سرنوشت مترو اهواز چه شد؟

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ایرنا، ناتوانی در تامین اعتبار، فسخ قرارداد پیمانکار، مشکل حقوقی و امتناع شرکت کیسیون در تحویل کارگاه موضوعاتی است که تکمیل این طرح را برای اهوازیها به آرزو تبدیل کرده است.

این طرح از نیروگاه زرگان در شمال شرقی اهواز شروع می‌شود و پس از عبور از میدان‌های اصلی شهر، در منطقه بقایی در جنوب غرب اهواز به انتهای مسیر خود می‌رسد.

طول این مسیر بر اساس مصوبه شورای عالی ترافیک کشور ۲۳ کیلومتر و شامل ۲۴ ایستگاه است.

این پروژه قرار است در دو بخش اجرا شود که در بخش نخست طرح مترو از فرودگاه تا مصلا با ۶ ایستگاه ایجاد خواهد شد.

بر همین اساس خط ۲ قطار شهری اهواز نیز با ۲۰ کیلومتر طول و ۲۱ ایستگاه از شمال منطقه کیانپارس تا جنوب شرق اهواز (دانشگاه نفت) امتداد می یابد.

کلیات این خط در سال ۱۳۸۸ در شورای عالی ترافیک تصویب و گام مطالعات آن از سال ۱۳۹۰ آغاز شده است اما با تاخیر طولانی در خط یک این پروژه، معلوم نیست شهروندان تا چند سال دیگر باید منتظر باشند تا خط دوم مترو اهواز به بهره برداری برسد.

عملیات اجرایی مترو اهواز بهمن سال ۸۵ آغاز شد با گذشت ۱۵ سال پیشرفت فیزیکی آن  کمتر از ۳۰ درصد است.

پروژه قطار شهری اهواز به دلیل مشکلات مالی از سال ۹۶ در عمل تعطیل شد که سرانجام در سال ۹۹ به خلع ید پیمانکار منجر شد.

خلع ید پیمانکار هم نتوانست  برای تسکین درد متروی اهواز موثر باشد چرا که با شکایت پیمانکار از شهرداری، این طرح وارد یک دعوای حقوقی شد که نتیجه آن سرگردانی این طرح در راهروهای دادگاه  گردید.

به منظور بررسی آخرین وضعیت قطار شهری اهواز نشستی رسانه ای با حضور مسوولان استانی و کشوری چهارشنبه شب برگزار و آخرین وضعیت فنی، اجرایی و حقوقی این طرح بررس شد.

فاینانس ریشه مشکل مترو اهواز

رییس شورای اسلامی شهر اهواز در این نشست با بیان اینکه قرارداد احداث متروی اهواز در سال ۸۵ با اعتبار ۷۹۰ میلیون دلار با شرکت کیسیون به امضا رسید گفت: بر اساس این قرارداد ۸۵ درصد تامین مالی این طرح از طریق فاینانس و ۱۵ درصد از طریق منابع داخلی تامین می شد که به دلیل تحریم ها، تامین اعتبار برای تکمیل این طرح از طریق فاینانس محقق نشد و این آغاز مشکل متروی اهواز بود.

سیاوش محموی گفت: تنها اجرای طرح قطار شهری اهواز و کرج از طریق فاینانس تامین اعتبار شدند که این باعث شده که شرایط متروی این دو شهر قابل قیاس با سایر طرح های قطارشهری اجرا شده در کشور نباشد.

وی ادامه داد: بر اساس قرارداد، حفاری این مترو توسط شرکت کیسون و همچنین تامین ریل، تجهیزات حمل و نقل و مخابرات هم توسط شرکت چینی عملیاتی شود.

رییس شورای اسلامی شهر اهواز افزود: خط یک متروی اهواز تا کنون در حوزه مهندسی ۹۰ درصد، سویل ۵۸ و  تجهیزات یک درصد و در مجموع کل خط یک ۲۸ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.

محمودی با بیان اینکه اجرای خط یک متروی اهواز به چهار گام تقسیم شده است گفت: گام اول این خط از فرودگاه تا مصلا به طول ۶.۸ کیلومتر و ۶ ایستگاه است که هم اکنون این فاز دارای ۵۳ درصد پیشرفت فیزیکی است ضمن اینکه فاز دوم این خط نیز ۲۷ در صد پیشرفت فیزیکی دارد.

وی ادامه داد: فاز سوم خط یک مترو اهواز نیز به دو بخش تقسیم شده است که بخش اول هفت درصد و بخش دوم ۹ پیشرفیک فیزیکی دارد. پیشرفت فیزیکی فاز چهارم خط یک مترو اهواز نیز صفر درصد است.

پیمانکار حاضر به تحویل کارگاه نیست

رییس شورای اسلامی شهر اهواز با اشاره به اعلام فسخ قراداد شهرداری اهواز با پیمانکار مترو در خرداد ماه ۱۳۹۹، اظهار داشت: این طرح به دلیل اینکه پیمانکار حاضر به تحویل کارگاه نیست و نسبت به فسخ یکطرفه قراداد اعتراض کرده است، در مرحله قضایی  قرار دارد.

وی با بیان اینکه قفل متروی اهواز با تعیین تکلیف حقوقی پیمانکار طرح مشخص می شود، افزود: برای احداث هر یک کیلومتر مترو اعتباری بالغ بر ۹ هزار میلیارد ریال نیاز است.

محمودی گفت: برای تکمیل خط یک این مترو ۱۴۰ هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز است ضمن اینکه فاز اول خط یک نیز حدود ۲۰ هزار میلیارد ریال اعتبار برای تکمیل ایستگاه ها و خطوط نیاز دارد.

رییس شورای اسلامی شهر اهواز، طلب خوزستان از عوارض آلایندگی هوا از وزارت نفت را رقمی بالغ بر ۳۰۰ هزار میلیارد ریال اعلام کرد و گفت: سهم اهواز از این مطالبه بین ۱۲۰ تا ۱۸۰هزار میلیارد ریال است که در صورت تحقق این مطالبه می توان از آن برای تامین اعتبار متروی اهواز استفاده کرد.

وی گفت: بهره گیری از ظرفیت های اقتصادی قراداد ۲۵ ساله میان ایران و چین برای جذب سرمایه گذار، اوراق مشارکت و گنجاندن ردیف اختصاصی در بودجه ۱۴۰۱ از جمله راه های جذب سرمایه برای تکمیل متروی اهواز است.

پیمانکار متروی اهواز هیچ طلبی از شهرداری ندارد

محمودی با تاکید بر اینکه پیمانکار متروی اهواز هیچ طلبی از شهرداری ندارد، افزود: کل صورت وضعیت اعلامی پیمانکار چهار هزار و ۹۰۰ میلیارد ریال است که این رقم توسط شهرداری پرداخت شده است و پیمانکار طرح هیچ طلب دیگری از شهرداری ندارد.

وی با بیان اینکه بهره برداری از مترو نیاز به عزم ملی و استانی دارد، ادامه داد: مهمترین کار در زمان کنونی حل مشکل حقوقی این پرونده و تعیین تکلیف پیمانکار است.

رییس شورای اسلامی شهر اهواز با اشاره به تاخیر ۱۵ ماهه پرداخت حقوق ۱۲۰ نفر از نیروهای حراست مترو گفت: پرداخت حقوق وبیمه این کارگران به عهده شرکت کیسیون به عنوان پیمانکار است و با توجه به اینکه شرکت کیسون هیچ طلبی از شهرداری ندارد، این امکان وجود ندارد که شهرداری از محل این طلب ، حقوق کارگران را پرداخت کند.

شهرداری و بدنه استان تمایلی برای اجرای مترو نداشتند

معاون امور شهرداری‌های سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور نیز در این نشست با اشاره به قانون حمایت از حمل و نقل ریلی درون شهری گفت: بر اساس این قانون به دولت اجازه داده می شود تا حداکثر ۵۰ درصد هزینه مطالعات ایجاد حمل و نقل ریلی درون شهری با اولویت تامین لوازم و تجهیزات را در سرانه بودجه پیش بینی کند.

حسین رجب صلاحی افزود: این قانون راهکاری برای کمک به متروی اهواز بود ولی اختلاف میان پیمانکار(شرکت کیسون) و کارفرما(شهرداری اهواز) به قدری زیاد شده بود که دیگر قابل حل نبود و کار به تشکیل پرونده قضایی و حرکت به سمت خلع ید پیمانکار ختم شد.

وی ادامه داد: کل اعتبار دولت برای تکمیل قطار شهری اهواز از ابتدای دهه ۷۰ تا ۹۹ بالغ بر ۶ هزار میلیارد ریال بوده است و این در حالی است که شهرداری اهواز تنها ۸۸۰ میلیارد ریال برای این طرح هزینه کرده است که آمار در مقایسه با سایر شهرها بسیار پایین است.

رجب صلاحی افزود: برای اجرای مترو در تبریز شهرداری این شهر ۱۸ هزار میلیارد ریال و دولت ۱۰ هزار میلیارد ریال هزینه کرده اند، در شیراز نیز دولت و شهرداری نیز هر کدام ۱۰ هزار میلیارد ریال  برای اجرای مترو این شهر هزینه کرده است که نشان می دهد که شهرداری و بدنه استان هم تمایلی برای اجرای طرح نداشتند.

شهرداری اهواز گفت اوراق مشارکت را نمی خواهیم

وی ادامه داد: شهرداری اهواز از سال ۹۲ تا  سال ۹۹ برای اخذ اوراق مشارکت اسلامی که نیمی از بازپرداخت آن به عهده دولت بود، اقدام نکرده است و این در حالی است که شیراز ۲۰ هزار میلیارد ریال اعتبار از طریق اوراق گرفته و سایر شهرها نیز از این ظرفیت برای تکمیل متروی خود استفاده کرده اند.

معاون امور شهرداری‌های سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور افزود: هزینه احداث یک کیلومتر مترو در زمان انعقاد قراداد متروی اهواز حدود ۲ هزار میلیارد ریال بود که این رقم اکنون به ۹ هزار میلیارد ریال افزایش یافته است.

وی ادامه داد: بهره برداری از فاز اول مترو اهواز باید به عنوان یک اولویت در دستور کار استان قرار گیرد و نیاز است که در ابتدا وضعیت پیمانکار طرح از طریق خلع ید یا مصالحه تعیین تکلیف شود.

صلاحی گفت: ابتدای امسال با شهردار اهواز تماس گرفتم و اعلام کردم که برای متروی اهواز ۳ هزار میلیارد ریال اواق مشارکت کنار گذاشته شده است ولی به ما نامه زدند که این پول را نمی خواهیم.

معاون امور شهرداری‌های سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور افزود: احداث قطار شهری در ۹ شهر کشور آغاز شد که به جز تهران، تامین اعتبار هیچ یک از طریق فاینانس نبود و همه از طریق اعتبار دولتی انجام شد که به طور قطع اگر متروی اهواز نیز فاینانس نبود، تا کنون به بهره برداری رسیده بود.

وی با بیان اینکه چندین جلسه برای حل موضوع مترو برگذار شده است ولی اختلاف پیمانکار و کارفرما به قدری زیاد است که تنها از طریق مراجع قضایی باید حل می شود گفت: نیاز است که سریعا این قرارداد تعیین تکلیف شود و شهرداری با پیمانکار دیگر قرارداد امضا کند.

صلاحی اظهار داشت: در صورت حل مشکل حقوقی متروی اهواز تمام توان برای تامین اعتبار این طرح به کار گرفته می شود ضمن اینکه با توجه به فرایند چند ساله تامین واگن، باید از امروز به فکر خرید واگن برای متروی اهواز بود.

به محض تکمیل پرونده حکم متروی اهواز صادر می شود

رییس کل دادگستری خوزستان نیز در این نشست با اشاره به روند قضایی فسخ قرارداد پیمانکار متروی اهواز گفت: شهرداری اهواز ۱۴ بهمن ۹۹ دادخواستی علیه شرکت کیسون داده و در آن تقاضای تایید فسخ قرارداد با این شرکت را کرده است و شرکت کیسیون نیز در مقابل این دادخواست شهرداری، دادخواستی ارایه و خواهان اعلام ابطال فسخ قرارداد شده است.

حجت الاسلام صادق مرادی گفت: به دلیل اهمیت متروی اهواز، این پرونده خارج از نوبت مورد بررسی قرار گرفت که اول اردیبهشت ۱۴۰۰  پرونده وارد چرخه قضایی شد  و ۱۸ اردیبهشت ماه قاضی دستور کارشناسی را صادر کرد.

وی با بیان اینکه زمان فسخ قرارداد شهرداری با شرکت کیسون ۳۱ تیر ۱۳۹۹ بوده است، افزود: هر ۲ طرف اسنادی را به کارشناس ارائه کردند و کارشناس نیز با بررسی دقیق این سندها، طی چند ماه اعلام نظر کرد که شرکت کیسون نسبت به این نظر کارشناس اعتراض و قاضی دستور تکمیل نظر کارشناسی را صادر کرد.

رییس کل دادگستری خوزستان با بیان اینکه پرونده حقوقی متروی اهواز به دلیل اهمیت، در خارج از نوبت در حال رسیدگی است گفت: به محض تکمیل پرونده حکم در کمترین زمان ممکن صادر می شود.

اتاق بازرگانی پاریس دیگر شورای حل اختلاف متروی اهواز نیست

شهردار سابق اهواز که در دوران مسولیت خود اقدام به فسخ قراداد پیمانکار متروی اهواز به صورت یک طرفه کرده بود، نیز در این نشست با ارایه توضیحی گفت: فسخ قرارداد با کیسون یکی از مهمترین اتفاق ها برای حل روند کند احداث متروی اهواز بود که این کار با رعایت تمام اصول و به صورت حرفه ای انجام شد.

موسی شاعری گفت: در قراردادی که در سال ۱۳۸۳ با پیمانکار به امضا رسیده متاسفانه تصریح شده است که در صورت بروز اختلاف میان کارفرما(شهرداری) و پیمانکار (شرکت کیسون) هیات داوری اتاق بازرگانی پاریس است.

وی ادامه داد: با توجه به تاخیر ایجاد شده در احداث مترو و تمدید چند باره قراداد، در سال ۹۷ متممی به قراداد اضافه شد که بر اساس آن تمدید قرارداد با شرکت کیسیون تنها به شرط حذف داوری اتاق بازرگانی پاریس و جایگزینی داوری شورای عالی فنی کشور انجام شده است به همین دلیل اتاق بازرگانی پاریس دیگر شورای حل اختلاف متروی اهواز نیست.

شهردار سابق اهواز طرح ادعاهایی مانند ناتوانی شهرداری در جذب فاینانس را موضوعی انحرافی دانست و گفت: بر اساس قرارداد، پیمانکار مسول جذب فاینانس بوده است. شرکت کیسون برای انحراف افکار عمومی این ادعاها را مطرح می کند ضمن اینکه شرکت کیسون هیچ صورت وضعیتی نداشته است که پولی از شهرداری دریافت کند.

حمایت دولت قبل از شرکت کیسون مانعی برای خلع ید پیمانکار

وی گفت: با نشست های مشترک متعددی که در استانداری برگزار شد، شرکت کیسیون متعهد شد که طرح مترو اهواز را فعال کند و شهرداری نیز اعلام کرد حاضر است به صورت هفتگی صورت وضعیت های این شرکت را پرداخت کند ولی پیمانکار به تعهد خود عمل نکرد و به بهانه هایی مانند افزایش قطر تونل کار را تعطیل کرد.

شهردار سابق اهواز، با طرح این ادعا که دلیل فسخ نشدن قرارداد کیسون حمایت های دولت سابق از این شرکت بود، ادامه داد: دلیل طولانی شدن اجرای مترو حمایت دولت گذشته از شرکت کیسون بود و اینکه انها نمی خواستند که این قرارداد فسخ شود.

وی افزود: در ابتدا که به عنوان شهرداری اهواز انتخاب شدم، شرکت کیسون طلب خود را ۳ هزار میلیارد ریال اعلام کرد و به مرور بدون اینکه کاری انجام دهند این رقم ادعایی را به  ۲۰ هزار میلیارد ریال افزایش داد.

شاعری طرح موضوع مصالحه با شرکت کیسون را موضوعی انحرافی دانست و گفت: بر اساس قرارداد، طراحی، نظارت، مهندسی، اجرا و تامین مالی به عهده پیمانکار بوده است که یمانکار طراحی کرد ولی بعد از مدتی در طراحی که خود انجام داده بود، تغییراتی ایجاد کرد که این، مشکل خود پیمانکار بوده است.

وی گفت: وزیر کشور در سال ۹۷ در نامه ای تاکید کرد که پیمانکار متروی اهواز اراده ای برای اجرای کار ندارد و بهترین روش فسخ قرارداد با این شرکت است ولی در سازمان برنامه بودجه و وزارت کشور اجازه فسخ قرارداد را ندادند.

شاعری ادامه داد: در دوره ای که مسوولیت شهرداری اهواز را به عهده داشتم، قراداد با کیسیون فسخ و با قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء تفاهم نامه ای به امضا رسید که قرارگاه جایگزین کیسون شود.