بازار مسکن در سرازیری سوم

همین تراکم معاملاتی، قیمت مسکن را دستخوش بیشترین تغییر افزایشی می‌کند، اما نیمه تابستان امسال برای بازار مسکن سرد رقم خورد و در گرم‌ترین روزها، قیمت مسکن در سطح زیرصفر نوسان کرد. گزارش ها از آمارهای جدید دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد مسکن حاکی است کاهش قیمتی که در تیر امسال بعد از دو ماه متوالی افزایش، دامن بازار مسکن را گرفت در مرداد نیز ادامه پیدا کرد و در دو‌سوم تابستان، قیمت مسکن به‌صورت یکنواخت کاهش یافت. در مرداد ماه میانگین قیمت واحدهای مسکونی در تهران 2درصد نسبت به تیر کاهش پیدا کرد. در تیرماه نیز قیمت‌ مسکن معادل 1.1درصد نسبت به خرداد ارزان شده بود. تابستان 3.1- درصدی، بهار 4درصدی «تابستان منفی 3.1درصدی» بازار مسکن چون از یک‌سو بعد از افزایش 11درصدی قیمت در اردیبهشت و خرداد- اثر زمانی- اتفاق افتاده و از سوی دیگر میزان افت آن در مقایسه با «بهار مثبت 4درصدی» قابل توجه بوده است- اثر ریالی- در نتیجه سبب شده اندازه کنونی قیمت‌ها به سطح اسفند سال گذشته برگردد. هم‌اکنون واحدمسکونی در تهران به طور متوسط مترمربعی 4 میلیون و 200 هزار تومان معامله می‌شود. چنین مبلغی، در اسفند سال گذشته به عنوان متوسط قیمت مسکن در این کلان‌شهر در سامانه رهگیری معاملات مسکن به ثبت رسید. براساس این گزارش «اولین موج» کاهش قیمت مسکن در سال جاری، در فروردین‌ماه با 7درصد نزول در منحنی نرخ رشد ماهانه قیمت، شکل گرفت. با این حال در اردیبهشت و خرداد به دلیل شوک‌های اقتصادی ناشی از کاهش نرخ سود بانکی و اجرای فاز دوم هدفمندی، قیمت مسکن یک ماه 6درصد و ماه بعد 5درصد افزایش یافت، اما از آنجا که این صعود‌ها منشاء درونی نداشت و در داخل بازار مسکن همه متغیرها، از عرضه مازاد گرفته تا بی‌میلی طرف تقاضا به خرید، از رشد قیمت پشتیبانی نمی‌کرد، در نتیجه، تغییر فصل باعث تغییر مسیر منحنی نوسان قیمت شد. در نتیجه این تغییر مسیر، تیرماه امسال دومین موج کاهش قیمت مسکن مربوط به سال93، اتفاق افتاد و سومین موج نیز ماه گذشته حاصل شد. در ماه‌های اردیبهشت و خرداد مترمربعی حدود 200هزار تومان در هر ماه به قیمت مسکن افزوده شد، اما در دو ماه اول تابستان در مجموع 150هزار تومان از قیمت هر متر آپارتمان‌ها کاسته شد. معاملات تابستانی با قیمت زمستانی با افت و خیز قیمت مسکن در ماه‌های اخیر مشخص می‌شود سرمایه‌گذاری در این بازار طی 5ماه اول امسال هیچ بازدهی ملموس و قابل محاسبه‌ای نداشته است به این معنی که قیمت آپارتمان در پایان مردادماه امسال به مترمربعی 4میلیون و 200هزار تومان رسیده که در مقایسه با قیمت متری 4.2میلیون تومان ابتدای فروردین93، بیانگر عدم تغییر قیمت در این فاصله یا بازدهی صفردرصدی در 5 ماه است. دست‌بسته بودن خریداران در غیاب سفته‌بازها بازگشت قیمت مسکن در پایان مرداد به نقطه 5ماه پیش، مُهر تاییدی است بر گزارش‌های پیشین مبنی‌بر «از دست رفتن خاصیت سرمایه‌گذاری و سفته‌بازی در بازار مسکن». سال گذشته پیش‌بینی می‌شد در سال93 به علت شروع قسمت دوم رکود مسکن، ریسک سرمایه‌گذاری در این بازار و همچنین فعالیت‌های سفته‌بازی، تحت‌تاثیر تداوم کاهش قیمت، بالا می‌رود. این پیش‌بینی هم‌اکنون با عدم مشاهده هیجانات خرید و فروش، تحقق پیدا کرده است. در شرایط کنونی که جهت تغییرات قیمت مسکن پایین‌رونده شده و پیش‌بینی کارشناسان اقتصادی، از ادامه این مسیر نزولی در ماه‌های آینده حکایت دارد، تقاضای مصرفی فرصت دارد از اوضاع نهایت بهره‌برداری را داشته باشد، اما آنچه این گروه را به رغم فراهم بودن فضا، از انجام معامله محروم کرده، ضعف بنیه مالی خرید است. کناره‌گیری هر دو دسته تقاضای مسکن- سرمایه‌گذاری و مصرفی- از صحنه معاملات، باعث تشدید رکود در ماه‌های اخیر شده است. در این میان، با رسیدن مذاکرات بانک‌مرکزی و وزارت راه‌وشهرسازی به مرحله حساس خود در مردادماه، شائبه تصویب قریب‌الوقوع طرح راه‌اندازی صندوق‌های پس‌انداز مسکن در ماه گذشته در ذهن بازار تقویت شد و متقاضیان مصرفی خرید مسکن با این تصور که سقف وام خرید مسکن تا حداکثر شهریورماه -طبق وعده رئیس کل بانک مرکزی در یکی از کنفرانس‌های خبری دو ماه اخیر- افزایش پیدا می‌کند، از بازار خارج شدند. هم‌اکنون این رفتار طرف تقاضا به عنوان عامل قوی اثرگذار بر کاهش 3.1درصدی قیمت مسکن ظرف 60روز- تیر و مرداد- مطرح است، البته این کاهش به نوعی مدیون مهار تورم نیز است. قیمت مسکن از تورم جاماند میانگین قیمت مسکن در تهران طی 5ماه اول امسال 0.9درصد افزایش پیدا کرده است. به این ترتیب مجموع تورم ماهانه مسکن در بهار و دو ماه اول تابستان کمتر از یک درصد بوده است که در مقایسه با نرخ تورم عمومی ماهانه که در مجموع این 5ماه، معادل 6.6درصد بوده، می‌توان گفت: ارزش واقعی ملک مسکونی در تهران طی نیمه‌اول سال93 از رشد منفی برخوردار بوده و به مراتب کمتر از سایر کالاها و خدمات مصرفی خانوارها افزایش پیدا کرده است. به گزارش دنیای‌اقتصاد، مجموع رشد 5ماه قیمت مسکن در سال جاری در شرایطی به یک درصد نمی‌رسد که در مدت 5ماه اول سال گذشته، میانگین قیمت در تهران 6درصد افزایش یافته بود. هم‌اکنون با به شدت پایین آمدن شتاب رشد قیمت مسکن، انتظار می‌رود در پایان سال93، معدل تغییرات 12ماهه قیمت با فاصله زیادی از سطح 33درصد سال گذشته کمتر شود. 2درصد بیشتر از مرداد پارسال سطح کنونی قیمت مسکن نه‌تنها نسبت به ماه‌های گذشته بلکه در مقایسه با ماه‌های مشابه سال گذشته نیز از آرامش نسبی برخوردار است. متوسط قیمت در مرداد امسال فقط 2درصد نسبت به مرداد سال92 افزایش از خود نشان می‌دهد. این در حالی است که مرداد سال گذشته، قیمت مسکن 55درصد نسبت به مرداد سال91 افزایش پیدا کرده بود. تورم نقطه‌به‌نقطه مسکن در تیرماه امسال 4.3درصد شد و در مرداد نیز به 2درصد نزول کرد. متوسط قیمت مسکن در 5ماه اول امسال به متری 4میلیون و 175هزارتومان رسید که در مقایسه با میانگین سال 92 که متری 3میلیون و 960هزار تومان بود، حدود 5.4درصد افزایش یافته اما نسبت به مدت مشابه سال قبل (5 ماه اول سال 92) معادل 2.3 درصد رشد داشته است. در ماه‌های گذشته از سال93، هم نرخ رشد نقطه‌به‌نقطه و هم نرخ رشد ماهانه قیمت مسکن همواره تک‌رقمی -زیر 10درصد- بوده است. این در حالی است که نیمه اول سال92، تورم نقطه‌به‌نقطه قیمت مسکن از 51 تا 71 درصد در نوسان بود!