیزی آلپ – هیمالیا قرار گرفته است و ما نباید هرگز زلزله‌های مرگبار کشور همچون طبس، منجیل و رودبار، قائنات و زلزله ویرانگر بم را فراموش کنیم.

صفحه تکتونیکی ایران در مقابل صفحات بزرگ دنیا از جمله اوراسیا، هند و استرالیا، صفحه کوچکی است؛ که از سه طرف تحت فشارهای تکتونیکی قرار گرفته و تقریباً هیچ نقطه امنی در کشور از نظر لرزه خیزی نداریم؛ بطوریکه زلزله در ایران یک واقعیت است و ما باید زندگی با زلزله را بیاموزیم.

 آمار زلزله‌های یکصدسال گذشته کشورمان نشان می‌دهد در ایران بطور متوسط هرسال یک زلزله به بزرگی تقریبا 5 ریشتر و هر 10 سال یکبار یک زلزله شدید بالای 7 ریشتر داشته‌ایم.

وظیفه متخصیصن و مهندسین در امر ساخت و ساز ایمن بسیار سنگین و حساس است. زمانی که صحبت از ایستایی ساختمان در برابر زلزله است باید دقت شود تمام اجزای سازه‌ای و غیرسازه‌ای آن مقاوم باشد؛ همانگونه که در زلزله کرمانشاه شاهد بودیم ساختمان‌های مسکن مهر ایستایی و مقاومت خوبی را در عملکرد سازه‌ای داشتند ولی اقلام غیر سازه‌ای از جمله دیوارها و اتصالات آن‌ها کیفیت خوبی نداشتند و موجب بروز خسارت‌های جدی و درنتیجه بی‌خانمانی هموطنانمان شد.

خوشبختانه ارتقای کیفیت ساخت و ساز در دو دهه گذشته یعنی پس از تصویب قانونی نظام مهندسی ساختمان و تدوین مباحث 22 گانه مقررات ملی ساختمان از وقوع حوادث بسیاری جلوگیری کرده است ولی این تلاش‌ها کافی نیست.

بی‌خانمانی حاصل از زلزله‌های شدید با وجود مهندسان و متخصصانی که افتخار ساخت اَبَرپروژه‌هایی همچون سدسازی، پل سازی، پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌ها را دارند، در بخش ساخت پروژه‌های مسکونی قابل قبول نیست.

در زلزله‌های شدید آسیب‌هایی اتفاق می‌افتد لیکن فروریزی ساختمان‌ها به هیچ وجه پذیرفته نیست؛ اما نکته مهم این است که در زلزله‌های خفیف و متوسط ساختمان علاوه بر اینکه نباید آسیب ببیند بلکه باید امکان بهره‌برداری لازم را نیز بعد از زلزله برای ساکنین به همراه داشته باشد.

 بی‌خانمانی بعد از زلزله مشکلات زیادی را برای مردم و دولت ایجاد می‌کند و یکی از آسیب‌های مهم زلزله به شمار می‌رود و لازم است دستگاه‌ها و متولیان امر با تدوین یک برنامه راهبردی برای مدیریت بحران بعد از زلزله این مشکلات را به حداقل برساند.

 البته در این خصوص لازم است تا دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی در این زمینه با حمایت و کمک دولت ایده‌هایی مانند اسکان‌های موقت کوتاه مدت را اجرائی کنند.