ناسا در تلاش برای کشف راز هستی / نگاه به قدیمی‌ترین کهکشان‌ها و ستاره‌های جهان
نقطه عطف به دست آمد؛ بزرگترین و قدرتمندترین رصدخانه فضایی ساخته شده تا به امروز ساعت۷.۲۰ صبح به وقت شرقی از سکوی پرتاب گویان فرانسه از زمین بلند شد.
اقتصادآنلاین - اکرم شعبانی؛ به گزارش وال استریت ژورنال، تلسکوپ فضایی جیمز وب با موفقیت ساعت‌های آغازین روز شنبه پرتاب شد و با موشک آریان ۵ از سکوی کورو از زمین برخاست و سفر ۲۹ روزه به سمت مداری که حدود ۱ میلیون مایل از زمین فاصله دارد را آغاز کرد.
اداره ملی هوانوردی و فضایی آمریکا در توییتی پس از پرتاب با بیان اینکه نقطه عطف به دست آمده، افزود: تلسکوپ به صورت ایمن در فضا روشن شده و با کنترل کننده‌های زمینی در ارتباط است.
برای دانشمندان سراسر جهان، رصدخانه در حال گردش به دور خورشید، بزرگترین و قدرتمندترین ابزار ساخته شده در نوع خود است که نوید عصر جدیدی از اکتشافات فضایی را می‌دهد. جیمز وب صد برابر قدرتمندتر از تلسکوپ فضایی هابل، به ستاره شناسان کمک می‌کند تا در برخی از قدیمی‌ترین کهکشان‌ها و ستاره‌های جهان نگاه کنند و نشانه‌هایی از قابلیت سکونت را در جو سیارات خارج از منظومه شمسی جستجو و نیروهای اسرارآمیز مانند انرژی تاریک را با استفاده از انرژی تاریک با استفاده از سنسورهای مادون قرمز آن مطالعه کنند.
توماس زوربوشن مدیر اداره ماموریت‌های علمی ناسا گفت: امروز یک روز احساسی بود، این پرتاب نشانه آغاز یکی از شگفت‌انگیزترین ماموریت‌هایی است که بشر تاکنون می‌توانسته متصور شود.
با این وجود، این پرتاب در هفته‌های اخیر دو بار ابتدا به دلیل مسائل فنی و دفعه دوم به دلیل آب و هوای نامناسب به تعویق افتاده است.
دانشمندان ماموریتی برای جا دادن این تلکسوپ با عرض ۱۸ و ارتفاع ۵۶ فوتی در مخروط دماغه موشک، مجبور شدند آینه طلایی تلسکوپ را به قطر ۲۱.۵ فوت در ۱۸ تکه جدا از هم بسازند که مثل گلبرگ‌های گل اوریگامی بر روی یکدیگر جمع می‌شوند.
ناسا در این باره اعلام کرده است: اندکی پس از پرتاب، تلسکوپ با موفقیت از موشک جدا شد و آرایه خورشیدی خود را به کار گرفت تا بتواند شروع به تولید برق و شارژ باطری‌های خود کند. طی ۲۴ ساعت پس از پرتاب، برنامه‌ها از دانشمندان ماموریتی خواهند خواست تا به وب دستور استفاده از موشک‌های درون برد را برای اصلاح مسیر خود بدهند تا به سمت نقطه‌ای چهار برابر دورتر از ماه به نام دومین نقطه لاگرانژ حرکت کند.
سپس، فرآیندهای پیچیده بازگشایی انجام می‌شود که تکمیل آن حدود دو هفته به طول خواهد انجامید. ۷۰ لولا، ۹۰ کابل، ۱۴۰ رهاکننده و ۴۰۰ قرقره با صدور فرمان‌هایی به وب از زمین، در باز کردن پوشش خورشیدی به اندازه زمین تنیس بر روی تلسکوپ نقش دارند. وب پس از آن دو بال آینه اصلی خود را باز کرده و بال‌ها را قفل می‌کند.
بیل نلسون مدیر ناسا در این باره توضیح داد: اکنون باید متوجه شویم که هنوز موارد بیشماری وجود دارد که باید بر روی آنها کار شود تا کار به درستی انجام گیرد. اما در عین حال می‌دانیم که در کنار این پاداش بزرگ، یک خطر بزرگ هم وجود دارد.
جیمز وب دارای ۳۴۴ شکست تک نقطه‌ای است. خرابی تک نقطه‌ای قطعه‌ای از تجهیزات یا بخشی از سیستم، می‌تواند کل ماموریت را تحت تاثیر قرار داده و از بین ببرد.
حدود ۸۰ درصد این بخش‌ها با استقرار محافظ آفتاب مرتبط هستند. اگر مکانیزم استقرار خراب شود یا محافظ آفتاب به هنگام باز شدن گیر کند، هیچ راهی برای تعمیر آن از روی زمین وجود ندارد. اما اگر نقصی رخ دهد لزوما به این معنا نیست که وب به یک زباله فضایی ۱۰ میلیارد دلاری تبدیل می‌شود.
مایکل ماسدا استادیار نجوم دانشگاه ویسکانسین – مدیسون، می‌گوید: تعداد قطعات به اندازه کافی وجود دارد که در صورت خرابی درست شود و اگر یک قطعه از کار افتاد، ماموریت به صورت کامل لغو نخواهد شد. همچنین یک نقص ممکن است بر توانایی وب برای دیدن ستاره‌ها یا کهکشان‌های کم نور تاثیر بگذارد.
وی افزود: حتی با وجود جیمز وب در ۹۰ درصد تواناییش، ما قطعا به چیزهایی خواهیم رسید که پیشتر هیچ اطلاعی از آنها نداشته‌ایم.
۲۹ روز طول می‌کشد تا وب به دومین نقطه لاگرانژ برسد و در آنجا حداقل تا سال ۲۰۲۶ به دور خورشید و در فاصله ۱ میلیون مایلی از زمین گردش خواهد کرد.
اگر همه چیز مطابق برنامه پیش برود، وب می‌تواند اولین آزمایش‌های علمی خود را حدود شش ماه پس از راه اندازی آغاز کند و انتظار می‌رود اولین عکس جیمز وب در تابستان سال ۲۰۲۲ تولید شود. باز شدن کامل و تراز کردن آینه‌های جیمز وب، کالیبره کردن دوربین‌ها و طیف نگارهای نور مادون قرمز و همچنین خنک کردن تلسکوپ تا دمای عملیاتی آن هم به همین اندازه زمان خواهد برد. این تلسکوپ به صورت مشترک توسط ناسا، آژانس فضایی اروپا و آژانس فضایی کانادا ساخته شده است.
دکتر ماسدا همچنین تصریح کرد: انتظار می‌رود ماموریت وب حداقل پنج سال طول بکشد، اگرچه احتمالا این بازه زمانی ده سال خواهد بود. این جدول زمانی در واقع توسط سوختی که وب در داخل هواپیما دارد محدود می‌شود و این میزان سوختی است که برای نگه داشتن تلسکوپ در مدار مناسب آن ضروری است تا بتواند تلسکوپ را در جهتی که ستاره‌شناسان می‌خواهند نشان دهد.
وب در واقع برای تکمیل هابل طراحی شده است که پس از پرتاب در سال ۱۹۹۰، اکنون در یک ماموریت ۱۵ ساله به دور زمین می‌چرخد. اگرچه هابل در سال جاری دچار یک سری مشکلات فنی شد که دانشمندان دو بار مجبور به تعمیر آن شدند.
جاناتان مک داول ستاره شناس در مرکز اختر فیزیک هاروارد – اسمیتسونیان معتقد است که هابل واقعا پا به سن گذاشته است و اگر ماموریت وب با شکست روبرو شود و هابل به مشکل برخورد کند، این بدان معناست که توانایی‌های ما در این فرآیند شکاف دارد و بر همین اساس ممکن است برای مدتی بدون تلسکوپ‌های بزرگ فضایی بمانیم.
به احتمال زیاد تلسکوپ فضایی بعدی که به فضا پرتاب می‌شود، تلسکوپ فضایی نانسی گریس روم است که تا اواسط دهه ۲۰۲۰ آماده نخواهد شد.
رابرت اسمیت مورخ ستاره شناسی دانشگاه آلبرتای کانادا می‌گوید: تاریخ این پروژه‌های بزرگ بر این مبنا بوده است که یک موفقیت می‌تواند موفقیت‌های بعدی را در پی داشته باشد. اگر وب موفقیت چشمگیری داشته باشد – و دلیلی وجود ندارد از اکنون بر این باور باشیم که دچار مشکل خواهد شد و به موفقیت نخواهد رسید – در این صورت ماموریت‌های فضایی اینچنینی در آینده محتمل‌تر خواهد شد.
