چالشهای معاملهگران زعفران ایرانی / زعفران ایران زیر تیغ تیز تحریم
اسکندر کبیر آن را در حمام دم میکرد و معتقد بود که به بهبود زخمها کمک میکند، در برخی کشورها خواص درمانی آن را در موارد دیگر استفاده میکردند. اما امروزه زعفران بیشتر برای طعم و رنگ دادن به غذاها مورد استفاده قرار میگیرد. اما ادویه به دست آمده از کلالههای زعفران ارزش بسیار بالایی دارد. یکی از وارد کنندگان در بریتانیا میگوید در ماه نوامبر هر کیلو زعفران ایرانی که بیش از ۹۰درصد عرضه جهان را در اختیار دارد، به قیمت ۱۴۰۰دلار به فروش میرسید.
اقتصاد آنلاین - اکرم شعبانی؛ به گزارش اکونومیست، با این وجود ایرانیان در حال حاضر در صادرات زعفران با مشکل مواجه هستند، جهش اخیر در قیمتها به دلیل افزایش تقاضا پس از شوک همهگیری بوده است. اما همزمان خشکسالی و افزایش هزینههای حمل و نقل و نیروی کار (چیدن هر کیلو زعفران زمان زیادی از نیروی کار میگیرد) هم بر قیمتها تاثیرگذار بودهاند. پس از تمام این موارد باید تحریمهای آمریکا را در نظر گرفت که هدفش قطع ارتباط تجارت ایران با اقتصاد جهانی است. تجار ایرانی، زعفران را برای دور زدن تحریمها غالبا از طریق واسطههای غیرایرانی، زنجیرههای عرضه غیر شفاف و روش پرداخت پیچیده صادر میکنند.
بنابراین، یک کیلو زعفران ممکن است با پیک از خراسان (استانی که بخش اعظم زعفران ایران در آنجا تولید میشود) به دوبی یا اسپانیا منتقل شود، جایی که تمام رفرنسهای مرتبط با ایران را برای امنیت معاملات، پاک میکنند. این مسیر ممکن است باعث شکلگیری برخی مشاغل عجیب شود. گاهی زعفران ایرانی را با بقایای گل یا سایر ادویهها ترکیب میکنند تا وزن آن افزایش یابد. در ماه فوریه، پلیس اسپانیا ۴۰۰ کیلوگرم زعفران از یک باند قاچاق که ظاهرا کالای ایرانی وارد میکردند کشف و ضبط کرد. این باند ظاهرا مواد ارزانقیمتتری به زعفران اضافه میکرد و آن را به عنوان گونهای بسیار محبوب از لامانچا به فروش میرساند.
بورکهارد موهل از یوروپل (آژانس پلیس اتحادیه اروپا) میگوید این ممکن است تنها نقطه ننگ این مسائل باشد. مطالعات اخیر در اتحادیه اروپا بیانگر آن است که ۱۱ درصد از زعفرانی که در این بلوک به فروش میرسد ممکن است تقلبی باشد. اما مطالعات در فرانسه نشان میدهد که این رقم بالاتر از آن چیزی است که اعلام شده است.
تمام این مسائل برای تاجران ایرانی که در کار خود صداقت داشتند، مشکل ایجاد میکند. وحید جعفری یکی از صادرکنندگان زعفران ایرانی در یک تماس تصویری با یک مشتری ویتنامی اعلام کرد: باید بیشتر تلاش کنم تا اعتماد مشتریانم را جلب کنم چرا که آنها نگران دریافت زعفران تقلبی هستند. سایر مشتریان هم نگران آن هستند که در صورت خرید زعفران ایرانی حتی از طریق واسطه، در لیست سیاه آمریکا قرار بگیرند. بانکها هم برای رسیدگی به چنین معاملاتی سختگیر هستند. واردکنندهای در بریتانیا میگوید که حسابهای بانکی او در دوبی و بریتانیا مسدود شدهاند. او عنوان میکند: هر شش ماه یکبار کیلز – یک بانک بریتانیایی – با من تماس میگیرد تا مطمئن شود که در حال تجارت با ایران هستم یا خیر؟ و من باید به آنها دروغ بگویم.
با این وجود، تجارت زعفران همیشه تا این اندازه سخت نبوده است. در سال ۲۰۱۵، زمانی که ایران موافقت کرد تا فعالیتهای هستهای خود را در قبال لغو بخش بزرگی از تحریمهای بینالمللی تعلیق کند، تجارت روندی آسانتر داشت. اما تنها سه سال پس از امضای این توافق، دونالد ترامپ رییسجمهوری وقت آمریکا، خروج کشور خود را از این توافق اعلام و تحریمها را بار دیگر اعمال کرد. در حال حاضر گفتوگوهایی برای بازگشتن طرفین به توافق در وین در حال انجام است که به معاملهگران اندکی امید میدهد اگرچه که بسیاری معتقدند پیشرفت گفتوگوها ناچیز بوده است. در همین راستا یک دلال زعفران مستقر در تهران میگوید: اگر امروز بتوانید زعفران ایرانی را صادر کنید، حتما یک سوپرمن هستید.